ایمیل ملی، سیستم عامل ملی، موتور جستوجوی ملی، پورتال ملی و بالاخره اینترنت ملی نمونههایی از پروژههایی هستند که اگرچه در قالب برنامه پنجم توسعه بهصورت تکلیف قانونی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درآمده است اما به اذعان اغلب کارشناسان، این طرحها غیرعملی و غیرعلمی بوده و کارایی لازم را نخواهند داشت.
طی سالیان اخیر کارشناسان متعددی در مورد غیرعلمی بودن این طرحها اظهارنظر کرده اما اغلب این اظهارات با واکنش متولیان امور مواجه شدهاند، ولی اینک بالاترین مقام در حوزه فضای مجازی در مصاحبهای صریح به نقد اینگونه طرحها پرداخته و آن را غیرعلمی نامیده است.
دکتر مهدی اخوان بهابادی دبیر شورایعالی فضای مجازی کشور گفته است: «بشخصه به راهاندازی ایمیل یا جستوجوگر ملی اعتقادی ندارم. شما اگر در دنیا یک نمونه ایمیل یا جستوجوگر ملی پیدا کردید به ما بگویید تا ما دومین آن باشیم. در زمینه اینترنت هم که کلا خود واژه اینترنت ملی اشتباه است.» شاید اگر این اظهارات را فرد دیگری مطرح میکرد متهم به ناآگاهی میشد. در واقع این اظهارات تمامی طرحها و برنامههای مرتبط با شبکه ملی اطلاعات را که سازمان فناوری اطلاعات متولی اجرای آن است با علامت سؤال مواجه میکند؛ طرحهایی که برخی از آنها با تبلیغات گسترده افتتاح شده وبرخی دیگر با بودجههای میلیاردی در حال اجراست.
طراحان اینگونه طرحها عمدتا نگرانی و دغدغه این را داشتهاند که سرویسهایی مانند موتور جستوجو یا ایمیل یا سیستمهای عامل خارجی میتواند امنیت کاربران داخلی را با خطر مواجه کند، درحالیکه این کاربران محترم و حتی دستگاهها و نهادهای دولتی و غیردولتی هر روزه مصرفکننده انبوهی از نرمافزارهای قفل شکسته بوده و هرگز نگران حفرههای امنیتی آنها نیستند. حتی ایمیل ملی ایران دات آیآر هنوز از سامانهای ناامن استفاده میکند که توسط هر مرورگری به سادگی قابل شناسایی است.
شاید بهتر بود به جای ابداع چنین سامانههایی که محیط کاربری آنها باعث خنده و تمسخر کاربرانی است که با سرویسهای ایمیل خارجی کار کردهاند، آنها روی سامانههای امنیتی قویتر و گیت ویها و فایروالهای قدرتمندی کار میکردند که مانع نفوذ ویروسها و تروجانها و نرمافزارهای جاسوسی و خرابکار و مهاجم شود.
حتی این روزها موتور جستوجویی بهعنوان موتور جستوجوی داخلی تبلیغ میشود که فاقد ابتداییترین استانداردهای یک جستوجوگر جهانی است و طرحهایی کلید زده میشود که جز آنکه برای مجریانش نان دارد برای مردم آب ندارد.اساسا به همین دلایل بود که مجلس وقت در زمانی که طرح موسوم به اینترنت ملی از سوی وزارت ارتباطات به مجلس برده شد به آن رأی نداد و سال بعد هیأت وزیران از محل درآمدهای اختصاصی شرکتهای استانی مخابرات مبلغ ناقابل پنج هزار میلیارد تومان را برای اجرای این طرح مصوب کرد و کسی نیز متوجه این موضوع نشد. حالا با آن بودجه به اضافه بودجهای که در چارچوب شبکه ملی اطلاعات اختصاص یافته است آقایان در حال اختراع مجدد چرخی هستند که خیلی بهتر و تخصصیتر از آن، سالهاست بهطور رایگان در دسترس همه قراردارد.