الآن در مناطقی از دنیا که تا پیش از این اصلاً در آنها درگیری بین شیعه و سنی مفهوم نداشت، زمینۀ این درگیریها پیدا شده و این نشان میدهد که دارد یک جریانی اتفاق میافتد.
آیت الله مهدی هادوی تهرانی از مدرسان عالی حوزه علمیه قم در بخشی از نخستین جلسه درس خارج فقه و اصول خود که روز سه شنبه 20 فروردین 92 برگزار شد، طی سخنانی با هشدار نسبت به تهدیدات پیش روی اسلام گفت: در شرایط فعلی که سال جدید آمد مسائلی در عالم وجود دارد که بخشی در حوزۀ بین الملل است و یک سری هم در داخل کشور. در حوزۀ مسائل بیرون از کشور دوستان به نکتههایی که بیشتر به حیثیت طلبگی ما مربوط میشود، توجه داشته باشند. یک نکته همین داستان بیداری اسلامی است که برای غربیها غیر منتظره بود. اینکه بعضی میگویند پروژۀ غربیها بود، به قطع اشتباه است و شواهد فراوانی هم برای اشتباه بودن آن هست. در واقع به یک معنا منشأ آن انرژی ذخیره شدهای بود که انقلاب اسلامی در طول 35 سال با تأثیرات خود در کشورهای اسلامی فراهم آورده بود. بخشی از این انرژی در جریان بیداری اسلامی تخلیه شد؛ ولی غربیها سعی کردند این داستان را که برای آنها غیر منتظره بود، مدیریت کنند.
رئیس مؤسسه رواق حکمت اعلام کرد: همین چند روز گذشته به مناسبتی با یکی از آقایان مشاهیر سیاسی این بحث را داشتیم. ما که میگوییم مدیریت، تصورمان این است که اگر غربیها بخواهند مدیریت کنند، باید کاری کنند که صد درصد منافعشان حفظ شود. پس اگر صد درصد نشد، معنایش این است که مدیریت نکردهاند. اینطور نیست، آنها دوست دارند صد درصد منافع خودشان را حفظ کنند؛ اما اگر نتوانستند، 80 درصد، 70 درصد، 60 درصد و به هر اندازهای که بتوانند آن را میخواهند داشته باشند. داستانی که الآن در کشورهای بیداری اسلامی اتفاق افتادهاست این است که بالاخره این جریان دارد به یک سمت و سوی میرود؛ به گونهای که اگر ما نتوانیم مسیر جریان را تغییر دهیم، نتیجهاش بیشتر به نفع غرب خواهد شد. به آن آقا هم گفتم که در نهایت به اشکال مختلف مثل بوسنی میشود که ما آنقدر هزینه کنیم و زحمت بکشیم و آخرش هم آمریکاییها میوهاش را بچینند و ببرند. یک بخشی از این داستان به این برمیگردد که مجموعۀ حوزوی و دینی ما، از تحولات بین المللی بیخبرند و در نتیجه در برخورد با مسائلی که پیش میآید و به ما مرتبط میشود، نمیتوانند عکس العملهای مناسب را نشان دهند.
وی افزود: در حاشیۀ این مسأله، این نکته را هم عرض کنم که اتفاق دیگری در این چند سال خیلی دارد تشدید میشود و آن ایجاد حساسیت فوق العاده نسبت به تشیع است و این حساسیت هر روز بیش و بیشتر میشود. الآن در مناطقی از دنیا که تا پیش از این اصلاً در آنها درگیری بین شیعه و سنی مفهوم نداشت، زمینۀ این درگیریها پیدا شدهاست، و این نشان میدهد که دارد یک جریانی اتفاق میافتد.
آیت الله هادوی تهرانی به خاطرهای از سفر خود به اندونزی در اربعین حسینی اشاره کرد و گفت: سال 2008 یعنی پنج سال پیش در اندونزی در مجلس اربعین امام حسین (ع) شرکت کردم که توسط اهل سنت در جاکارتا برگزار شد. فکر میکنید چند نفر آمده بودند؟ مجلس اربعینی که شیعه برگزار کرد، دو سه هزار نفر آمدند؛ البته هم شیعه و هم سنی آمدند و بیشترش شیعه بودند. مجلسی که سنیها که برگزار کردند، حداقل پانزده تا بیست هزار نفر آمده بودند. مجلس را در یک مسجد فوق العاده بزرگ در اندونزی، مملو از جمعیت، برگزار کردند. اکثر سخنرانهای این جلسه سنی بودند و فقط دو نفر شیعه صحبت کرد که یکی من بودم و یکی هم یک اندونزیایی بود که در گذشته وهابی و مبلغ بسیار زبر دست وهابیت بود و الآن شیعه شدهاست و مبلغ بسیار زبر دست شیعه است. حتی مداحی که خواند و از مردم اشک گرفت، یک خوانندۀ سنی معروف اندونزیای بود. میدانید اندونزی کشور فوق العاده بزرگی است که از هفده هزار جزیره تشکیل شدهاست و بعضی از جزایرش بسیار بزرگ است. فاصله این طرف تا آن طرف اندونزی فاصلۀ تهران تا لندن است. این طرفش تا آن طرف چهار ساعت و نیم اختلاف ساعت رسمی دارند. کشوری است با به نزدیک سیصد میلیون جمعیت و بزرگترین کشور مسلمان است. هیچ جایی اینقدر جمعیت مسلمان نداریم.
وی افزود: نام یک جزیره کوچکش بالی است که نسبت به جزایر بزرگ مثل جاوه و سوماترا یک جزیره کوچک است. در آن جزیره هندوها هستند؛ ولی مسلمان هم دارد. این جزیره توریستی است. من در این سفر 2008 به جزایر مختلف اندونزی از جمله جزیره بالی سفر کردم و در مجامع مختلف مسلمانها و شیعه حضور پیدا کردم. در اندونزی ده سال تا پانزده سال پیش از این شیعه انگشت شمار بود و فقط یک شخصیتی به نام آقای جلال الدین رحمت با آثار شهید مطهری آشنا شد و یک موسسهای به نام موسسه شهید مطهری را در یک شهر نزدیک جاکارتا به نام باندوگ تأسیس کرد که هنوز هم هست. یک عده را ایشان شیعه کرد؛ ولی بعد یکی از دوستان طلبۀ ایرانی از همین طلبههای معمولی و بی سر و صدا که هیچ کدام از شما نمیشناسید رفت اندونزی،10 سال در آنجا بدون سرو صدا، بدون تبلیغات، بدون آن که بخواهد شهرتی پیدا کند، فعالیت فرهنگی میکرد و موفق شد تشیع را در کل اندونزی توسعه دهد و من در سفر 2008 به هر شهر و جزیرهای که رفتم موسسات و حسینیههای مختلف شیعه وجود داشت.
این مدرس عالی حوزه علمیه تصریح کرد: یک نفر آدم با صبر و حوصله، بدون آنکه توقع داشته باشد و بخواهد سر و صدا راه بیندازد این کار را کرده بود. بعد هم یک عده از مسئولین ما متوجه توسعۀ تشیع در اندونزی شدند، خواستند این را تبلیغاتی کنند و بگویند ما چه کردیم و فلان مقدار کار کردیم. این خودش یک قضییهای است که بعضی جاها بعضی از ضرباتی که به شیعه میخورد، به سبب همین است که ما میخواهیم خودی نشان بدهیم و میرویم آنجا و باعث میشویم مشکلاتی برای شیعه پیدا شود.
آیت الله هادوی تهرانی با هشدار نسبت به تحرکاتی که برای ایجاد تفرقه بین شیعه و سنی صورت میگیرد، گفت: از سوی دیگر جریانات دیگری هم از عربستان و غیر عربستان فعالیت کردند و الآن کار به جای رسیدهاست که یکی از طلبههای خوب اندونزی سال جاری در حج آمد پیش من که آقا اگر شما میتوانید و با فلانی در عربستان ارتباط دارید با ایشان صحبتی کنید که در اندونزی درگیری شیعه و سنی دارد به مرز انفجار میرسد. شرایط در 2008 طوری عادی بود که در مجالس شیعه، سنیها شرکت میکردند. اصلاً هیچ مشکلی نبود و همیشه سنیها وسط جلسات شیعهها بودند. جلسه برای پیغمبر(ص) میگرفتند، میآمدند؛ برای امام حسین (ع) میگرفتند، میآمدند؛ برای امام صادق (ع) میگرفتند، میآمدند؛ اصلاً دعوایی با هم نداشتند. حالا کار به جایی رسیدهاست که در یکی از مناطق دور دست اندونزی حتی این درگیریها منجر به کشته شدن یک نفر از شیعه و سنی شد و الآن این داستان در کل دنیا با یک پروژۀ برنامهریزی شده در حال توسعه است.
وی افزود: در همین جزایر کومور و به اصطلاح عربها جزایر قمر که شما اسمش را شنیدهاید تا چند سال قبل رئیس جمهور یک طلبۀ درس خوانده در حوزههای شیعه بود؛ البته اظهار تشییع نمیکرد ولی ما میدانستیم شیعه است. در ایران درس نخوانده بود؛ ولی در مجموعههای مربوط به ما در سوریه درس خوانده بود. حالا در این جزایر تشییع به طور رسمی ممنوع شدهاست و جرم تلقی میشود. در کشوری که تا دو یا سه سال قبل رئیس جمهورش یک شیعه بود. در آفریقا، جایی که کمتر بین شیعه و سنی حساسیت بود، حساسیتها هر روز افزایش پیدا میکند. اینکه شما میشنوید و میبینید مثلاً در پاکستان شیعه را قتل عام میکنند، یک قسمت از همین پروژه است.
رئیس مؤسسه رواق حکمت به مسائل سوریه اشاره کرد و گفت: در سوریه شیعه را و علویها را هم به اسم اینکه شیعه هستند، سر میبرند و قتل عام میکنند؛ چون علویها در واقع به یک معنا شیعهاند؛ اما اعتقادات آن ها غلو است؛ هر چند الآن خیلی بهتر شدهاند و عقایدشان را اصلاح کردهاند. در حقیقت این مکتب تشیع است که مورد تعرض واقع میشود و این تعرض هر روز بیشتر میشود. هدف کسانی که این تعرض را انجام میدهند، این است که شیعهها عصبانی شوند و عکس العمل نشان دهند. و الآن در شیعه هم این بحث مقابله به مثل به صورت جدی مطرح میشود. در عراق این تجربه را کردند، در عراق آنقدر از شیعه کشتند که هر چه علمای عراق از جمله حضرت آیت الله سیستانی ـ حفظه الله ـ تلاش کردند که شیعه را کنترل کنند تا چنین اقدامینکنند، متأسفانه باز هم بعضی موارد اقدامات مشابه انجام شد و اگر خدای تبارک و تعالی کمک نمیکرد و عقلا کمک نمیکردند، عراق آن موقع به یک حمام خون شیعه و سنی تبدیل میشد. الآن دوباره به دنبال این هستند که عراق را هم دوباره به میدان این درگیریها تبدیل کنند.
وی با بیان اینکه برخورد با این جریان احتیاج به درایت علمای شیعه دارد، افزود: علمای شیعه با مسائلی که در جهان هست آشنا باشند و بفهمند که مصلحت تشیع امروز چیست و ما با چه میتوانیم تشیع را حفظ کنیم، خون شیعیان را حفظ کنیم و تفکر شیعی را توسعه بدهیم. اگر چنین شد، آن موقع بهتر میتوانیم در دنیا کار کنیم. چشم دنیای تشیع به حوزههای علمیه است و در بین حوزهها حوزۀ قم امروز بزرگترین و مهمترین حوزۀ شیعه است، بلکه پر رونقترین و بزرگترین حوزۀ اسلامی است، بلکه بزرگترین حوزۀ دینی به لحاظ کیفی در دنیا است. الآن سایت «اسلام کوئست» ما را ببینید که به 16 زبان پاسخگوی سؤالات دین است و و دو زبان دیگر هم به آن اضافه خواهد شد. ما الآن فقط به سؤال جواب میدهیم و هیچ کار دیگر انجام نمیدهیم، نه مقاله در آن هست و نه کتاب و نه فیلم و نه عکس. با این حال روزانه بیش 12 هزار و پانصد نفر با بیش از 30 هزار مورد بازدید داریم و به درستی میدانیم که مردم در داخل و خارج سؤالاتشان دربارۀ چه چیزهایی هست. وضعیت امروز جهان، اقتضا میکند علمای شیعه با مسائل دنیا و به خصوص وضعیت شیعه در دنیا آشنا باشند.
آیت الله هادوی تهرانی یادآور شد: در سال جدید این را میخواستم عرض کنم که ما به عنوان طلبههایی که در حوزه درس میخوانیم و بزرگان به عنوان بزرگان حوزه، مراجع حوزه به عنوان مراجع، به وضعیت شیعه در شرایط فعلی توجه کنیم و هر اقدامی که میخواهد انجام شود و هر عکس العملی که میخواهد نشان داده شود، باید با توجه به این شرایط باشد؛ البته در عین حال که فشارها بر شیعه خیلی شدید است، شیعه موفقیتهای بزرگی بدست آوردهاست. از جمله موفقیتهای بزرگ شیعه در داستان بحرین است که علاوه بر همۀ صدماتی که به شیعه خورد، دستاوردی که قضیۀ بحرین برای شیعه داشت بسیار بسیار بزرگ بود و این هم به سبب تلاشهای مسئولین این جریان در بحرین یعنی جناب آقای شیخ عیسی قاسم ـ حفظه الله ـ است که از دوستان بنده هستند و ما با هم همدرس بودیم و بیش از سیسال آشنایی داریم. ایشان واقعاً شخصیتی حکیم و مدبر است. جریان مربوط به ایشان؛ یعنی جریان وفاق و آقای شیخ علی سلمان آدمهای متوجه نسبت به مسائل هستند و با درایت توانستند مسألۀ بحرین را مدیریت کنند.
این مدرس عالی حوزه های علمیه در پایان تصریح کرد: وضعیتی که فعلاً در بحرین ما داریم، برای شیعه یک افتخار است. امیدواریم إنشاء الله قضیۀ سوریه در نهایت برخلاف تصوری که غربیها و مخالفین تشییع دارند، به نفع انقلاب اسلامی و تشییع رقم بخورد. انشاء الله تا نیمۀ سال 92 نشانههایش آشکار خواهد شد و تا آخر سال 92 به طور کامل آشکار خواهد شد. سوریه صدمات بسیار بزرگی خورد و حوادث بسیار تلخی آنجا اتفاق افتاد؛ ولی الحمدلله در حاشیۀ این حوادث بسیار بد و تلخ، دستاوردهای بزرگی هم برای انقلاب اسلامی و تشیع پیش آمد که إنشاء الله ظاهر خواهد شد و خود غربیها متوجه وضعیت خودشان شدهاند. زمینههایی برای تغییر مسیر داستان سوریه دارد اتفاق میافتد. این شرایط حساسی که برای شیعه وجود دارد؛ شرایط فوق العاده ظریفی که ممکن است سال 92 به یک سال تعیین کننده در تاریخ تشیع تبدیل شود، اقتضا میکند که حوزههای ما توجه بیشتری به مسائل بین المللی و مسائل شیعه داشته باشند و با درایت رفتار کنند، حرف بزنند و اقدام کنند.