زمانی که از محمدرضا درویشی که سال گذشته حکم دبیری خود را برای جشنواره موسیقی نواحی دریافت کرد، پرسیده میشود آیا بیاطلاعی شما از جشنواره به معنی این است که شما از دبیری این دوره از جشنواره کنارهگیری کردهاید، قاطع و محکم پاسخ میدهد که من هیچ اطلاعی از جشنواره موسیقی نواحی ندارم.
در پوستر هشتمین جشنواره موسیقی نواحی که به فراخوان جشنواره هم شبیه است نوشته شده، مهلت ارسال آثار تا 16اردیبهشت ماه؛ یعنی از زمان ارسال آثار تا برگزاری جشنواره موسیقی نواحی تنها 13 روز فرصت است. طنز تلخ این مدت زمان کم جایی معنا پیدا میکند که بدانیم سال گذشته این جشنواره برگزار نشد تا «جشنواره نواحی با تغییر در زمان و کیفیت، مطلوبتر برگزار شود». این خبر را محمد رضا درویشی مردادماه سال 91به رسانهها اعلام کرد؛ هنرمندی که خود پایهگذار جشنواره موسیقی نواحی بوده و حال ترجیح میدهد که از برگزاری هشتمین دوره آن اظهار بیاطلاعی کند.
دو سال از زمانی که هفتمین جشنواره موسیقی نواحی ایران آن هم با وقفهای هفتساله برگزار شد، میگذرد. دو سال پیش 24 اردیبهشتماه چراغ جشنواره موسیقی نواحی روشن شد؛ چراغی که با وعده مدیران قرار بود تا سه سال به دبیری جهانگیر نصری اشرفی روشن بماند که البته این چراغ در همان سال خاموش شد و علاوه بر اینکه تمام طرح سهساله دبیرش که بارها در مصاحبهها اعلام کرده بود که «یک برنامه سهساله برای این جشنواره تدوین کردهام»، نقش بر آب شد. برای چندمین بار است که این جشنواره که گویا ارائهدهنده بخش عظیمی از فرهنگ بومی ایران است، با تغییرات عمده و بلاتکلیفی برگزار میشود.
اردیبهشتماه سال گذشته و نزدیک به زمان برگزاری جشنواره، خبری در بسیاری از رسانهها منتشر شد مبنی بر اینکه محمدرضا درویشی دبیر شش دوره پیشین جشنواره موسیقی نواحی دوباره سکانداری این جشنواره را در دست میگیرد. این خبر در حالی انعکاس یافت که دفتر موسیقی ارشاد نیز حکم دبیری درویشی را که محمد میرزمانی مدیرکل وقت دفتر موسیقی صادر کرده بود منتشر کرد.
اردیبهشتماه 91فصل برگزاری جشنواره نواحی گذشت و باز هم این جشنواره برگزار نشد. پچپچهای عدمبرگزاری این جشنواره مجدداً در رسانهها پیچید و هربار از سوی مسئولان تکذیب شد؛ تا اینکه تیرماه سال گذشته محمد میرزمانی در مصاحبهای با ایسنا اعلام کرد که جشنواره موسیقی نواحی مردادماه برگزار میشود؛ بهطوری که از هماکنون نیز اهداف آن را پیریزی کردهایم و بهمنظور به نتیجه رسیدن و ثمربخش بودن جشنواره برنامهریزی پنجساله برای ساختار اصلی درنظر گرفتهایم.
او همچنین علت تأخیر چندماهه جشنواره نواحی را آغاز فعالیتهای دبیرخانه هشتمین جشنواره موسیقی نواحی ایران با یک رویکرد جدید عنوان کرده بود. مردادماه هم گذشت و صدایی از موسیقی نواحی ایران به گوش نرسید، تا اینکه میرزمانی در نشست خبری چهارمین جشنواره موسیقی مقاومت که 14شهریورماه برگزار شد، درباره جشنواره نواحی گفته بود که محمدرضا درویشی برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی طرحی پنجساله ارائه کرده که برای اجراییشدن آن توافقات لازم صورت گرفته است. نخستین بخش این طرح بهزودی برگزار خواهد شد و امیدواریم که این طرح پنج ساله بهطور کامل عملی شود.
درویشی نیز در مصاحبهای درباره علت تغییر در زمان برگزاری جشنواره هشتم موسیقی نواحی اعلام کرد که این تغییر زمان در برگزاری جشنواره هم بر کیفیت برپایی جشنواره مؤثر خواهد بود و هم مسائل بودجهای را شامل میشود که در تصمیمگیری شورا تمام این مسائل بررسی شد تا با تغییر زمان در برگزاری بتوانیم با توان بیشتر و کیفیت بهتر جشنواره را برگزار کنیم. این توضیحات محمدرضا درویشی و صد البته حضور او در این جشنواره مهر تأییدی بود بر قطعیت برگزاری جشنواره، حتی اگر قرار باشد با یک وقفه یکساله آن هم به واسطه برنامهریزی پنجساله برگزار شود؛ چرا که اینبار نه یک مسئول بلکه یک هنرمند وعده برگزاری را داده بود اما اینبار هم ظاهرا قرار است این جشنواره با مشکلاتی مواجه باشد.
جشنواره موسیقی نواحی فراز و نشیبهای زیادی را در دورههای برگزاری خود داشته چرا که بعد از شش دوره برگزاری مستمر به دبیری درویشی در سال83 به دلایل نامعلوم متوقف شد. البته در فاصله سالهای 85 تا 87 و در دوره مدیریت محمد حسین احمدی در سمت مدیر دفتر موسیقی ارشاد، طرحی از سوی او مطرح شد مبنی بر عدمبرگزاری جشنوارههای مختلف موسیقی اعم از گل یاس، نواحی، جشنواره جوان و... به بهانه حضور همه ژانرها در جشنواره موسیقی فجر به بهای پربارشدن جشنواره موسیقی فجر؛ هرچند این طرح مدیرکل اسبق دفتر موسیقی عملی شد و در دورههایی موسیقی نواحی در دل جشنواره موسیقی فجر قرار گرفت، اما به واسطه عدمثبات مدیریت و حضور و تصمیم مدیران جدید دفتر موسیقی، نهتنها جشنوارههای حذف شده به روال گذشته خود برنگشتند بلکه حتی به مرور زمان نیز از دل جشنواره موسیقی فجر حذف شدند.
البته حذف موسیقی نواحی طی دو سال گذشته از جشنواره موسیقی فجر باز هم یک دلیل منطقی به همراه داشته و آن برگزاری جشنوارهای مستقل برای این ژانر بوده که متأسفانه زمان برگزاری آن نیز به تأخیر افتاده است. البته سال گذشته در بیست و هشتمین جشنواره موسیقی فجر تنها سه گروه موسیقی شرکت داشتند که از گروههای حرفهای و مخاطبپسند انتخاب شده بودند. در حقیقت جایی برای معرفی گروههای جدید موسیقی نواحی به موسیقی و جشنوارههای معتبر دنیا که در دوره ابتدایی درویشی به خوبی از عهده آن برآمد وجود نداشت؛ هرچند پوستر جشنواره خبر از برگزاری جشنواره میدهد، اما مشخص نیست که دبیری این دوره از جشنواره بر عهده چهکسی است؟ اگر ضعف آثار حاضر در هفتمین جشنواره موسیقی نواحی را میشد به شکستهشدن طلسم این جشنواره بخشید و برگزاری هفتمین جشنواره موسیقی نواحی را به فال نیک گرفت، اما باید نگران هشتمین دوره این جشنواره بود که پس از وقفه در برگزاری بعداز دوسال با سکوت از سوی مسئولان دفتر موسیقی همراه است.