بسیاری از مرگ‌ومیرها به علل مختلف ثبت نمی‌شود و برخی افراد شناسنامه‌های متعدد می‌گیرند و گروهی هم به خارج از کشور می‌روند و همه این مسائل موجب می‌شود در نرخ بیسوادی و باسوادی تفاوت وجود داشته باشد.علی باقرزاده با تأکید بر اینکه آمار طرح هدفمندی یارانه‌ها مستندتر از آمار ثبت احوال است، افزود: اطلاعات دقیق 97درصد جمعیت کشور در بانک اطلاعات سازمان هدفمندی یارانه‌ها ثبت شده و چون براساس آن یارانه به افراد پرداخت می‌شود امکان تکرار و تقلب وجود ندارد.
رئیس سازمان نهضت سواد آموزی در عین حال اظهار کرد: آماری که ثبت احوال می‌دهد با آمار دانش‌آموزان ثبت‌نام شده در مدارس که آموزش و پرورش ارائه کرده یکسان است. وی با بیان اینکه باید بررسی شود چند نفر شش سال تمام و در سن ورود به مدرسه داریم و چند نفر در دبستان‌ها ثبت‌نام کرده‌اند، گفت: اختلاف این دو آمار بسیار ناچیز و زیر یک درصد است و به فرض اینکه تعدادی از کودکان در سن ورود به مدرسه ثبت‌نام نکرده باشند.
آیا اطمینان داریم آنهایی که ثبت‌نام نکرده‌اند از نظر جسمی و ذهنی سالم هستند و خانواده اینها را در مدارس ثبت‌نام نکرده‌اند؟باقرزاده در پاسخ به این پرسش که آماری که معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش درباره دانش‌آموزان ثبت‌نام شده در دبستان‌ها(اول تا ششم ابتدایی) اعلام کرده با آمار ولادت سازمان ثبت احوال درباره کودکانی که اکنون در سن دبستان هستند اختلاف فاحشی دارد، تصریح کرد: هر مسئولی باید پاسخگوی آماری باشد که اعلام می‌کند.
وی افزود: از نظر سازمان نهضت سوادآموزی که باید ورودی بیسوادی را مسدود کنیم، این کار انجام شده و اختلاف بین کودکان در سن دبستان با کودکان ثبت‌نام شده در دبستان‌ها به قدری ناچیز است که می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.معاون وزیر آموزش و پرورش با طرح این پرسش که آیا در مورد آنهایی که در دبستان‌ها ثبت‌نام نکرده‌اند آموزش و پرورش کوتاهی کرده و امکانات لازم را فراهم نکرده است، یا اینکه خودشان به‌دلیل مشکلات ذهنی و آموزش ناپذیر بودن ثبت‌نام نکرده‌اند، افزود:
برخی کودکان هم پدر و مادر آسیب دیده از نظر اجتماعی دارندکه اجازه نمی‌دهند فرزندشان در دبستان‌ها ثبت‌نام کنند و متأسفانه جامعه هم حساسیتی نشان نمی‌دهد، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اگر با کودکی از یک خانواده در سن مدرسه روبه‌رو شوند که تحصیل نمی‌کند ده‌ها بار موضوع را به سازمان‌ها و نهادهای ذی‌صلاح گزارش می‌کنند، آیا در کشور ما نیز چنین است؟رئیس نهضت سوادآموزی تصریح کرد: باید موضوع ترک تحصیل کرده‌ها و بازماندگان از تحصیل را از زاویه یک پدیده سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نگاه کرد و اینکه صرفا دنبال مقصر باشیم و مثلا بگوییم آموزش و پرورش کوتاهی کرده است، صحیح نیست.
باقرزاده افزود:اگر خانواده‌ای کودک خود را به مدرسه نفرستد و بگوید درس کافی است و می‌خواهم فرزندم را سرکار بفرستم، این یک آسیب اجتماعی است. چنانچه این تفکر وجود داشته باشد که کودکان بدون طی کردن مراحل تحصیلی می‌توانند عنصر مؤثری در اقتصاد خانواده باشند چه‌کسی مقصر است؟ تجزیه و تحلیل این مسئله و گره زدن آن به سازمانی که مسئولیت مستقیم دراین باره ندارد، ضایع کردن این مشکل ملی است.
اخیرا معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه از ابتدای سال تحصیلی جدید تاکنون حدود 20هزار لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل شناسایی شده است اعلام کرد: پیش‌بینی می‌شود تعداد واقعی بازماندگان از تحصیل کمتر از پنج هزار نفر باشد.درهمین حال یوسف نوری، رئیس مرکز آمار آموزش و پرورش اعلام کرد: در سال تحصیلی 92-91یک میلیون و 166هزار و 349دانش‌آموز در پایه اول ثبت نام کرده‌اند. همچنین براساس اعلام مرکز آمار آموزش و پرورش در مجموع شش‌میلیون و 636هزار و 817دانش‌آموز در دوره ابتدایی سال تحصیلی 92-91ثبت‌نام کرده‌اند. این در حالی است که براساس آمار سازمان ثبت احوال کشور طی سال‌های 1380تا 1386در مجموع هفت‌میلیون و 52هزار و 199کودک متولد شده‌اند که هم‌اکنون جزو افراد لازم‌التعلیم (اول تا ششم ابتدایی) هستند.
75درصد مجرمان کم‌سواد یا بیسواد هستند
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی گفت: نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که 75درصد افرادی که پرونده آنها به اعدام یا قصاص انجامیده است دارای تحصیلات ابتدایی یا بیسواد بوده‌اند.به گفته وی، مبنای باسوادی در نهضت سوادآموزی داشتن چهار مهارت خواندن، نوشتن، حساب کردن و روخوانی است که باید این مهارت‌ها به جمعیت سه میلیون بیسواد 10تا 49سال تا پایان برنامه پنجم براساس مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی آموزش داده شود. باقرزاده با انتقاد از مشارکت نکردن سایر سازمان‌ها و ارگان‌ها برای بحث سوادآموزی تصریح کرد:
تنها وظیفه نهضت سوادآموزی مباحث آموزشی است اما امروز این سازمان فعالیت‌هایی همچون فرهنگسازی و شناسایی بیسوادان را برعهده دارد. نهضت از همان ابتدا به فکر جذب افراد متخصص نبوده و از سوی دیگر نیز دستگاه‌های علمی و آموزشی هیچ‌گاه در بحث نیازسنجی و جذب بیسوادان مشارکت کافی و لازم را نداشته‌اند.وی اظهار کرد: متأسفانه این روزها شاهد هستیم که ریشه کنی بیسوادی تنها منحصر به سازمان نهضت سواد آموزی شده و سایر ارگان‌ها و دستگاه‌ها از همکاری و عزم ملی که مورد نظر امام خمینی (ره) بود، دست کشیده‌اند.
