بخشنامه جدید مربوط بهحساب جاری افراد حقیقی و حقوقی و محرومیت افراد بدحساب و چک برگشتیها از هشتم آذرماه لازمالاجراست. اجرای نیمبند و لرزان محرومیت چک برگشتیها و مجازاتهای پیشبینیشده در روزهای نخست اجرا، بیاعتمادی نسبت به مقررات بانکی را تشدید میکند.
مدیر یکی از شعب بانک ملت در خیابان شهید بهشتی تهران نسبت به کلیات بخشنامه بانک مرکزی مطلع است اما میگوید: هنوز بهصورت دقیق دستورالعملی برای محرومکردن افراد دارای چک برگشتی از خدمات بانکی در دست نداریم. او میافزاید: همانند سابق برای اعطای دسته چک به افراد استعلام میگیریم که فرد متقاضی چک دارای چک برگشتی است یا نه و درصورتی که پاسخ منفی باشد برابر مقررات نسبت به در اختیارگذاشتن دسته چک اقدام خواهیم کرد. او در پاسخ به این سؤال همشهری که آیا میتوان درصورت نداشتن موجودی، وجه چک را از حسابهای بانکی فرد صادرکننده چک نزد بانکهای دیگر برداشت کرد یا نه؟ میگوید: هنوز این اجازه به بانکها داده نشده چرا که دسترسی به تمامی حسابهای افراد نزد شبکه بانکی نیازمند مجوز خاص و هماهنگی بین تمامی بانکهای عامل است.
مدیر یکی از شعبههای بانک ملی در شرق تهران هم میگوید: واقعیت این است که صدور چکهای بلامحل بانکها را گرفتار کرده است و مجازاتهای اعلامشده در رسانهها مبنی بر محرومکردن افراد دارای چک برگشتی از خدمات بانکی هنوز بهصورت کامل اجرایی نشده است؛ هرچند ما در بانک سختگیری زیادی نسبت به چک برگشتیها و افراد بدحساب اعمال میکنیم. او میافزاید: مشکل اصلی اینجاست که افراد دارای چک سابقه برگشتی متعدد به راحتی اقدام به رفع سوء اثر میکنند یا اینکه با مراجعه به سایر بانکها و افتتاح حساب، دسته چک جدید دریافت میکنند.
مسئول دایره اعتبارات یکی از شعبههای بانک کارآفرین در تهران هم به نکته ظریفی اشاره میکند و میگوید: مشکل را نباید به افراد دارای چک برگشتی محدود کرد چرا که مشتریان بدحساب بانکی برای دریافت خدمات و تسهیلات بانکی راههای فرار زیادی در پیش میگیرند، ازجمله اینکه وقتی مطمئن شدند که دیگر موفق به دریافت دسته چک بهدلیل صدور چکهای بلامحل بسیار نمیشوند و دیگر نمیتوانند به راحتی دسته چک بگیرند، اقدام به دریافت دسته چک به نام همسر یا اقوامشان میکنند و بعد از مدتی آنها را گرفتار میسازند.
او در پاسخ به این سؤال که مگر قبل از اعطای دسته چک یا پرداخت تسهیلات توان مالی و اعتباری افراد را مورد بررسی قرار نمیدهید، میگوید: مشکل اینجاست که نظام اعتبارسنجی فراگیر بین شبکه بانکی وجود ندارد و همین الان هم اگر شما بخواهید از سوابق افراد دارای چک برگشتی اطلاع پیدا کنید، با مشکلات زیادی مواجه خواهید شد. او توضیح میدهد: گاهی اوقات افراد از بانکهای مختلف دسته چک میگیرند اما رصد چکهای برگشتی آنها بهدلیل صدور چک به تاریخهای مختلف زمانبر خواهد بود و به ناگهان این افراد چکهای زیادی را صادرکردهاند بدون اینکه موجودی کافی نزد بانکها داشته باشند.