گزارشگران و مجریان در شهرهایی مانند پاریس، لندن، مسکو، بیروت و قاهره از الجزیره جدا شده‌اند. این در حالی است که این شبکه بیش از 500 میلیون دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کرده است تا به مخاطبانی در بزرگ‌ترین بازار تلویزیون جهان دست یابد. نشریه آلمانی اشپیگل در گزارشی دراین باره می‌نویسد، الجزیره بیش از سه‌هزار نفر کارمند و 65 دفتر خبری در سراسر جهان و بینندگانی در حدود 50 میلیون خانوار درجهان عرب دارد اما این شبکه یک مشکل جدی دارد؛
منتقدان می‌گویند الجزیره بیش از هر زمانی از دستور کار سیاسی پیروی می‌کند و به اصول استقلال روزنامه‌نگاری پایبند نیست. این قبیل اتهام‌ها به شبکه‌های غربی نیز وارد شده اما این اتهام، الجزیره را همطراز با فاکس نیوز قرار می‌دهد که به خواسته‌های روپرت مرداک عمل می‌کند.
برنامه‌های عربی الجزیره در سال 1996 با هدفی اصیل آغاز شد، یعنی عمل‌کردن به‌عنوان رسانه‌ای بی‌طرف در جهانی که دچار سانسور سخت است. این شبکه پیام‌های اسامه بن لادن را پخش می‌کرد و این امر سبب برانگیختن انتقادهای خشمگینانه از داخل آمریکا شد به‌طوری‌که در این کشور آن را شبکه تروریسم خواندند. در این حال، الجزیره تنها رسانه عربی بود که به‌طور منظم سیاستمداران اسرائیلی را به مناظره دعوت می‌کرد. خبرنگاران آن در دیکتاتور توصیف‌کردن صدام حسین و متزلزل‌خواندن حسنی مبارک درنگ نمی‌کردند. همچنین آنان درباره ناراضیانی که در حکومت مبارک مجبور شدند سال‌ها در زندان به سر ببرند، گزارش می‌دادند.
اما پس از بهار عربی، بسیاری از ناراضیان سابق در سراسر منطقه به قدرت رسیده‌اند و این رهبران نوپا اغلب اصول دمکراتیک را چندان رعایت نمی‌کنند اما الجزیره به‌طور بی‌شرمانه‌ای تملق این رهبران جدید را می‌گوید. امروز وقتی مصریان به محمد مرسی رئیس‌جمهور این کشور و حاکمیت اخوان‌المسلمین اعتراض می‌کنند، الجزیره به شکل آشکاری به جای بازتاب دادن این انتقادها، از دولت مصر حمایت می‌کند.
مدیران الجزیره دستور داده‌اند که فرمان‌های مرسی را باید به مانند دُر حکمت تصویر کرد. این کار از این جهت تعجب‌آور است که شیخ حمد بن خلیفه آل‌ثانی امیر قطر و تأمین‌کننده مالی شبکه، اینگونه تأثیرگذاری آشکار را ممنوع کرده بود. دیوارهای دفتر مرکزی این شبکه در دوحه با گفته‌های آزاداندیشانی مانند باب دیلان و مهاتما گاندی آذین شده است اما امیر قطر که سبک خودکامه رهبری دارد و گاه روزنامه‌نگاران مخالف را به زندان انداخته است، به‌طور فزاینده‌ای با روحیه مستقل کاری در طرح مورد علاقه‌اش مشکل پیدا کرده است.
یک خبرنگار سابق این شبکه می‌گوید الجزیره از هر کشوری که گزارش می‌کند، موضع روشنی می‌گیرد، البته نه براساس اولویت‌های روزنامه‌نگاری بلکه براساس منافع وزارت خارجه قطر. منتقدان می‌گویند امیر اکنون فقط به افراد خود اعتماد می‌کند. مدیرکل شبکه و نیز رئیس هیأت مشورتی از خویشاوندان امیر هستند. ظاهراً آنان موظف هستند از اصول سیاسی که کاخ سلطنتی تعیین می‌کند، پیروی کنند.
مثلاً هنگامی که اعتراض‌های گسترده علیه حکومت بحرین به راه افتاد که از متحدان نزدیک امیر است، الجزیره تقریباً به‌طور کلی آن را نادیده گرفت. در عوض در سوریه که قطر با پول و سلاح از مخالفان اسلامگرای بشار اسد رئیس‌جمهور حمایت می‌کند، روزنامه‌نگاران این شبکه بسیار به شورشیان نزدیک هستند. محمد المسلمه با نام مستعار محمد الحورانی یکی از خبرنگاران محلی در سوریه بود که برای این شبکه کار می‌کرد و در کنار شورشیان کشته شد.
در اول سال میلادی جاری، الجزیره 500میلیون دلار صرف خریدن شبکه کارنت در آمریکا کرد که ال‌گور، معاون سابق رئیس‌جمهور از بنیانگذاران آن بود. کارشناسان می‌گویند الجزیره با رقابت شدید از جانب تلویزیون‌های محلی و رقبای بین‌المللی در بازار مخاطبان عرب‌زبان روبه‌روست و امیر قطر معتقد است گسترش فعالیت به آمریکا ضروری است.
ترجمه: وحیدرضا نعیمی
