استفاده از شیوه‌های نوین آموزش، مدیریت و دانش روز می‌تواند ایران را از پولسازترین صنعت جهان بهره‌مند کند. در همین رابطه مارچلو نوتاریانی کارشناس‌ارشد سازمان جهانی جهانگردی از ایتالیا در گفت‌وگو با همشهری به ضرورت توجه جدی به صنعت گردشگری پرداخته است. نوتاریانی البته 15 سال است که به‌عنوان مشاور راهنمایان گردشگری فعالیت دارد و تخصص اصلی‌اش در اقتصاد گردشگری است. فعالیت جدی او البته با سازمان همکاری‌های گردشگری هلند و ایتالیا و در موسسه‌های گردشگری و هتل‌ها ست.
نوتاریانی که تخصص ویژه‌ای در تجهیز و بازسازی هتل‌ها دارد در گفت‌وگوی خود اعلام می‌کند که ساختمان‌های عظیم و قدیمی هتل‌ها، پس از مدتی استفاده و بهره‌مندی مداوم، کهنه و مستهلک شده و چه از لحاظ ظاهری و نما وچه از نظر امکانات و تسهیلات نیاز به مرمت و احیا دارند. به‌گفته نوتاریانی گاهی هتل‌ها نیاز به گسترش فضای اسکان‌پذیری دارند. آنطور که نوتاریانی می‌گوید در فعالیت‌های بین‌المللی‌اش در حوزه گردشگری متوجه شده که توریسم دارای اهداف بلندمدت و پایدار در جوامع مقصد است و به همین دلیل نیز بیشتر فعالیت‌هایش در راستای اهدافی چون ایجاد اشتغال برای مردم و جوامع محلی و مقصدهای گردشگرپذیر بوده است.
البته نوتاریانی بیشتر فعالیت خود را بر جوامع محلی متمرکز کرده است و درخصوص تاثیر صنعت گردشگری بر جامعه محلی می‌گوید: ضرب‌المثلی هست که می‌گوید «توریسم همانند آتش است»، می‌توانید با این آتش غذای لذیذ تهیه کنید یا آن را به خاکستری بدبو و سیاه تبدیل کنید. گردشگری بی‌شک پیامدهای منفی نیز دارد و مهم است که با درک شرایط و مدیریت صحیح بتوانیم جنبه مثبت آن را تقویت کنیم.
به‌گفته این متخصص بین‌المللی در صنعت گردشگری، توریسم در درک عمیق و شناخت کامل فرهنگ‌های مختلف مؤثرترین راه است و این البته بستگی به دیدگاه حاکم در جوامع درخصوص گردشگری دارد. در جوامع محلی توریسم نقشی گسترده دارد و باعث ایجاد بسترهای مختلف در زمینه‌های گوناگون و فرهنگی می‌شود. افراد مختلف با فرهنگ‌های متفاوت، ارزش‌ها، آداب و رسوم و سنت‌های متفاوت به بازدید فرهنگ‌های یکدیگر می‌روند و اینگونه تبادل فرهنگی اتفاق می‌افتد.
مارچلو نوتاریانی ایران را تابلویی از فرهنگ‌های متفاوت می‌داند و معتقد است که می‌توان با شناخت کامل و گشودن درهای گردشگری تفاوت‌های فرهنگی را حتی تبدیل به ارزش‌های جهانی کرد. او می‌گوید: با توجه به روحیات ایرانی‌ها و آنچه در ایران مطالعه کرده‌ام متوجه شدم که ایران در این موضوع تا حدودی موفق عمل کرده که البته قابل تقدیر است.
این کارشناس ارشد سازمان جهانی جهانگردی در بخشی از گفت‌وگوی خود به چگونگی ایجاد گردشگری پایدار در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: باید اذعان داشت که توریسم در حال حاضر مهم‌ترین صنعت در جهان است و مردم کشورها نیز با موضوع گردشگری به‌عنوان یک پدیده اجتماعی- فرهنگی رفتار می‌کنند. اما مهم‌تر از این دیدگاه، موضوع درآمد حاصل از این صنعت است که به جرأت می‌توان گفت از صنعت خودروسازی و حتی نفت نیز درآمدزاتر است. ولی این موضوع چندان قابل درک نیست چون توریسم زنجیره با ارزش و گسترده‌ای است که هتل‌ها، اقامتگاه‌ها، دفاتر و آژانس‌ها، شرکت‌های گردشگری، دلالان این صنعت و رستوران‌ها، شرکت‌های حمل‌ونقل و بسیاری خرده‌مشاغل دیگر را در برمی‌گیرد که می‌تواند موجب اشتغال و کسب درآمد برای جوامع شود. به همین دلیل گردشگری در سال 1998 از سوی سازمان ملل به‌عنوان صنعت برتر معرفی شد. آنطور که مارچلو نوتاریانی می‌گوید فرانسه به‌عنوان برترین مقصد گردشگری اروپا سالانه 70 میلیون گردشگر خارجی دارد که این رقم در سال‌های اخیر تا 100 میلیون گردشگر نیز افزایش داشته است.
به گفته وی، مدیریت مهم‌ترین نقش را در گردشگری ایفا می‌کند و پایداری این صنعت نیز در پی مدیریت صحیح در بازار گردشگری حاصل می‌شود. نوتاریانی ادامه می‌دهد: برای مدیریت صحیح نیازمند آموزش صحیح و شناخت کامل هستیم تا با درنظر گرفتن راهکارهای مناسب به هدف‌های تعیین شده در صنعت گردشگری برسیم. نوتاریانی می‌گوید: توریسم صنعت پیچیده‌ای است که فعالیت‌های زیادی را شامل می‌شود. در تمام انواع توریسم مثل طبیعت‌گردی، گردشگری سلامت و... به بررسی زمینه‌ها جهت ایجاد توریسم پایدار نیاز است. انواع جدیدتری از گردشگری نیز همچون سفرهای گردشگری با کشتی نیازمند بررسی و مطالعه بیشتر هستند. این کارشناس‌ارشد سازمان جهانی جهانگردی می‌گوید: گردشگری بسیاری از فعالیت‌ها را شامل می‌شود و فرهنگسازی یکی از راهکارهای کلیدی برای پایه‌گذاری توریسم فرهنگی است. در ایران می‌توان از توریسم هنری با بهره‌گیری از صنایع‌دستی، معماری مساجد، خطاطی، نقاشی و شعر بهره گرفت. شخص خودم ترجمه اشعار عمر خیام را در یک گالری اروپایی دیده‌ام که می‌توان از آنها بهره گرفت. ایران هم‌اکنون زبانزد جهان است و این بهترین بهانه برای بازدید از این کشور است.
نوتاریانی می‌گوید: واقعیت این است که برای پیشرفت، رفتارها و نگاه‌ها باید تغییر کند. فرهنگ و بستر پیشرفت مهیا شود، طبیعت و مردم (جامعه) در کنار هم تحت مدیریت صحیح قرار بگیرند و این راهکارها پس از حصول نتیجه مطلوب به نسل بعدی منتقل شود. مهم این است که ایرانی‌ها دست به دست هم بدهند و متحد باشند. توانایی‌ها و امکانات را به‌صورت مشترک در جهت یک هدف پیش ببرند. در مدت حضورم در ایران متوجه شدم که بیشتر افراد جامعه تحصیل کرده‌اند و به تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی علاقه‌مند هستند. از سوی دیگر در بخش خدماتی بهینه‌سازی انجام گرفته و برخورد مردم ایران بسیار صمیمانه و دوستانه است. مردم ایران بسیار خون‌گرم هستند و با آغوش باز از مهمانان پذیرایی می‌کنند و بی‌شک هر مسافری خواهان روی گشاده و مهمان‌نوازی است. او البته امنیت را یکی از مولفه‌های جدی در صنعت گردشگری می‌خواند. به گفته مارچلو نوتاریانی، یک گردشگر مقصدی را که دچار ناامنی و جنگ است انتخاب نمی‌کند. برای مثال جنگ عراق، صنعت توریسم آن کشور را ویران کرد و حتی بر گردشگری کشورهای اطراف هم تأثیر منفی گذاشت. او عقیده دارد صنعت گردشگری حتی اگر در حال مرگ هم باشد به سرعت احیا می‌شود. در چند سال اخیر شاهد ناآرامی‌ها و درگیری‌های زیادی در تونس و مصر بودیم که برای مدتی توریسم را در این کشورها فلج کرد اما این صنعت به سرعت احیا شد و دوباره جان گرفت.
حسین زندی- آرزو خاکی
