سیرکاران هنگامی که محصول‌شان را با هزاران زحمت برداشت می‌کنند تازه متوجه می‌شوند که باید آن‌را با قیمت بسیار پایین‌تر از هزینه صرف‌شده نه در بازار بلکه به دلالان بفروشند. در این میان عده‌ای یا قید برداشت محصول را می‌زنند یا به فکر تغییر کاربری زمین می‌افتند.
یکی از شهرستان‌های کشور که طی سال‌های اخیر کشاورزان بسیاری در آن به کشت سیر روی‌آورده‌اند میان‌دورود واقع در استان مازندران است. در بازار این شهرستان سیر با قیمت یکهزار و 500 تومان به فروش می‌رسد؛ البته پس از آنکه کشاورزان هر کیلو سیر را به قیمت 500تومان به دلالان فروختند. این در حالی است که سیر سال گذشته نیز توسط دلالان از کشاورزان به همین قیمت خریداری می‌شد و با وجود اینکه کودهای شیمیایی و دستمزد کارگران از سال قبل حدود سه‌برابر افزایش یافته اما هر کیلو سیر در کنار مزرعه همان 500تومان قیمت دارد.
واردات بی‌رویه
از سوی دیگر واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی به کشورمان که سیر یکی از این محصولات محسوب می‌شود انگیزه کشاورزان را برای کاشت سیر کاهش داده است. در بازار استان‌های گلستان و مازندران می‌توان به‌وفور سیرهایی را مشاهده کرد که اصلا کیفیت‌شان به خوبی سیرهای کشت داخل نیست. کاشت سیر در کشورهای خارجی ازجمله چین از آن جهت در سال‌های اخیر افزایش یافته است که خواص درمانی آن به اثبات رسیده است. با این حال به جای آنکه در کشورمان به استعداد کشت سیر توجه شود، ورود این محصول از خارج به داخل صورت می‌گیرد و همین مسئله انگیزه کشاورزان را از بین برده است.
یک‌میلیون ضرر در هر هکتار
یکی از کشاورزان میان دورودی با اشاره به ضرردهی کاشت سیر می‌گوید: متوسط برداشت سیر در هر هکتار 10تا 11تن است که با توجه به فروش هرکیلو 500تومان، چیزی حدود پنج‌میلیون تومان دست کشاورز را می‌گیرد، این درصورتی است که هزینه تولید سیر در هر هکتار امسال با احتساب هزینه بذر به قیمت 3میلیون و 200هزار تومان، کود 500هزار تومان، سم 440هزار تومان، تراکتور 400هزار تومان و کارگر یک‌میلیون و500هزار تومان در مجموع حدود شش‌میلیون تومان هزینه دربرداشته است و این یعنی اینکه کشاورز با این همه تلاش و زحمت در طول یک‌دوره شش‌ماهه نه‌تنها سود نکرده بلکه متحمل ضرر هم شده است. وی با اشاره به اینکه برداشت سیر از اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد صورت می‌گیرد، بیان می‌کند: کشاورز اگر بخواهد سیر را برای ساخت ترشی برداشت کند فقط 4روز زمان دارد و کارخانجات نیز فقط طی 10 روز سیر از کشاورز می‌خرند زیرا پس از آن سیر خشک و غیرقابل استفاده می‌شود.
کارشناس مسئول سبزی و صیفی جهاد کشاورزی استان مازندران با بیان اینکه کاهش قیمت سیر در مزارع موجب هجوم واسطه‌ها به مزارع سیر استان شده است، به دلایل این کاهش قیمت اشاره کرده و می‌گوید: سیر محصولی است که برخلاف محصولاتی نظیر گوجه‌فرنگی، فقط در یک چین برداشت می‌شود و برداشت همزمان آنکه باید طی بازه 10 تا 12 روزه صورت بگیرد، موجب اشباع بازار و در نتیجه حضور واسطه‌ها و دلالان می‌شود که کشاورز هم به‌دلیل اجبار در برداشت و فروش، ناگزیر است آن را به هر قیمت پیشنهادی عرضه کند. شبنم غفاری می‌افزاید: در حالی‌که کشاورز به‌دلیل نبود شرایط نگهداری و جلوگیری از خشکی سیر و همچنین آماده کردن زمین برای کشت شالی، مجبور به فروش ناعادلانه محصول خود است، دلالان سیر خریداری شده را نگه داشته و در زمان‌های مناسب با قیمت بالایی به بازار استان و دیگر استان‌های کشور تا حدود کیلویی 3هزار و 500 تومان عرضه می‌کنند.
کاهش مزارع سیر همدان
در حالی‌که گفته می‌شود سیر همدان یکی از بهترین سیرهای کشور به‌حساب می‌آید اما مزارع کشت سیر در این استان به‌شدت نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است. آمار نشان می‌دهد که سال‌های گذشته کشاورزان این منطقه 2 هزار و 300 هکتار را زیرکشت سیر می‌بردند، اما امسال میزان کاشت سیر به یکهزار هکتار کاهش یافته است. کارشناسان دلیل اصلی این کاهش تولید را واردات غیراصولی سیرچینی عنوان می‌کنند.
نارضایتی سیرکاران طارمی
سیر یکی از مهم‌ترین محصولات اقتصادی شهرستان طارم در استان زنجان به‌حساب می‌آید و سالانه 2هزار و 570هکتار از اراضی زراعی استان زیرکشت این محصول می‌رود. از این مقدار سطح زیرکشت محصول سیر در شهرستان طارم 2 هزار و 200هکتار است که از ارقام سیر سفید، سیر قرمز، سیر محلی طارم و سیر آذرشهر همه‌ساله کشت و به بازار عرضه می‌شود. بازار دستجرده در شهرستان طارم که یکی از پرکارترین بازارهای کشاورزی در ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود روزانه بیشتر از هزار تن سیر را جابه‌جا می‌کند اما قیمت سیر که امسال هر کیلو 300 تومان است برای بهره‌برداران مقرون‌به‌صرفه نیست. زنگنه، مسئول جهادکشاورزی شهرستان طارم علت اصلی پایین بودن قیمت سیر را افزایش سطح زیرکشت و به فروش نرفتن سیر ترشی درسال گذشته اعلام می‌کند و می‌گوید: برای رفع مشکل بازار سیر با استان‌های مختلف و تجار و بازرگانان مکاتباتی انجام شده است
