باید این موضوع مهم را مدنظر داشته باشیم که نرخ بیکاری در بین دانشآموختگان چشمگیر است. به گفته وزیر کار، تعاون و امور اجتماعی نرخ بیکاری افراد دیپلمه و زیر دیپلم در مقایسه با دانشآموختگان دانشگاهها یک به 10است که این اختلاف فاحش هشداری است برای مسئولان.
برنامهریزی دولت
مسئولان ارشد دولت دهم تاکنون بارها بر لزوم ایجاد اشتغال برای جوانان تأکید کردهاند، برای مثال محمود احمدینژاد، رئیسجمهور در شهرستان مه ولات خراسان رضوی تأکید کرد: جوانان با استعداد و پرشور در هر منطقهای ازجمله شهرستان مه ولات باید بتوانند شغلی پرسود و مفید در اختیار داشته باشند تا برای کسبوکار به شهرهای بزرگتر کوچ نکنند. وی اظهار کرد: دولت خود را موظف میداند که برای ایجاد اشتغال و تهیه مسکن همه جوانان ایران اسلامی برنامهریزی کرده و تلاش کند. در همین حال مسئولان وزارتخانههای مختلف که به نوعی در ایجاد اشتغال دخیل هستند هرگز خود را موظف به ایجاد اشتغال برای جوانان نمیدانند و هر یک دیگری را مسئول این کار قلمداد میکند.
متولی کیست؟
1-وزارت تعاون،کارو رفاه اجتماعی، وزارت علوم را مقصر میداند. عبدالرضا شیخالاسلامی تاکنون بارها دانشگاهها را کارخانههای تولید مدرک دانسته و به صراحت اعلام کرده که وزارت تعاون،کارو رفاه اجتماعی برخلاف تصور بسیاری از افراد جامعه، مسئول ایجاد اشتغال نیست بلکه وظیفه این وزارتخانه رسیدن به امور کارگران و تنظیم روابط کار در کشور است.
2-ایرادی که به وزارت علوم وارد است آن است که دانشگاهها در رشتههایی پذیرش دانشجو دارند که بازار کار آنها اشباع شده و رشتهها بهروز نیستند. دانشگاهها به جز در موارد خاص، با صنعت ارتباط نزدیکی ندارند و نیازهای صنایع را تأمین نمیکنند. آموزشهای ارائهشده کاربردی نیستند و به همین علت صنایع ترجیح میدهند نیروهایی را جذب کنند که دورههای کاربردی را طی کردهاند. در عین حال وزیر علوم اعلام کرده که وظیفه وزارت علوم ایجاد اشتغال در کشور نیست.
3-وزارت ورزش و جوانان نیز خود را موظف به تأمین اشتغال و مسکن جوانان نمیداند. محمد عباسی اخیرا اعلام کرده است که موضوع مسکن و اشتغال جوانان و مسائلی از این دست به وزارت ورزش و جوانان سپرده نشده است و سایر دستگاههای کشور موظف به رسیدگی به این امور هستند.
4-مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز بهطور تلویحی وزارت علوم را مقصر میداند. وی اعلام کرده که افزایش میزان تولید واحدهای صنعتی در حوزه اشتغال هم مؤثر است، جوانان دانشآموخته دانشگاهی مثل شاخ شمشاد، بیکار هستند و توانایی ایجاد اشتغال برای خود را ندارند؛ البته این هم دستپخت دانشگاههای ماست.
تکلیف دولت به ایجاد اشتغال
در همین حال ایرج عبدی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، اخیرا اظهار کرده که هنوز متولی اشتغال در کشور مشخص نیست. طبق قانون اساسی دولت مکلف به ایجاد اشتغال است و در واقع سایر قوا نقش یاریرسان را دارند و در بدنه دولت نیز باید یک وزارتخانه متولی و پاسخگوی موضوع اشتغال باشد. وی گفت: یکی از شعارهای اصلی دولت یکرقمیشدن و کاهش نرخ بیکاری کشور بود؛ این وعده و پیشبینی تاکنون محقق نشده و تا پایان دولت دهم نیز نهتنها نرخ بیکاری یک رقمی نمیشود بلکه روزبهروز افزایش خواهد یافت. به گفته عبدی بهطورحتم در آینده نرخ بیکاری کشور بهخصوص در مناطق و استانهای محروم رشد مییابد و کاهش میزان بیکاری در این مناطق رخ نخواهد داد.
اشتغال، ازدواج و...
بدون شک اشتغال جوانان امری بسیار مهم است که اکنون به یک چالش پیشروی دولت تبدیل شده است. اشتغال جوانان در افزایش آمارازدواج و کاهش طلاق، افزایش جمعیت، کاهش بزهکاری، جلوگیری از مهاجرت جمعیت به شهرها و... تأثیرگذار است. پرسش اساسی این است که متولی ایجاد اشتغال که دولتمردان دائما وعده آن را میدهند کدام دستگاه است؟چگونه دولت خود را موظف به ایجاد اشتغال و تهیه مسکن برای جوانان میداند و برای این کار چگونه برنامهریزی کرده است؟