شاید نمونه بسیار معروف آن ساخت بزرگ‌ترین جزیره در کنار جزیره هاوایی باشد که قرار است با استفاده از 44میلیون کیلو پلاستیک رها شده در اقیانوس آرام ساخته شود؛ طرحی که شرکت هلندی WHIM برای سکونت بیش از پنج میلیون انسان در دست دارد و از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح زیست‌محیطی روی کره زمین یاد می‌کند.
نتیجه تلاش جان واسیلی هیات (John Wesley Hyatt) اگرچه در روزگار گذشته بسیار قابل تحسین دانسته شد اما این‌روزها به‌عنوان یک معضل جدی در شهرهای بزرگ مطرح است. درواقع این مخترع آمریکایی که روزگاری برای یافتن ترکیبی برای ساخت عاج فیل دست به تحقیق زده‌بود، از ترکیب نترات سلولز توانست نخستین پلاستیک‌های جهان را با منشأ طبیعی در سال 1862به‌دست آورد. پس از آن بود که نسل‌های جدید پلاستیک با استفاده از مواد مصنوعی خیلی زود به بازارهای جهان راه یافتند و پس از چند دهه امروزه به‌عنوان بزرگ‌ترین معضل زیست‌محیطی شهرها قلمداد می‌شوند.
در تهران 700کیلومترمربعی با حدود هشت میلیون نفرجمعیت،روزانه بیش از هفت‌هزارتن زباله تولید می‌شود که این میزان در طول سال به 2/5میلیون تن می‌رسد که تقریبا همه زباله‌های خانگی بازیافت یا تبدیل به کود کمپوست می‌شود. هزینه جمع‌آوری و دفن هر تن زباله بسیار گران است. در حال حاضر تنها 500تن در روز زباله خشک از سطح شهر تهران جمع‌آوری می‌شود که انتظار می‌رفت این رقم با توجه به طرح جامع پسماند شهرداری تهران تا پایان سال 90 به 230تن زباله خشک در روز برسد؛ اما این امر محقق نشد.
آمارهای اغواگر
براساس آمارهای مطرح شده از سوی سازمان‌های جهانی روزانه 3/5میلیون تن زباله در سراسر دنیا تولید می‌شود که سهم ایران در تولید زباله به 40هزار تن در روز می‌رسد که 1/15درصد تولید زباله جهان است. به‌دلیل افزایش جمعیت، زباله‌های شهرها افزایش یافته است و از آن گذشته رواج فرهنگ مصرف سبب شده که در شهرهای بزرگی چون تهران روزانه هر فرد 900گرم زباله تولید کند. زباله‌های خانگی‌ای مانند پس مانده‌های مواد خوراکی، کاغذ، شیشه و پلاستیک ازجمله این زباله‌ها هستند.
از سوی دیگر میزان پلاستیک‌های تولیدی در ایران بیش از 177هزار‌تن تخمین زده می‌شود که این رقم معادل 500تن در روز است اما اخیراً در زندگی روزمره استفاده از مواد پلاستیکی بیش از پیش افزایش یافته است.
علاقه تولید‌کنندگان و واحدهای صنعتی به استفاده از مواد پلیمری در بسته‌بندی محصولاتشان موجب شده‌است تا زباله‌های پلیمری در زندگی شهروندان ایرانی افزایش چشمگیری داشته باشد. این درحالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که استفاده واحدهای صنعتی از مواد پلیمری موجب بروز بحران‌های جدی زیست‌محیطی در عرصه زندگی شهرنشینی خواهد شد.
یک روز بدون کیسه پلاستیکی
شهرداری تهران با طرح محدودکردن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، یک روز از سال را روز بدون کیسه‌های پلاستیکی نامگذاری کرده و تمامی فروشگاه‌ها و مراکز وابسته به این نهاد از ارائه کیسه‌های پلاستیکی خودداری می‌کنند. فروشگاه‌های شهروند و میادین میوه و تره‌بار از سال‌جاری استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را محدود کرده‌اند.
در واقع با مصرف‌نکردن یک کیسه پلاستیکی در هفته در هر خانواده ایرانی می‌تواند سالانه حدود 816میلیون کیسه پلاستیکی از این کیسه‌ها را استفاده نکند. قدرت‌الله گودرزی، مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند در این‌باره معتقد است: لازم است به‌دنبال تولید مواد پلاستیکی تجزیه‌پذیر و نیز گسترش فرهنگ عمومی استفاده از سایر مواد جایگزین برای حمل اجناس باشیم. از طرف دیگر به قوانینی نیاز داریم که براساس آنها استفاده بی‌رویه از پلاستیک‌ها و نایلون‌ها تحت کنترل درآید یا ایجاد ممنوعیت مصرف یا گران‌کردن بعضی از محصولات غیرضروری پلاستیکی را به‌دنبال داشته باشد.
تنها در این صورت می‌توانیم از ضرری جبران‌ناپذیر به اکوسیستم خود جلوگیری کنیم. وی به اقدامات انجام شده در فروشگاه‌های شهروند اشاره می‌کند و می‌افزاید: از سال گذشته و به‌دنبال محدود کردن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، اطلاع‌رسانی گسترده‌ای در این فروشگاه‌ها انجام شده است. همچنین تعداد کیسه‌های پلاستیکی موجود در کنار صندوق‌ها را نیز کاهش داده‌ایم تا از استفاده بی‌رویه این کیسه‌ها جلوگیری شود. استفاده از کیسه‌های پلاستیکی توسط خریداران نیز 20 تا 25درصد کاهش یافت.
حسین صفایی، مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران نیز در این‌باره می‌گوید: شورای اسلامی شهر تهران، سازمان میادین میوه و تره بار را موظف کرده است تا در توزیع محصولات خود به‌منظور امکان بازیافت، از ظروف یک‌بار مصرف غیرپلیمری در میادین استفاده کند. طرح توزیع میوه، سبزی و مواد پروتئینی در میادین میوه و تره‌بار شهر تهران هیچ هزینه‌ای را به شهروندان تحمیل نخواهد کرد و صرفا برای حفظ محیط‌زیست و امکان بازیافت مناسب آن اجرا می‌شود. از آنجا که ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی و کیسه‌های پلیمری تجزیه نمی‌شوند، از ابتدای خردادماه سال گذشته، مصوبه‌ای در سطح همه بازارهای سازمان اجرا شد که براساس آن در بسته‌بندی‌ها از ظروف یک‌بار مصرف با منشأ گیاهی استفاده شود. در بسته‌ها و جعبه‌ها نیز محصولاتی که با منشأ غیرپلیمری بود مورد توجه قرار گرفت.
