این روستا از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستانهای مرودشت و سپیدان، از شرق به شهرستان خرم بید و از غرب به اراضی استان کهگیلویه و بویراحمد محدود میشود.
روستای تنگ براق مناظری طبیعی، زیبا، بی نظیر و شگفت انگیز را در دل خود نگاه داشته و با آثار تاریخی که در نزدیکی آن وجود دارد به یکی از نقاط گردشگری استان فارس تبدیل شده است..
تنگ براق با وجود اطراقگاههای ییلاقی عشایر در دو سده قبل راهی به خطه اقلید باز کرد و یادمانهایی از تمدن کهن ایران باستان در این منطقه را آشکار ساخت.
فاصله روستای تنگ براق تا شهر سده ۲۰ کیلومتر، تا اقلید 80 کیلومتر و تا شیراز ۱۹۰ کیلومتر است. روستای تنگ براق از سطح دریا ۱۹۴۰ متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است.
این روستا به دلیل استقرار در ناحیه کوهستانی، چشم اندازهای بسیار زیبایی دارد. مزارع سرسبز پیرامون روستا، جنگلها و باغهای وسیع به ویژه در فصلهای بهار و تابستان فضای دل نشینی برای گردشگران پدید میآورد.
از مهمترین جاذبههای گردشگری این روستا میتوان به کتیبهای به خط پهلوی در تنگ براق، بافت قدیمی روستا، غار طبیعی و دریاچه ملاصدرا اشاره کرد.
این تنگ در حدود سال 1240 شمسی توسط عسگرخان به محل اسکان دائمی تبدیل شد. مردم روستای تنگ براق به دو زبان لری و ترکی سخن میگویند. آنها مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
براساس نتایج سرشماری سال 1375، جمعیت این روستا 451 نفر بوده است که در سال 1385، به تعداد 1000 نفر افزایش یافت.
اکثر مردم روستای تنگ براق به فعالیتهای زراعی، دامداری و صنایع دستی اشتغال دارند. برنج (چمپای خضر دشتی)، گندم، حبوبات، سیب، هلو، ماست، کره، دوغ و کشک از عمدهترین محصولات روستاست. بافت قالی و گلیم نیز از تولیدات صنایع دستی شمرده میشود.
روستای تنگ براق در یک محدوده کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. کالبد روستا، در شیب ملایم دامنه کوه گسترده شده است. و اطراف خانهها را مزارع و باغات فرا گرفتهاند.
اکثر خانهها در یک طبقه و با سقفهای مسطح ساخته شدهاند. چند خانه دو طبقه نیز احداث شده است. عمده مصالح بهکار رفته در اغلب خانهها شامل سنگ، گل و چوب است. در ساخت برخی از خانهها از مصالحی مانند آجر، سیمان، آهن، سنگ و گچ استفاده شده است.
معماری خانهها تحت تأثیر نوع معیشت و فعالیت افراد طراحی گردیده و اتاقهای استراحت و پذیرایی، آشپزخانه، تنورخانه، سرویس بهداشتی، انبار علوفه و طویله از جمله فضاهایی به شمار میروند که در تمام خانهها دیده میشوند. حیاط خانهها در این روستا، غالباً وسیع و پر دارو درخت هستند و از جلوه دلپذیری برخوردارند.
روستای زیبای تنگ براق، به دلیل استقرار در ناحیه کوهستانی، چشماندازهای بسیار زیبایی دارد. مزراع سرسبز پیرامون روستا، جنگلها و باغهای وسیع بهویژه در فصل-های بهار و تابستان فضای دلنشینی برای گردشگران پدید میآورند.
برخی از جاذبههای روستا عبارتند از:
- تنگ براق، نام دره زیبای شمال روستا است. آبشار مارگون که در روبروی تنگ براق از بلندیهای صخرهای با آب فراوان سراریز میشود، یکی از حیرتانگیزترین آبشارهای ایران است. آب سد درودزن از تنگ براق عبور میکند و انتهای آن با دیوارههای صخرهای به بنبست میرسد. آبهای بالادست با عبور از یک دشت، از شکافی عمیق سرازیر میشود و آبشار زیبای تنگ براق را پدید میآورد. غاری زیبا در دیواره صخرهای سمت چپ تنگ، پدید آمده است، که منشاء آهکی دارد و از سقف آن، قطرات آب باران به کف غار فرو میریزد.
مردم روستای تنگ براق در اعیاد ملی و مذهبی نوروز، فطر، قربان و مبعث پیامبر (ص) به برگزاری مراسم جشن و شادمانی و در ایام عزاداری ائمه بهویژه در ماههای محرم و صفر به سوگواری میپردازند. از جمله رسمهای جالب این روستا، رسم کوسه گلدی است که در هنگام خشکسالی و برای آمدن باران انجام میشود.
مراسم عروسی روستا نیز با آداب و سنن محلی برگزار میشود و شامل خواستگاری، نامزدی، عقد، حنابندان و عروسبران است. در شب عروسی، انواع موسیقی محلی و شاد نواخته میشود و میهمانان و فامیل به جشن و سرور میپردازند.
موسیقی مورد علاقه مردم این روستا، شامل ملودیهای ترکی و لری است که با سازهای محلی و غالباً با نی نواخته میشوند.
بازیهای رایج روستای تنگ براق عبارتند از: ترنه بازی و چوب بازی.
پوشاک محلی مردم روستا، غالباً از پارچههای رنگارنگ و با طرحهای مختلف دوخته میشوند. برنج، سیب و قیسی، بهترین سوغاتی روستای تنگ براق است.
غذاهای محلی روستا مشتمل بر دمپخت، عدسی، گوشت قورمه، کاله جوش، آش ماست، آش کارده (نوعی گیاه خودرو) و کنگر ماست است.
دسترسی: روستای تنگ براق از طریق شهرهای سده، اقلید، اردکان، کامفیروز و یاسوج، با جادههای آسفالت قابل دسترسی است.