خلبان پهپاد درون هواپیما نمی‌نشیند؛ اگر چه انسان نیز می‌تواند به‌عنوان محموله در آن باشد. همچنین این وسیله پرنده از نیروی آیرودینامیک برای پرواز در مسیر دلخواه استفاده می‌کند. پهپادها یا به‌وسیله کنترل از راه دور یا با برنامه‌های پیش پروازی ریخته شده از قبل یا با سامانه‌های خودکار دینامیک هدایت می‌شوند. پهپادها در حال حاضر در برنامه‌های نظامی که شامل جاسوسی و حمله می‌شود فعالیت می‌کنند. این هواپیماها همچنین در برنامه‌های غیرنظامی مانند خاموش کردن آتش‌سوزی‌ها یا جایی که پرواز برای خلبان خطر دارد یا کنترل پلیس در ناآرامی‌ها و صحنه‌های جرم یا شناسایی بیشتر حوادث غیرمترقبه طبیعی استفاده می‌شوند.
طبق اطلاعات به‌دست آمده بیشترین سرمایه‌گذاری در جهان در زمینه ساخت و تجهیز پهپادها را وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا انجام داده‌است؛ به‌طوری که بین سال‌های 1990تا 1995حدود ۳میلیارد دلار برای طراحی، ساخت و تجهیز پهپادها هزینه کرده‌است. حادثه 11سپتامبر 2001باعث شد تا دولت آمریکا بودجه بیشتری را به طراحی و ساخت و تجهیز پهپادها اختصاص دهد. در حال حاضر ۳۲ کشور در حال ساخت و گسترش ۲۵۰ مدل پهپادهای اکتشافی هستند. جمهوری اسلامی ایران نیز در این امر دارای پیشرفت و توان بالایی است که در این خصوص ابابیل، مهاجر و سفره‌ماهی ازجمله پهپادهای ساخت ایران هستند. اما مسئله مهم جاسوسی پهپادهای آمریکایی و شکار و کنترل آنها توسط جمهوری اسلامی ایران طی دو سال اخیر است. مطابق برخی گمانه‌زنی‌ها، پهپادهای آمریکایی از مدت‌ها پیش از این رویداد عملیات‌های شناسایی را به شکل گسترده در مرز افغانستان و ایران اجرا می‌کرده‌اند. ایران نیز درخصوص شکار این پهپادها می‌گوید که با نفوذ نیروهای جنگ الکترونیکش درسامانه هدایتگر پهپاد، آن را تحت کنترل خود درآورده و نشانده است.
سپاه پاسداران توانسته با شکار پهپاد جاسوسی
RQ-170 (در سال گذشته توسط نیروهای هوا - فضا)و به دام انداختن هواپیمای جاسوسی بدون سرنشین اسکن ایگل (توسط نیروی دریایی بر فراز آب‌های خلیج‌فارس)، بیشترین خسارات را به این راهبرد آنان وارد کند. با فاصله اندکی از اعلام خبر شکار یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی توسط سپاه پاسداران در خلیج‌فارس، توجه همه رسانه‌ها و مطبوعات معتبر جهانی به این واقعه جلب شده است، به‌ویژه با توجه به اینکه این دومین پهپاد آمریکایی است که به‌تازگی به‌دست نیروهای ایرانی شکار می‌شود. با توجه به اهمیت مسئله پهپادها در عرصه نظامی و دفاعی و قدرت خیره‌کننده نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در تولید و تجهیز این فناوری مدرن، با مشاور نماینده ولی فقیه در سپاه، سردار یدالله جوانی گفت‌وگویی ترتیب داده‌ایم که به‌منظور روشن شدن ابعاد گسترده‌تری از این مسئله توجه شما را به آن جلب می‌کنیم.
- در ابتدا جنابعالی اهمیت پهپادها را در عرصه نظامی وافزایش قدرت دفاعی کشورها چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طی دهه‌های اخیر، نیروی هوایی کشورها با افزایش قدرت خود در ساخت هواپیماها، در عرصه فعالیت‌های نظامی نقش بسزایی ایفا کرده‌اند. به‌خصوص این مسئله در به دست گیری جنگ‌های مهم گذشته سبب آشکار شدن قابلیت‌های نیروی هوایی شده است و در همه کشورها، نیروی هوایی براساس توانایی و قابلیت بالا مورد توجه است. اهمیت روزافزون مسئله توان نظامی در برد هوایی سبب ساخت هواپیماهای بدون سرنشین یا پرنده هدایت‌پذیر از دور شد که معروف به پهپاد است و در جهت فعالیت‌های شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد که با توجه به قابلیت پروازی و حرکت در شرایط کشور مقابل، می‌تواند اطلاعات مهمی را به‌دست آورد.
هر روزه نیز با افزایش تعداد و تنوع پهپادها، کشورهای بسیاری به تحقیق و توسعه این فناوری می‌پردازند که در این میان ارتش ایالات متحده آمریکا در زمینه تولید و توسعه پهپادها در جهان دارای رتبه اول است. به‌طور کلی از پهپادها در جهت ماموریت‌های نظامی و غیرنظامی می‌توان بهره برد که جنگ ویتنام و خلیج‌فارس از جمله نمونه‌های استفاده از پهپاد است که اخیرا نیز جمهوری اسلامی ایران درخصوص تکنولوژی این صنعت به پیشرفت‌هایی دست یافته و توانسته است در کلاس‌های مختلف، موفق به تولید این پهپادها در داخل شود. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکنون موفق شده با شکار پهپاد جاسوسی RQ-170 توسط نیروی هوافضا و همچنین کنترل هواپیمای جاسوسی اسکن ایگل توسط نیروی دریایی بر فراز آب‌های خلیج‌فارس، آسیب جدی را به آمریکا به‌عنوان اصلی‌ترین کشور تولید‌کننده این فناوری وارد کند. که این پهپادهای جاسوسی، ماموریت شناسایی‌حوزه های مهم فعالیت نظامی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران را داشته‌اند که با توجه به قدرت دفاعی نیروهای مسلح ایران، این مکر دشمن نیز با شکست مواجه شد.
- پیشرفت و دستاوردهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را در زمینه تولید و تجهیز پهپادها در چه سطح و توانی می‌دانید؟
با توجه به شکار دو پهپاد پیشرفته جاسوسی آمریکا، به تمامی اطلاعات پهپاد RQ-170 نایل شده‌ایم و هیچ مسئله مجهولی در بخش ذخیره‌سازی وجود ندارد که به آن دست نیافته باشیم. هواپیمای RQ-170 از مدرن‌ترین پهپادهای ارتش آمریکاست که باید اذعان داشت طراحی آن شبیه به جنگنده بمب افکن‌های رادار گریز است. با توجه به قابلیت‌های ویژه این هواپیمای جاسوسی صرفا در اختیار سازمان سیا بوده است. بنابر اطلاعات موجود، این پهپاد در حالی شکار ابزارهای جنگ الکترونیک ایران شده که مشغول عملیات جاسوسی در خاکمان بوده است.
بنابراین با توجه به کنترل ، شکار و تولید این پهپادها باید به قدرت دفاعی و علمی و فناوری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران پی برد که در دانش و کاربرد اطلاعات الکترونیک دارای پیشرفت گسترده‌ای هستیم البته مسئله قابل توجه این است که نیروهای مسلح باید براساس فناوری جدید هواپیماهایی همچون RQ-170 ، بحث دفاع، مقابله و ساماندهی سیستم‌های دفاعی را مدنظر قرار دهد تا با عنایت به فناوری این پهپادها، در جهت افزایش ضریب دفاعی کشور و مقابله با نقشه‌های شوم دشمن اقدام مؤثری را انجام دهد که در نهایت با دستیابی به سامانه‌ها و امکانات پیشرفته، می‌توان ضمن مهندسی معکوس پهپادها از امکانات آن نیز برای تولید مدل‌های جدیدتری از پهپاد استفاده کرد. بنابراین با توجه به اینکه طی 30سال گذشته همواره در معرض دشمنی‌های آشکار ایالات متحده آمریکا قرارداشته‌ایم توانسته‌ایم با پیشرفت گسترده در عرصه‌های گوناگون، موفقیت چشمگیری را نیز در پیروزی توان نظامی نامتوازن بر آمریکا به‌دست آوریم.
- شکار پهپادهای آمریکایی چه تاثیری در افزایش قدرت و توانایی جمهوری اسلامی ایران ، در فضای بین‌المللی داشته است؟
به هرحال وقتی یک کشور از تجهیزات بالای نظامی برخوردار بوده و در فعالیت ماموریتی جاسوسی احساس برتری دارد‌این مسئله را امتیاز مثبتی برای خود تلقی می‌کند؛ اگر شرایطی پیش آید که کشور هدف با شکار پهپادها و کنترل، اختیار آن را تحت نفوذ خود قرار دهد، این اقدام دارای این پیام است که کشوری که خود را تنها مدعی این فناوری می‌دانست و دارای توانایی بالایی بوده است باید بر این مسئله خط بطلانی بکشد. بنا به این ضرب‌المثل معروف که دست بالای دست زیاد است، ایران نیز با شکار این پهپادها، نشان داد که آمریکا تنها مدعی تولید و کنترل این هواپیماهای بدون‌سرنشین نیست و ما با تکنولوژی برتری که داریم توانسته‌ایم با کنترل سیستم اطلاعاتی و هدایت پهپادهای جاسوسی آمریکا آنها را سالم بر زمین بنشانیم و با توانایی بالا دارای این قابلیت هستیم که پهپادها را در فضای سرزمینی خود شکار کنیم. در واقع تأثیر این مسئله ، ترسیم‌کننده نمایش اقتدار توانمندی نظامی جمهوری اسلامی ایران در سطح بین‌المللی است که طی یکسال گذشته توانسته دوهواپیمای جاسوسی را شکار کند. این اقدام نیروهای مسلح، سازمان‌های اطلاعاتی و نظامی ایالات متحده آمریکا را با آسیب و سردرگمی مواجه کرده است. مقامات آمریکایی پس از این رویداد چنان دچار شوک شده‌اند که در روزهای اول این مسئله را انکار کردند ولی در ادامه مجبور به اعتراف شدند.
سخنگوی پنتاگون تأیید کرد که پهپاد شکار شده توسط ایران ، یک scan eagle ساخت آمریکا بوده که حاوی اطلاعاتی مهم و تجهیزاتی پیشرفته بوده است. نگرانی آمریکایی‌ها از آن جهت افزایش یافت که طرف ایرانی، کنترل پهپادهای آنها را به‌دست گرفته است.این اتفاق بازتاب فراوانی را نیز در جهان داشت و توانست تمام معادلات را در سطح منطقه از بین ببرد و قدرت ایران را در منطقه خلیج‌فارس در عرصه جنگ الکترونیک نیز در سطح بالایی به نمایش گذاشت و جهان به قدرت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در عرصه توان دفاعی بیش از پیش پی برد. در مجموع سپاه پاسداران، وزارت دفاع و همه نیروهای مسلح ایران به قابلیت بسیار بالایی در این زمینه رسیده‌اند، یعنی از نگاه تخصصی ایران در دانش و کاربرد اطلاعات الکترونیک پیشرفت کرده و از نگاه عام، قدرت دفاعی و نظامی ایران به سطح بالایی رسیده است.
