فرازهای زندگی این شخصیتها و مسیری که این شخصیتها طی میکنند گاهی چنان جذاب است که برای نویسنده کافی است داستان زندگی این شخصیتها را صرفا روایت کند. تلویزیون و سینمای ایران هم از این موضوع بهره برده و براساس زندگی این شخصیتها کارهایی را ساخته است. در سینمای ایران تنها فیلم «فرزند صبح» با موضوع زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی ساخته شده اما در تلویزیون کارهای بیشتری از زندگی امام راحل ساخته و پخش شدهاست.
آفتاب و زمین؛ از پدر تا پسر
سریال «آفتاب و زمین» ساخته جواد شمقدری یکی از این کارهاست که با بازی حسین انصاری، رضا سعیدی، بهمندان، ولیالله مؤمنی و لعیا باستانی مروری دارد بر تحولات زندگی پدر امام خمینی(ره) و مبارزات ایشان در سالهای پیش از تولد امام خمینی (ره) و سپس لحظههای تولد امام (ره) تا 6ماهگی ایشان. مبارزات پدر امام با اربابان منطقه داستان اصلی این مجموعه است. سازنده این سریال که این روزها سمت رئیس سازمان سینمایی را دارد اواخر دهه 70ساخت این مجموعه را براساس فیلمنامهای از جلیل عرفان منش شروع کرد. دوست قدیمی او یعنی علیرضا سجادپور هم تهیهکنندگی این کار را برعهده داشت. این سریال دراوایل دهه 80 از تلویزیون پخش شد. با اینکه قرار بود مقاطع بعدی زندگی امام راحل هم ساخته شود، اما سریال آفتاب و زمین با خردسالی امام به اتمام رسید و تمرکز این سریال تنها بر مبارزات پدرامام با خانهای منطقه و قیامهای مردمی بود. آفتاب و زمین بارها از شبکههای مختلف سیما پخش شد.
صنوبر؛ سالهای سخت فیلمسازی
قرار بود در صدمین سالگرد امام خمینی(ره) فیلمی با موضوع زندگی این شخصیت ساخته شود با این حال ساخت این فیلم با چند سال تأخیر آغاز شد. مجتبی راعی کارگردانی این کار را با تهیهکنندگی مهدی همایونفر برعهده گرفت. با اینکه فیلم کامل نبود اما با نام «سال سخت در خمین» در سال 81در بخش مسابقه سینمای ایران بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این اثر به دوران جنگ جهانی اول در منطقه کمره میپردازد که ناامنی و اشغال اجنبی آنجا را فراگرفته است. پسری به نام روحالله این شرایط را تجربه میکند. حسین محجوب، پریوش نظریه، محمود جعفری، محمود پاک نیت، جعفر دهقان و جهانگیر الماسی در این فیلم به ایفای نقش پرداختند، اما نقش نوجوانی امام خمینی به یک نوجوان نابازیگر سپرده شد که پس از این فیلم، در اثر نمایشی دیگری حضور نیافت. با اینکه برای ساخت این اثر انرژی زیادی صرف شد اما هیچگاه امکان نمایش در سینما را پیدا نکرد و در قالب یک سریال 6قسمتی روی آنتن رفت. راعی درباره پخش این اثر گفت: پیشنهاد میکنم یکبار در ایام غیرمناسبتی این مجموعه پخش شود تا مردم در سفر نباشند و بتوانند آنرا ببینند. متأسفانه هر بار که کار در این ایام پخش شده، به خوبی دیده نشده است.
مستند روحالله؛ مستندی کامل
شبکه تلویزیونی المنار و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاعمقدس به سراغ ساخت مستند «روحالله» رفتند. این مستند در 10قسمت به مقاطع مهم زندگی امام خمینی(ره)میپردازد؛ مقاطعی همچون کودکی، تربیت امام در کودکی، ازدواج امام، ورود به عرصه سیاسی و... مصاحبه با شخصیتهای بینالمللی از کشورهای ایران، عراق، ترکیه، سوریه، مصر، فلسطین، فرانسه و لبنان و نشان دادن 10هزار عکس جدید امکاناتی است که محمد دبوق در این مستند بهعنوان کارگردان از آن بهره بردهاست. مستند روحالله نخستینبار در سال 1386از شبکه 3سیما پخش شد و در سالهای اخیر بارها تکرار داشته است.
مستند سیره عملی امام روحالله؛ پرداخت به ابعاد مختلف
اگر در گذشته شبکهای خارجی با کارگردان خارجی مستند روحالله را ساخت، اینبار واحد مرکزی صدا وسیما اقدام به تولید اثری مستند- گزارشی با موضوع زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی کرده و یکسال پس از پخش مستند روحالله، مستند «سیره عملی امام روحالله» را پخش کرد. این اثر در سال 1387در 16قسمت 10دقیقهای هرشب در بخشهای مختلف خبر پخش شد. گروه سازنده در این اثر به ابعاد مختلف زندگی سیاسی و فرهنگی امام راحل پرداختند.
سیمای آفتاب؛ قالبی جدید
اگر پیش از این تلویزیون برای معرفی و زنده نگه داشتن یاد امام دست به ساخت مجموعه داستانی و یا فیلمهای مستند میزد، در سال 1390با پخش مسابقه «سیمایآفتاب» دست به اقدامی جدید زد. اداره کل پژوهش و آموزش سیما اینبار برای معرفی دیدگاههای امام خمینی(ره) برای نسل سوم مسابقهای 60قسمتی طراحی کرد که بهمدت 2ماه پخش شد و روزانه 50نفر به قید قرعه برنده میشدند.
سالهای حادثه ؛ روایت کودکانه
ساخت سریال «سالهای حادثه» به کارگردانی سعید چاری برای مخاطب کودک و نوجوان طراحی و اجرا شد. داستان این سریال درباره احمد علی، کودکی ۱۰ ساله است که پدرش در درگیریهای اوایل انقلاب ناپدید شده است. او در یکی از روستاهای ایران زندگی میکند و عاشقانه امام(ره) را دوست دارد و یکی از آرزوهایش این است که ایشان را از نزدیک ملاقات کند. محمد آزادی بهعنوان بازیگر نقش امام (ره) در این سریال ایفای نقش کرد و میرطاهر مظلومی، امیر زریوند، مجید شهریاری، ثنا صادقی، سیاوش قاسمی، اردشیر کاظمی، شراره رخام، فرشید شفیعی، امین بنیالهی، صالح دلدم، محمدرضا رهبری، محمد آزادی، صفر کشکولی و سیدجلال طباطبایی بازیگران قسمتهای پیشین این مجموعه هستند. این فیلم پیشتر بهعنوان یک فیلم ویدئویی بلند در جشنواره بینالمللی فیلم کودک و نوجوان شرکت کرد.