در واقع این رقابت هنری را باید برآوردی از یک‌سال فعالیت هنرمندان این عرصه دانست که فرصتی را برای رقابت، کشف استعدادهای جوان و کسب تجربه هنرمندان تازه کار از پیشکسوتان فراهم می‌کند. این دوره از جشنواره در 9گرایش هنری و به‌صورت موضوعی و در دو رشته مکمل فیلم‌های هنری و پژوهشی تا 14 اسفند برپاست. در بخش رقابتی 11هزار و 511 اثر از سه هزار و 833هنرمند در رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، نگارگری، مجسمه‌سازی، سفال، تصویرسازی، کاریکاتور، عکس و پوستر به معرض نمایش گذاشته شده است. از این تعداد اثر رسیده، پنج هزار و 765عکس با موضوع شادی و امید به زندگی، یکهزار و 495 اثر نقاشی با موضوع ایثار و فداکاری، یکهزار و 416پوستر با موضوع عدالت، 736کاریکاتور با موضوع عدالت، 587 اثر تصویرسازی با موضوع داستان‌های انقلاب، 532 اثر خوشنویسی با موضوع آیات قرآن، احادیث و اشعار، 392 اثر نگارگری با موضوع شعائر اسلامی و ایرانی، 352 مجسمه با موضوع وحدت و 216 اثر سفال با موضوع ارزش‌های انسانی و الهی به جشنواره رسید.
در حال حاضر تعداد 663 اثر راه‌یافته به بخش رقابتی در موزه هنرهای دینی امام علی و فرهنگسرای نیاوران به نمایش در‌آمده که تا ۱4 اسفند پذیرای جشنواره تجسمی فجر هستند. همچنین آثار بخش ویژه نیز با موضوع پیامبر اکرم(ص) شامل 125اثر سفارشی از فعالان و پیشکسوتان تجسمی، به‌عنوان اندوخته‌ای بزرگ برای گنجینه‌های هنری در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در آمده است. علاوه براینها گالری شماره دو موزه هنرهای معاصر تهران نیز میزبان منتخبی از آثار زنده‌یاد محمود جوادی‌پور شده است. همزمان، این رویداد در 11استان کشور نیز میزبان علاقه‌مندان شده است. نکته مهم در پنجمین دوره، موضوعی‌بودن جشنواره امسال است و موضوع آزاد در آن قرار ندارد. همچنین ۹ گرایش هنری از زیرمجموعه‌های رشته‌های نگارگری، خوشنویسی، کاریکاتور و تصویرسازی در این دوره جشنواره قرار ندارد. درحالی‌که به روزهای پایانی جشنواره نزدیک شده‌‌ایم اما نظرات متفاوتی درباره موضوعی‌بودن این دوره از جشنواره توسط کارشناسان ارائه می‌شود. برگزار‌کنندگان می‌گویند که موضوعی‌شدن این دوره از جشنواره سرآغازی است تا جشنواره در دوره‌های بعدی نیز نگاه موضوعی را دنبال کند. چنان‌که سیدعباس میرهاشمی، دبیر جشنواره، ژرف‌نگری به موضوعات را در برگزاری موضوعی آن دانسته و می‌گوید: واقعیت این است که عرصه تجسمی، نیازمند یک اتاق‌فکر فعال و پویا و برنامه‌ای با افق بلندمدت است. همچنین علی‌اصغر امیرنیا، دبیر شورای سیاستگذاری جشنواره، درباره موضوعی‌شدن این رویداد می‌گوید: امسال این اتفاق علاوه بر آنکه زمینه‌ساز خلق آثار متنوعی شده است، در عین حال بر تفاوت میان دوسالانه‌ها و جشنواره تجسمی فجر نیز تأکید دارد. امیرنیا با تأکید بر سطح جشنواره تجسمی فجر به‌عنوان مهم‌ترین رخداد ویژه در عرصه هنرهای تجسمی فجر، ادامه می‌دهد: انتظار داریم هنرمندان پیشکسوت در کنار نسل جوان با حضور معنوی و فیزیکی خود به غنای جشنواره کمک کنند تا جشنواره ششم پربارتر و کیفی‌تر برگزار شود و بتواند جایگاه هنر ایران را هرچه بهتر در جهان نمایش دهد.
هنرمندان از موضوعی‌بودن جشنواره می‌گویند
محمد حسین نیرومند، از اعضای هیأت داوران پنجمین جشنواره تجسمی فجر در بخش کاریکاتور، درباره موضوعی برگزار شدن جشنواره و تأثیر آن بر کم و کیف آثار می‌گوید: موضوعی برگزار شدن این بخش طبیعتا کار را سخت‌تر کرد و باعث شد تعداد کمتری کاریکاتوریست شرکت کنند. موضوع آزاد به هر حال جذابیت‌های خود را دارد اما در این صورت هم تکلیف هنرمند با اثر و جشنواره روشن است. این هنرمند ادامه می‌دهد: در حوزه کاریکاتور نکته‌ای که باید مورد توجه باشد این است که تولید اثر برای یک هنرمند در این عرصه بیشتر از یک گرافیست یا نقاش است. مثلا یک نقاش شاید نتواند 1000اثر خلق کند اما کاریکاتوریست ممکن است بتواند و این‌کار، او را به نوعی تکرار می‌رساند و برای همین خلق ایده‌های بدیع سخت می‌شود.
همچنین کامبیز درمبخش، داور بخش کاریکاتور جشنواره، معتقد است: اساسا موضوعی کارکردن جشنواره آن هم در کشوری که جمعیت جوان هنرمند بسیاری دارد، کار اشتباهی است. به این دلیل که زیرساخت‌های فکری در این زمینه کمتر وجود دارد. ما در دانشگاه‌ها موضوع هنر را به دانشجویان هنر نمی‌آموزیم و فقط در مورد تکنیک بحث می‌کنیم. ازسوی دیگر قدرت تحمل در جامعه به نگاه منتقدانه کم است و بر همین اساس توقع داشتن از جوانان که بخواهند با موضوع به ارائه اثر بپردازند، زیاد است. به همین‌خاطر میان آثار ارزیابی‌شده توسط هیأت داوران ما به 15اثر با یک موضوع برخوردیم. برای نگاه و پرداختن به موضوع، ایجاد زمینه‌های گفتمانی و زیرساخت‌های فکری لازم است تا بتوان سطح توقع در عرصه هنر را بالا برد.
اما مسعود نجابتی، دبیر بخش پوستر پنجمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر، درباره انتقاد برخی هنرمندان که معتقدند موضوعی‌کردن این آثار با یک جشنواره هنری سازگاری ندارد می‌گوید: برخی از هنرها مثل پوستر و گرافیک کاربردی هستند و معمولاً هم به هنرمندان سفارش داده می‌شوند بنابراین سفارش‌دادن یک موضوع در بخش پوستر معضلی ایجاد نمی‌کند. هرچند موضوعی‌شدن این بخش برای برخی از جوانان مشکل بود، ولی این آمادگی را برایشان ایجاد کرد تا در دوره‌های بعد ایده‌های بهتری با توجه به موضوع داشته باشند. این هنرمند با بیان اینکه موضوعی‌نبودن این بخش در سال‌های قبل با پراکندگی موضوعی آثار همراه بوده است می‌گوید: در دوره‌های قبل پراکندگی موضوعات آثار پوستر در بخش فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ... هیأت داوران را با مشکل انتخاب آثار مواجه می‌کرد و بنابراین صرفاً با تأکید بر توانایی‌های تکنیکی هنرمندان رأی می‌دادند و ایده‌های آنها با هم قابل قیاس نبود، ولی در این دوره توانستیم با حرکت حول یک موضوع، هم ایده‌ها و هم تکنیک‌های هنرمندان را با هم قیاس و بهترین آثار را انتخاب کنیم.
حسن غفاری، دبیر بخش عکس جشنواره نیز با بیان این مطلب که موضوعی برگزار شدن جشنواره تجسمی فجر اتفاق بسیار خوبی برای جامعه عکاسان به شمار می‌رود معتقد است: در طول سال، جشنواره‌ها و دوسالانه‌های متعددی در حوزه عکس برگزار می‌شود و موضوعی برگزارشدن جشنواره تجسمی فجر موجب شد که زمینه‌ای برای خلق آثار جدید به‌ویژه در بخش عکس به‌وجود آید. وی گفت: با انتخاب موضوع شادی‌های زندگی برای بخش عکس، قصد داشتیم که تلنگری به جامعه بزنیم و شاهد خلق عکس‌های جدید در جامعه با موضوع شادی باشیم. متأسفانه انتخاب ۷۷ عکس از میان بیش از پنج‌هزار عکس برای بخش رقابتی جشنواره تجسمی فجر نشان می‌دهد که شادی‌های زندگی موضوعی است که در دوسال گذشته یا در جامعه ما کمرنگ شده است یا عکاسان به آن نپرداخته‌اند. همچنین افشین شاهرودی، داور بخش عکس جشنواره در پاسخ به این سؤال که چرا عکاسان خوب ایران در این جشنواره حضور ندارند می‌گوید: ما عکاسان خوب بسیاری داریم اما متأسفانه در جشنواره‌های دولتی شرکت نمی‌کنند؛ چراکه اعتمادشان را به برنامه‌های دولتی در زمینه عکاسی از دست داده‌اند و برخی دیگر هم اساساً علاقه‌ای به شرکت در هیچ رویداد و جشنواره‌ای ندارند.
به اعتقاد من باید دولت در این رویدادهای هنری نقش حمایتی داشته باشد و اجرای آن را به بخش خصوصی و انجمن‌ها ازجمله انجمن عکاسان ایران بسپارد تا این مشکلات رفع شود. از سوی دیگر پریسا خضابی، دبیر بخش مجسمه‌سازی پنجمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، درباره موضوعی‌شدن بخش مجسمه‌سازی و محدودیت در ارائه آثار هنرمندان می‌گوید: موضوعی بودن این بخش تنها یک تم و یک بهانه برای خلق آثار است و هیچ مشکلی برای هنرمندان ایجاد نمی‌کند. هنرمندان با توجه به این موضوع در یک فضای ذهنی دست به شاعرانگی می‌زنند؛ در واقع این مهارت هنرمند است که به جزئیات و ابعاد یک موضوع دست پیدا کرده و آن را کشف کند.
