فشار خون نشانهای از حیات است که بدون آن نمیتوان زنده بودن آدمی را ثابت کرد. بالا یا پایین بودن این علامت جسمی، نشانه سلامت یا بیماری در افراد است.
دکتر محمدرضا محمدحسنی فوقتخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه درباره این نشانه حیات گفت: بیشتر افراد فشار خون را عنوان یک بیماری میدانند درحالیکه بدون فشار خون حیات وجود ندارد. عارضه پرفشاری خون که با دستگاه فشارسنج، سنجیده میشود، زمانی در افراد تشخیص داده میشود که فرد بهصورت کامل استراحت کرده باشد، سیگار نکشیده باشد و غذای مناسبی خورده باشد. همچنین در چند روز متفاوت میزان فشار خون بیمار قرائت شود.
وقتی فشار خون بیمار برای پزشک مسجل شد درمان برای وی در ابتدا بهصورت غیردارویی و با تغییر الگوی مصرف مواد غذایی، ورزش مداوم و کاهش استرس اعمال میشود و درصورتی که فشار خون بیمار بااین روشها کاهش پیدا نکرد، با مصرف مادام العمر دارو بیماری کنترل میشود. تعداد اندک و نادری از افراد پس از ابتلا به عارضه فشار خون بهصورت کامل درمان میشوند.
وی در مورد علت بروز عارضه فشار خون گفت: در بیش از 90درصد موارد بیماری علت مشخصی ندارد یا چندعلتی است. پیدا کردن علت برای این افراد غیرممکن و یا فوقالعاده سخت است، بنابراین فرد همیشه باید دارو مصرف کند. هر فردی با هر سنی امکان مبتلا شدن به فشار خون را دارد. اگرچه اوج شیوع فشار خون در میانسالی 30تا 50سال است اما در سنین خیلی بالا و خیلی پایین نادر است و درصورت بروز در این سنین علت بروز بیماری کاملا قابل تشخیص است.
وی با اشاره به اینکه شیوع این بیماری از یک روند جهانی پیروی میکند گفت: در همه کشورها 20درصد از افراد به این بیماری دچار میشوند. به ندرت میتوان کسی را یافت که با این بیماری از نزدیک مواجه نباشد. فشار خون بالا هم خود عامل خطر است و هم میتواند عامل ایجاد خطر شود. فشار خون هم میتواند با خونریزی مغزی باعث مرگ شود و هم میتواند زمینه بیماریهای دیگر را فراهم کند.
این بیماری در اکثر موارد علامتی ندارد و به همین دلیل به آن قاتل خاموش میگویند. دکتر محمدرضا محمد حسنی در مورد تأثیرات این عارضه بر قلب گفت: بیماری فشار خون که با رژیم غذایی، چاقی، استرس و ژنتیک در ارتباط است بر چهار ارگان چشم، مغز، کلیه وقلب بیشترین تأثیر را میگذارد. فشار خون بالا بار کار قلب را بیشتر میکند و باعث ضخیم شدن دیوارههای شریانهای قلب میشود. وقتی قلب با فشار بیشتری خون را پمپاژ کند رگها بیشتر مسدود میشود در نتیجه قلب بزرگتر میشود. خستگی و کاهش توان فیزیکی بیمار به دنبال فشار خون بالا بروز میکند. سکته قلبی شایعترین عارضه فشار خون است.
وی زندگی در جامعه در حال صنعتیشدن را عامل تشدید بیماری فشار خون بالا عنوان کرد و گفت: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت این بیماری تا سال 2020 رشد چشمگیری خواهد داشت. این بیماری اگرچه درمان سختی دارد ولی پیشگیری از ابتلا به آن بسیار آسان و ارزان قیمت است ؛ ضمن اینکه عوارض ناشی از آن هزینههای بسیاری را به بیماران تحمیل میکند.
دکتر بابک قرائی مقدم متخصص مغز و اعصاب در گفتوگو با همشهری درباره این بیماری گفت:
عوامل خطر ساز ایجادکننده و تشدیدکننده فشار خون مصرف نمک، چاقی، کمتحرکی، مصرف سیگار و الکل وعوامل ژنتیک است. این بیماری زمانی ایجاد میشود که فشارسنج عدد 140روی 90 را نشان دهد. فشار پایینتر از 120روی 80 و بالاتر از 90روی 60 را فشار خون طبیعی درنظر میگیریم. افرادی که فشار خونشان بین 120روی 80 و 140 روی 90 باشد در منطقه خطر قرار دارند و بایستی مراقبتهای ویژه برای آنها صورت بگیرد.
وی گفت: براساس تخمینهای جهانی بهداشت حدود7.5میلیون نفر در سال بر اثر فشار خون میمیرند. این بیماری بهطور قطع عامل خطرساز برای بیماریهای قلبی، نارساییهای قلبی و حملات عروق مغزی است. کسی که فشار خون بالا داشته باشد و درمان را جدی نگیرد بهطور حتم سن امید به زندگی در او پایین خواهد آمد.
وی در مورد تأثیر بیماری فشار خون بر مغز گفت: یکی از بیماریهایی که بر اثر فشار خون بالا خود را نشان میدهد حملات مغزی است که به دو حالت سکتههای مغزی یا انسداد عروق مغز و خونریزی شریانهای مغزی خود را نشان میدهد. در هر دوی این شرایط خطر مرگ افراد را تهدید میکند.
وی با اشاره به اینکه افرادی که فشار خون 140روی 80 و بالاتر دارند بایستی درمان را جدی بگیرند گفت: پرهیز غذایی شامل محدود کردن مصرف نمک و کاهش وزن، انجام روزانه ورزش و مصرف میوه راهحل اولیه است. درصورتی که فرد با این روشها فشار خونش کنترل نشود بایستی به دارو روی بیاورد.