رایگیری برای انتخاب پاپ جدید پس از آن انجام می‌شود که پاپ بندیکت شانزدهم به‌صورت رسمی در ساعت ۲۰(به وقت محلی) روز ۲۸ فوریه از سمت خود استعفا کرد. این برای نخستین‌بار در ۵۹۸ سال گذشته است که برای جایگزین پاپ درحالی‌که پاپ قبلی زنده است رایگیری می‌شود. واتیکان که رایگیری در آن صورت می‌گیرد در حقیقت کوچک‌ترین کشور جهان یا به‌اصطلاح دولت-شهر مستقل در رم است. این کشور کوچک با مساحت ۴۴ هکتار شاید اگر در نقطه دیگری از جهان واقع بود شهر هم حساب نمی‌شد اما با داشتن حدود ۸۰۰ نفر جمعیت برای خودش در سازمان ملل و نهادهای دیگر نماینده دارد. واتیکان با اینکه کم‌جمعیت‌ترین کشور مستقل جهان شناخته می‌شود مانند فلسطین در سازمان ملل کشور ناظر غیرعضو به‌حساب می‌آید، نماینده آن در مجمع عمومی حاضر می‌شود و می‌تواند به کشورهای دیگر سفیر بفرستد یا پذیرای سفرای کشورهای دیگر باشد.
پاپ در این کشور کوچک حکومت را در اختیار دارد و همه پست‌ها در اختیار کاردینال‌‌هاست. با تشکیل انجمن سری در نمازخانه سیستین، کاردینال‌ها بحث درباره انتخاب پاپ جدید را شروع کرده‌اند اما مشخص نیست پس از چند دور رایگیری پاپ جدید معرفی شود. کاردینال‌‌هایی حق دادن رای در انتخاب پاپ را دارند که در زمان رایگیری برای تعیین پاپ جدید سن‌شان به ۸۰ سال نرسیده باشد. به همین‌خاطر ۶۰ کاردینال در جهان نمی‌توانند در این رایگیری شرکت کنند. در جهان ۱۱۷ کاردینال برای انتخاب پاپ جدید حق رای داشتند اما کاردینالی از اندونزی به‌خاطر بیماری و کیث اوبرایان، کاردینال انگلیس به‌خاطر کناره‌گیری پس از افشای فساد اخلاقی از رای دادن بازماندند. کاردینال‌ها پس از حضور در نمازخانه سیستین، سوگند یاد کردند که جریان انتخاب پاپ را افشا نکنند؛ در غیراین صورت، از سوی کلیسا تکفیر خواهند شد. ارتباط کاردینال‌ها با دنیای خارج به هر شیوه‌‌ای مانند تلویزیون،رادیو،تلفن و اینترنت قطع شده است. خدمتکاران و محافظان که برای کار در زمان برگزاری انجمن سری انتخاب شده‌اند سوگند خورد‌ه‌اند که هیچ اطلاعاتی را از این مراسم بازگو نکنند. به‌خاطر مراسم انتخاب پاپ تدابیر امنیتی در رم افزایش یافته است.
درصورتی که رایگیری برای انتخاب پاپ به نتیجه نرسد تا زمانی که کاردینال‌ها به تصمیم خود برسند رایگیری تکرار خواهد شد. هر کاردینال نام نامزد مورد نظر خود را روی برگه‌ای مستطیل‌شکل می‌نویسد، برگه را دو بار تا می‌کند، آن را بالا می‌گیرد و به همین شکل برای انداختن آن در صندوق مخصوص تا محراب می‌رود. سه کاردینال که به‌عنوان بازرس انتخاب شده‌اند آرا را شمارش می‌کنند. برای انتخاب پاپ جدید یک نامزد باید بتواند حداقل دوسوم آرای کاردینال‌ها را به‌دست آورد. از سال ۱۳۷۸ میلادی تاکنون پاپ همیشه از میان کاردینال‌ها انتخاب شده است. اگر هیچ کدام از کاردینال‌ها نتوانند بعد از ۳۳ یا ۳۴ دور رایگیری دوسوم آرا را به‌دست آورند دو نامزد دارای بیشترین آرا به مرحله انتخاب نهایی می‌روند و رایگیری درباره آنها صورت می‌گیرد. پس از هر بار رایگیری با ورقه، آرا در محفظه خاصی سوزانده و دود آن از دودکش نمازخانه سیستین خارج می‌شود. اگر پاپ جدید انتخاب نشده باشد، برگه‌های رای قبل از سوزانده شدن به ماده‌ای آغشته می‌شوند که دود سیاه تولید می‌کند اما با انتخاب پاپ، برگه‌های رای با ماده‌ای شیمیایی آغشته می‌شوند که سوزاندن آنها دود سفید تولید خواهد کرد. به همین‌خاطر کاتولیک‌ها فعلاً منتظر هستند تا ببینند چه دودی از دودکش نمازخانه سیستین خارج می‌شود.
