حالا اما دیگر کمتر کسی در جهان وجود دارد که نام این کارشناس کامپیوتر را با افشاگری کم‌سابقه در تاریخ آمریکا نشنیده باشد. او اکنون برای مردم این کشور و فعالان حقوق بشر هم تبدیل به یک قهرمان تمام‌عیار شده است. جوان ۲۹ساله ناشناس چند روز قبل را حالا رسانه‌های جهان به‌عنوان تحت‌تعقیب‌ترین فرد دولت آمریکا می‌شناسند؛ افشاگر بزرگی که به گفته جیمز کلپر، رئیس سازمان امنیت ملی آمریکا(ان‌اس‌ای) ضربه‌ای جدی به این کشور زده که شاید هیچ وقت قابل جبران نباشد.
روزنامه گاردین که هفته گذشته جرقه اول انتشار اسناد جاسوسی دولت آمریکا از میلیون‌ها شهروند و کاربر اینترنت را زده بود اکنون با انجام مصاحبه‌ای ادوارد اسنودن را به‌عنوان عامل این افشاگری گسترده معرفی کرده است. این جوان قبلا کارمند فنی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بوده و سپس به استخدام یک شرکت خصوصی امنیتی به نام بوز آلن همیلتون درآمده که برای سازمان امنیتی ملی آمریکا به‌صورت پیمانکاری فعالیت می‌کرد. به همین‌خاطر او به بسیاری از اسناد محرمانه دسترسی داشته و آنها را در اختیار رسانه‌ها قرار داده است.
پنجشنبه هفته گذشته روزنامه گاردین فاش کرد که در خلال چند سال گذشته سازمان امنیت ملی آمریکا به اطلاعات مشترکان بزرگ‌ترین شرکت مخابرات آمریکا یعنی ورایزن دسترسی داشته است. هنوز چند ساعت از افشای این خبر نگذشته بود که روزنامه واشنگتن‌پست به برنامه‌‌ای دیگر به نام منشور اشاره کرد که مردم کشورهای مختلف جهان را هدف قرار داده است. براساس این برنامه، اف بی‌آی و سازمان امنیت ملی آمریکا به تمامی مکالمات صوتی و تصویری، چت‌های نوشتاری، مبادله عکس و نوشته و هرگونه فایل که از طریق 9 شرکت بزرگ اینترنتی آمریکا صورت می‌گیرد، دسترسی دارند؛ ۹شرکتی که در میان آنها نام‌های مشهوری چون گوگل، فیس‌بوک، مایکروسافت، یاهو، یوتیوب، اپل و اسکایپ به چشم می‌خورد.
همه اطلاعات شخصی شما در اختیار دولت آمریکا
ادوارد اسنودن که حالا تبدیل به چهره شناخته‌شده و فعال حقوقی شده خودش از روزنامه گاردین خواسته با انتشار مصاحبه‌ای هویت او را فاش کند. این جوان ۲۹ساله از روز ۲۰می آمریکا را ترک کرده و اکنون در هنگ‌کنگ به‌سر می‌برد. او گفته است که قصد پنهان‌شدن ندارد چون اشتباهی مرتکب نشده است. او در مصاحبه با گاردین با اشاره به اینکه می‌داند اتفاق‌های خوبی برایش رخ نخواهد داد گفته که نمی‌داند چه سرنوشتی در انتظارش خواهد بود. او در پاسخ به سؤالی درباره دلیل این افشاگری گفت: من دیگر نمی‌خواهم در جامعه‌ای زندگی کنم که چنین کارهایی در آن رخ می‌دهد. من نمی‌خواهم در دنیایی زندگی کنم که در آن هرچه می‌گویم و می‌نویسم ثبت و خوانده می‌شود.
او همچنین با ابراز اطلاع از خطراتی که تهدیدش می‌کند، اعلام کرد: من آماده فداکاری هستم به‌خاطر اینکه نمی‌توانم اجازه دهم دولت آمریکا حریم شخصی، آزادی اینترنت و آزادی‌های اولیه مردم جهان را زیر پا بگذارد.
او همچنین درباره سرنوشت خانواده، دوستان و همه کسانی که با او در ارتباط بوده‌اند به‌خاطر برخورد خشن دولت آمریکا ابراز نگرانی کرده و گفته است که دلهره درباره افراد نزدیکش باعث شده خواب به چشم‌هایش نیاید. وی دلیل انتخاب هنگ‌کنگ را «تعهد شجاعانه به آزادی بیان» در این منطقه خوانده است اما احتمالا بازداشتش برای دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا چندان سخت نخواهد بود.
از رؤیای نیروی ویژه تا افشاگری
ادوارد اسنودن کودکی‌اش را در ایالت کارولینای شمالی گذراند و پس از مدتی برای زندگی به همراه خانواده‌اش به مریلند رفت. پس از مدتی برای تحصیل در رشته کامپیوتر به کالج مریلند رفت اما نتوانست این دوره را به پایان برساند. در سال۲۰۰۳ او با رؤیای پیوستن به نیروهای ویژه به ارتش آمریکا پیوست اما شکسته شدن 2پایش در زمان تمرین نظامی باعث شد تا مجبور به ترک ارتش شود. نخستین بار او در سازمان امنیت ملی آمریکا، به‌عنوان نیروی حفاظتی یکی از مقرهای مخفی این سازمان در دانشگاه مریلند مشغول به‌کار شد. مدتی بعد اما اسنودن به‌عنوان کارمند امنیت اطلاعات به سیا رفت.
با وجود نداشتن مدرک تحصیلی در رشته کامپیوتر به‌خاطر استعداد و تجربه‌ویژه ادوارد اسنودن در آی‌تی او در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به خوبی پیشرفت کرد. در سال۲۰۰۷ او با پوشش دیپلماتیک به‌عنوان مأمور سیا به ژنو اعزام شد؛ جایی که به گفته خودش تازه در آنجا به عمق وحشتناک جاسوسی دولت آمریکا از مردم کشورهای مختلف پی برد. او گفته است: آنچه در ژنو دیدم من را به‌صورت کامل از عملکرد دولت کشورم مأیوس کرد. امیدوارم مردم با کار من بفهمند که در چه جهانی زندگی می‌کنند. کسی که قصد تبدیل شدن به یک سرباز آمریکایی را داشت حالا جزو گروهی قرار گرفته که به «هشداردهندگان» مشهور هستند؛ لقبی که برای افشاگرهای عملکرد غیرقانونی و رفتار غیرصادقانه دولت‌ها استفاده می‌شود. اصل این اصطلاح اشاره به داورهای مسابقه‌ها دارد که با زدن سوت خود، خطا یا فول بازیکنان را اعلام می‌کنند.
امید به تغییر اوباما
ادوارد اسنودن از مدت‌ها پیش اطلاعات و اسناد لازم درباره جاسوسی دولت آمریکا را در اختیار داشته است اما به گفته خودش امیدوار بوده که در سال ۲۰۰۸ با به‌قدرت رسیدن اوباما عملکرد کشورش تغییر کند. وی در مصاحبه با گاردین تأکید کرده که اوباما هم همان سیاست‌های رئیس‌جمهور قبلی آمریکا (جورج بوش) را ادامه داده است. او قبل از رفتن به هنگ‌کنگ مدت 3ماه در مرکز ان‌اس‌ای در هاوایی به‌عنوان کارمند شرکت بوز آلن همیلتون (پیمانکار سازمان امنیت ملی آمریکا) فعالیت می‌کرده و قبل از خارج شدن به رؤسایش گفته که برای درمان بیماری صرع خودش نیاز به مرخصی دارد. ادوارد اسنودن در خانه‌ای بزرگ در هاوایی زندگی می‌کرده و با درآمد سالانه ۲۰۰هزار دلار زندگی راحتی داشته است.او با اعلام اینکه مقام‌های آمریکا اگر بخواهند سرانجام وی را بازداشت می‌کنند تأکید کرده که می‌داند احتمالاً سرنوشتش زندان خواهد بود.
احتمال بازداشت
دادستانی کل آمریکا و مقام‌های دولت این کشور اعلام کرده‌اند که ادوارد اسنودن باید بازداشت و محاکمه شود. گفته می‌شود این کارمند سابق سیا اکنون در هتلی در هنگ‌کنگ اقامت دارد و به همین‌خاطر پیدا کردن او برای دولت آمریکا کار چندان سختی نیست. با توجه و تمرکز رسانه‌های جهان اما سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا دیگر نمی‌توانند او را به‌صورت مخفیانه ربوده و به زندان‌های محرمانه خودشان منتقل کنند. مقام‌های هنگ‌کنگ اما در سال۱۹۹۷ با آمریکا توافقنامه استرداد متهمان را امضا کرده‌اند.
براساس این توافقنامه، مقام‌های هنگ‌کنگ با درخواست رسمی آمریکا برای تحویل ادوارد اسنودن حداقل به‌مدت ۶۰ روز می‌توانند او را در این منطقه نگه دارند. تنها موردی که این مرد جوان روی آن حساب باز کرده اقدام دولت چین(هنگ‌کنگ به همراه ماکائو یکی از 2منطقه تحت حاکمیت پکن است) و امتناع این کشور از تحویل او به واشنگتن است. ادوارد اسنودن اما اعلام کرده تمایل دارد به ایسلند پناهنده شود تا بتواند با نگرانی کمتری به زندگی خودش ادامه دهد. مرد ناشناخته دیروز حالا تبدیل به قهرمانی شده که مردم جهان او را به‌خاطر افشاگری‌اش فراموش نخواهند کرد. بازداشت او حالا نه‌تنها کمکی به دولت آمریکا نمی‌کند بلکه مردم جهان را بیشتر از گذشته متوجه عملکرد این کشور خواهد کرد.
