اشغال خرمشهر و همچنین سالروز آزادسازی آن به‌عنوان یک روز ملی، از مهم‌ترین نقاط تاریخ معاصر کشورمان به‌شمار می‌آید و این حق نسل جوان امروز است که بداند در آن دوران مردم ایران چه کردند و چگونه برگ زرین مقاومت و حماسه را رقم زدند و آزادسازی خرمشهر به‌عنوان یکی از تابناک‌ترین صحنه‌های آن دوران، چگونه رقم خورد. البته تاکنون کتاب‌ها و فیلم‌های متعددی درباره اصل این وقایع یا حواشی آن نوشته و ساخته شده است. در‌واقع به تصویر کشیدن نبردها و عملیات‌های بزرگ و افتخار‌آمیز نظامی در همه جای دنیا، همیشه از جذابیت خاصی برای تبدیل‌شدن به سریال یا فیلم برخوردار بوده است. چنانچه کشورهای مختلفی در جنگ‌های گوناگونی که در دنیا صورت گرفته و مورد تجاوز واقع شده‌اند، این موضوع را سوژه صدها کتاب و فیلم در سراسر جهان قرار داده‌اند.
این در حالی است که مشابه این اتفاق در کشور ما برای خرمشهر، به‌عنوان شهری که به‌مدت 545روز در اشغال دشمن بود نیز به‌عنوان نماد مقاومت روی داده، اما متأسفانه تاکنون سهم ادبیات و سینما در این مقوله بسیار کمتر از آن چیزی بوده که در طول این سال‌ها از آنها انتظار می‌رفته است. اصولا ثبت و به تصویر‌کشیدن آرمان‌های ملی و اعتقادی، نه‌تنها باعث تجدید پیمان با آرمان‌ها می‌شود بلکه آیندگان با آگاهی از آنچه با فداکاری‌های جوانان بر میهن‌شان گذشته است احساس افتخار می‌کنند. از همین روست که وقتی می‌خواهیم درباره دفاع‌مقدس صحبت کنیم، آزادسازی خرمشهر همواره جایگاه خاصی برای خلق اثر نزد نویسندگان و فیلمسازان داشته است. به همین دلیل با دقت در این حماسه می‌توان دریافت که آزادسازی خرمشهر و آماده‌سازی رزمندگان، از ماه‌ها قبل از اجرای عملیات بیت‌المقدس، از طراحی پل آزادی تا ورود به شهر و تصرف خانه به خانه خرمشهر، همه و همه موضوع‌هایی است که می‌توانست و در حال حاضر نیز می‌تواند در بازسازی آن نبرد عظیم به رشته تحریر درآید یا در قاب تصویر سینما و تلویزیون و حتی به‌صورت انیمیشن جای گیرد.
هرچند در حوزه ادبیات دفاع‌مقدس کتاب‌های بسیاری در مورد آن دوران و حماسه خرمشهر نوشته و نقل شده، اما فقط چند خاطره حقیقی، چند منظره عینی، چند شهید این دفاع جانانه و فتح غرورانگیز دستمایه روایی داستان خرمشهر و مردان روز آزادی مورد توجه قرارگرفته است. در حوزه سینما هم معدود فیلم‌هایی در این خصوص ساخته شد و زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور یکی از نخستین فیلمسازانی بود که در سال ۱۳۶۴ با ساخت فیلم «بلمی به سوی ساحل» اشغال خرمشهر را تصویر کرد. البته چند فیلم سینمایی و سریال هم پس از پایان دفاع‌مقدس با موضوع خرمشهر ساخته شده‌اند. اما واقعیت این است که هنوز آنگونه که شایسته حماسه‌سازی‌ها و دلاوری‌های این ملت است ارزش‌های مترتب بر این دفاع‌مقدس در میان نسل سوم انقلاب معرفی نشده است. به همین‌خاطر همواره این سؤال از متولیان فرهنگی در بخش‌های مختلف کشور باقی است که ثبت و ضبط آن دوران و روایت مردان و زنان آن زمان به‌عهده کیست؟ آیا نوشتن چند کتاب و ساخت چند فیلم انگشت شمار سینمایی و تدوین چند اثر مستند از آن دوران، به‌صورت مجموعه تلویزیونی از این حادثه بزرگ ادای دین به آن دوران و اتفاق محسوب می‌شود؟ به‌نظر می‌رسد بی‌توجهی به ثبت خاطرات و به تصویر‌کشیدن دوران دفاع‌مقدس، به‌خصوص حماسه فتح خرمشهر به‌عنوان یک آرمان ملی و اعتقادی، نه‌تنها باعث مهجور‌ماندن این حادثه تاریخی خواهد شد بلکه دور نخواهد بود که روز آزادسازی خرمشهر را فقط درتقویم دید! امید که چنین مباد.
