سازمان ملل هر ساله از این موتور محرک پرقدرت برای تشویق آگاهی زیست‌محیطی بهره می‌گیرد تا شاید مرهمی هرچند ناچیز بر زخم‌های عمیق کره زمین که اغلب به‌دلیل فعالیت‌های انسانی ایجاد شده، بگذارد.
این سازمان در بیانیه‌ای در تاریخ 22فوریه سال2013 (4اسفندسال1391) مغولستان را رسماً به‌عنوان میزبان مراسم امسال تعیین کرد. تأکید مراسم امسال بر مسئله کاهش پسماندهای غذایی و پرهیز از مصرف بی‌رویه عنوان شده. این در حالی است که کشورهایی نظیر انگلستان و آمریکا هر ساله میزان قابل‌توجهی از مواد غذایی را هدر می‌دهند. تنها کشور انگلستان سالانه 18میلیون تن غذا را به‌راحتی روانه مراکز دفن بهداشتی می‌کند. اقتصاددانان ارزش این حجم از هدر رفت مواد غذایی را معادل 23میلیارد یورو تخمین‌زده‌اند و با وجود این هزینه آسیب‌های زیست‌محیطی و مازاد بار تحمیل شده بر مراکز دفن بهداشتی هنوز به درستی مشخص نشده است.
اقتصاد محیط‌زیست‌محور
مغولستان به‌دلیل تلاش‌های بی‌وقفه‌ای که در راستای پیاده‌سازی اصول اقتصاد سبز انجام داده، توانسته گوی سبقت را از سایر کشورهای در حال توسعه برباید. مبحث اقتصاد سبز که در عمل مبتنی بر اصول توسعه پایدار است به‌دلیل بحران‌های اقتصادی در سطح جهان این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است. این اقتصاد که در آن خطرها و آسیب‌های زیست‌محیطی به حداقل خود می‌رسد عملاً مبتنی بر عدالت اجتماعی و استفاده از ظرفیت‌های محیطی و بومی است. بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که اجرای چنین اقتصادی دست کمی از انقلاب صنعتی قرن 19میلادی ندارد. این کشور آسیایی موفق شده در بسیاری از بخش‌های مهم اقتصادی اعم از فعالیت‌های استخراج معادن و تأمین آب آشامیدنی اصول مرتبط با این نوع خاص از اقتصاد را اجرا کند. تشویق آگاهی جوانان از مسائل روز زیست‌محیطی یکی دیگر از دلایل این انتخاب عنوان شده است.
چالش‌ها
آشیم استینر، مدیر اجرایی برنامه محیط‌زیست سازمان ملل (UNEP) می‌گوید که مغولستان با چالش‌های بسیاری نظیر امنیت غذایی، دامداری سنتی و عدم‌تأمین آب مناسب بهداشتی مواجه بوده و این چالش‌ها همچنان باقی است. تغییرات اقلیمی یکی از دلایل عمده عدم‌تأمین آب بهداشتی در این کشور است. برآوردها حاکی از آن است که متوسط درجه حرارت سالانه در این کشور ظرف 70سال اخیر از مرز 2درجه سیلیسیوس فراتر رفته و میزان بارندگی هم در بسیاری از نواحی به استثنای بخش‌های غربی کاسته شده. همه این موارد دست به‌دست هم داده‌اند و مغولستان را به یکی از آسیب‌پذیرترین کشورها در برابر گرمایش جهانی مبدل ساخته‌اند.
دولت مغولستان با مدنظر قرار دادن تمامی این چالش‌ها و درک فرصت‌های موجود درصدد برآمد تا حد امکان آینده خود را فارغ از آلودگی‌های محیطی و براساس اصول توسعه پایدار رقم بزند. در کشورهایی نظیر مغولستان شرایط زیست‌محیطی نامساعد سبب می‌شود که مسئله به حرکت درآوردن منابع مالی داخلی و تخصیص صحیح منابع برای پیشبرد توسعه پایدار اهمیت بسزایی پیدا کند. اصلاح قوانین زیست‌محیطی در این کشور خصوصاً در زمینه بهره‌برداری از معادن و برنامه‌ریزی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک از موارد عمده‌ای بوده که به دقت مورد توجه مدیران محلی قرار گرفته است.
میزبانی مراسم روز جهانی محیط‌زیست در این کشور نیز گامی در راستای آشنا کردن هرچه بیشتر مردم بومی این کشور با مسائل روز زیست‌محیطی است. تخریب اراضی و فرسایش خاک یکی از مهم‌ترین مسائلی است که مردم این کشور باید با آن مبارزه کنند.
شعار روز جهانی محیط‌زیست
موضوع مورد تأکید مراسم سال2013 شعار «فکر کن، بخور و ذخیره کن» است. تبلیغات گسترده در رابطه با این شعار مدتی است که توسط برنامه محیط‌زیست سازمان ملل، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و سایر شرکای آنها آغاز شده و هدف از چنین عنوانی کاهش تأثیرگذاری منفی بشر بر تنها کره مسکونی عنوان شده است. این خبر از سوی مدیر هیأت برنامه محیط‌زیست سازمان ملل در حضور صدها وزیر، نمایندگان جامعه شهری و متخصصان محیط‌زیست در نایروبی کنیا به‌طور رسمی اعلام شد. مدیر اجرایی برنامه محیط‌زیست سازمان ملل در این زمینه عنوان کرد که میزبانی روز جهانی محیط‌زیست توسط مغولستان باعث خواهد شد که این کشور به جهانیان نشان دهد که اجرای طرح‌های اقتصاد مبتنی بر اصول زیست‌محیطی حتی با وجود چالش‌های عمده در بخش‌های صنعتی نه‌تنها امکان‌پذیر بلکه ضروری است. آقای استینر در نایروبی اعلام کرد که ماموریت برنامه محیط‌زیست سازمان ملل به‌منظور همکاری با مغولستان در زمینه طرح‌های توسعه‌ای در بخش‌های مربوط به تأمین آب آشامیدنی، استحصال انرژی پاک و بهره‌برداری پایدار از زمین رسماً از‌ماه آوریل در این کشور آغاز خواهد شد.
روز محیط‌زیست یک روز نیست
روز محیط‌زیست تنهایک یادآوری نیست بلکه در واقع می‌تواند نشان دهد که هر فرد توانایی گام برداشتن براساس اصول زیست‌محیطی را دارد. این گام هرقدر هم که ناچیز و شخصی باشد اما قطعاً کمک مؤثری برای حفاظت از محیط‌زیست خواهد بود. چنانچه در اصل50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز حفاظت از محیط‌زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات روبه‌رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می‌شود. اگر هر کدام از ما به سادگی تلاش کنیم تا زباله‌های خود را در هر جایی رها نکنیم، از کیسه‌های پلاستیکی کمتر استفاده کنیم، در مصرف مواد غذایی کمتر اسراف کنیم، به چرخه بازیافت کمک کنیم، از مواد شوینده و سمی کمتر استفاده کنیم، آب را هدر ندهیم، درختی را بی‌دلیل قطع نکنیم و به نعمت‌های خدادادی احترام بیشتری بگذاریم؛ آن روز هر روزی که باشد روز محیط‌زیست خواهد بود.
