این روزها مسکو و غرب شاهد شدیدترین رویارویی در سالهای گذشته هستند. در همین حال کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا دیروز با این جمله برای گفتگو با ولادیمیر پوتین وارد مسکو شد که: «جنگ سرد جدیدی وجود ندارد».
از سوی دیگر فرانک والتر اشتین مایر وزیر خارجه آلمان هم دیروز برای دیدار و گفت‌وگو با پوتین و فراهم کردن زمینه نشستی آرام در اوائل هفته آینده میان اروپا و روسیه، به مسکو رفت.
در نشست اخیر وزرای خارجه اتحادیه اروپا اختلافات قدیمی اروپای قدیم و جدید این بار با محوریت چگونگی موضع‌گیری در قبال مسکو بار دیگر ظهور کرد. وزرای خارجه آلمان و لهستان در این نشست به دعوای لفظی پرداختند. کشورهای اروپای شرقی هم غرب و آلمان را به سهل‌گیری بیش از حد در قبال پوتین متهم کردند.
لهستان، استونی و لیتوانی به شدت از تدارک فعالانه آلمانی‌ها برای نشست هفته آینده با روسیه انتقاد کردند و خواستند که اروپا موضعی هماهنگ و سخت‌تر در قبال روسیه که آن را «دشمن جدید» خود می‌خواندند اتخاذ کنند.
روسیه اخیرا با استونی بر سر مجسمه یادبود دوران جنگ جهانی دوم وارد یک رویارویی جدی شد و برای واردات گوشت لهستان هم با ادعای مسائل بهداشتی اعمال تحریم کرده است.
لهستان قصد دارد موضوع شروع گفتگو با اروپا در چارچوب پیمان همکاری استراتژیک جدید را وتو کند و این باعث نگرانی آلمان و دیگر کشورهای مهم اروپای غربی است. از سوی دیگر روس‌ها هم از طرح‌های آمریکا برای استقرار بخش‌هایی از برنامه دفاع موشکی خود در خاک لهستان و جمهوری چک بسیار ناخشنود هستند.
اشتاین‌مایر یک شب قبل از سفر به مسکو به خبرنگاران گفت: با وجود این شرایط دشوار اکنون بدترین زمان برای برگزاری اجلاس روسیه و اروپاست. این نشست جلسه بسیار سختی خواهد بود.
آلمان که به تازگی به ریاست اتحادیه اروپا درآمده امیدوار است که این نشست، شروعی برای استراتژی جدید اروپا در برابر روسیه باشد. اما ممکن است نتیجه‌ای کاملا برعکس به دست بیاید و این جلسه به صحنه رویارویی میان دو طرف تبدیل شود.
اروپا اکنون به شدت تحت فشار است تا از کرملین و شیوه حکومت پوتین انتقاد کند. پوتین در چهار ماه گذشته سه بار غرب را به شدت مورد حمله قرار داده که این شدیدترین حملات به غرب در دوران هفت ساله ریاست جمهوری پوتین بوده است. در این حملات پوتین آمریکا را به تلاش برای حکومت بر دنیا متهم کرد و هفته گذشته هم به طور تلویحی آمریکا را به آلمان نازی تشبیه کرد.
رایس با پوتین دیدار کرد و این در حالی است که روابط دو کشور اکنون در پایین‌ترین سطح در سالهای اخیر قرار دارد. نکته مهم و حیاتی در مذاکرات اخیر روسیه و آمریکا و در نشست هفته آینده اروپا با روسیه، مسئله کوزوو خواهد بود. کرملین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را که از سوی غرب تدوین شده و حاوی استقلال کوزوو است، قبول ندارد و رد کرده است.
آمریکا برای استقلال کوزوو تحت نظارت بزرگترین گروه ناظر بین‌المللی اروپا، فشار می‌آورد. اگر مسکو مسیر تصویب این قطعنامه را مسدود کند روابط اروپا و روسیه دچار لطمه جدی می‌شود.
رایس پیش از سفر به مسکو تایید کرد که روابط دو کشور اکنون روزهای دشواری را می‌گذراند، اما تاکید کرد که این افزایش تنش هنوز آنقدر نیست که یادآور دوران جنگ سرد باشد. او گفت: «من عباراتی چون جنگ سرد جدید را عبارات بی‌معنی می‌دانم. رابطه آمریکا و روسیه رابطه عظیم و پیچیده‌ای است اما اکنون در شرایط خصومت‌بار دوران شوروی قرار ندارد.»
تحلیلگران و ناظران امور روسیه می‌گویند، این روزها با توجه به قدرت انرژی روسیه و منابع غنی نفت و گاز این کشور و در مقابل آن ضعف دولت بوش، بعید به نظر می‌رسد که کرملین حاضر به کوتاه آمدن باشد. از سوی دیگر آمریکا هم با در پیش داشتن بحران‌هایی همچون عراق و کنگره در دست مخالفان، تمایلی به اضافه کردن یک دشمن دیگر به این فهرست ندارد.
گاردین/ 15 می
