اما در کنار ناامنی فزاینده در عراق و ایجاد تنش در خاورمیانه و کشت و کشتاری که هر روز اخبار تکاندهنده آن در رسانههای مختلف دنیا بازتاب مییابد، خود سربازان آمریکایی هم در شرایط نامطلوبی قرار گرفتهاند و دولت ایالات متحده ظاهراً همان وضعیتی را برای نظامیان خود در عراق ایجاد کرده که چند دهه پیش عیناً برای سربازان جنگ ویتنام به وجود آورده بود.
بسیاری از کهنهسربازان آمریکایی جنگ ویتنام در دوران آن جنگ و پس از آن به انواع و اقسام اختلالات روحی روانی دچار شدند.
فیلمهای متعدد و مقالات پرشماری به بحث درباره تاثیرات جنگ ویتنام بر سربازان آمریکایی پرداختهاند که اینجا مجال پرداختن به آنها را نداریم اما بهنظر میرسد وضعیت کاملاً مشابهی برای نظامیان آمریکایی اینبار درعراق در حال تکرار است.
روزنامه نیویورکتایمز در تاریخ ششم ماه می(دوشنبه 16 اردیبهشت) به استناد آخرین مستندات وضعیت نظامیان آمریکایی در عراق را به چالش کشیده است.
***
جزییات گزارشی که درباره بررسی سلامت روانی نظامیان در عراق جمعه گذشته توسط پنتاگون منتشر شد، با نگرانیهای فزایندهای در ایالات متحده همراه شد؛ بهشکلی که پنتاگون برای صدور دستورات جدید به بغداد تحت فشار قرار گرفت.
جریان از این قرار بود: استرس وحشتناک نبرد در خلال ماموریتهای متعدد و طولانی مدت بهسختی برای سربازان قابل تحمل است.
این گزارش پیشنهاد میکند که پیشرویهای مداوم و پشت سر هم، ماموریتهای گسترده و برنامههای چندگانه آمادهسازی در کنار سایر تصمیمات سیاسی و امنیتی میتواند باعث افزایش خشم و کاهش روحیه انسان دوستی در سربازان نیروی زمینی و تفنگداران دریایی آمریکایی شده که میتواند عامل اعمال خشونت علیه افراد غیرنظامیو سرپیچی از منشور اخلاق نظامی باشد بخصوص که آمریکا ادعای حمایت از غیرنظامیان و مردم محلی را در دکترین سیاسی خود منظور کرده است!
این گزارش در ماه نوامبر سال گذشته میلادی در اختیار ژنرال جورج کیسی فرمانده نظامیان آمریکایی در عراق قرار گرفت، اما مسئولین پنتاگون از ارائه هرگونه توضیحی درباره علت تأخیر در انتشار این گزارش طفره میروند. حرکتی که با هدف مخفی کردن این اطلاعات از افکار عمومی صورت گرفت تا بوش و مشاورانش بتوانند نیروهای خود را در عراق به ماموریتهای بیشتر و گستردهتری اعزام کنند.
در این تحقیق 1320سرباز نیروی زمینی و 447 تفنگدار نیروی دریایی در ماههای اگوست و سپتامبر سال 2006 مورد بررسی قرار گرفتند. این گزارش نظامیکه بر مبنای مصاحبه با فرماندهان و نظامیان صورت گرفت نشان داد که آمادهباشهای طولانی خطر بروز مشکلات روانی را بشدت افزایش میدهد.
سطح مشکلات روانی در میان نظامیانی که در نبردهای نزدیک درگیر بوده اند بالا و حدود 30 درصد گزارش شد. بیش از یک سوم کل سربازان نیز به شکنجه کردن و بدرفتاری با غیرنظامیان در برخی شرایط خاص اذعان داشتند.
تحلیلهای پنتاگون همچنین به سرچشمههایی از خشم به واسطه آمادهباشهای طولانی و مداوم اشاره دارد که میتوان به خشونتهای اخلاقی منجر شود. رفتارهایی که از بیرون قابل رؤیت نیستند.
به عنوان نمونه 8 روز بدون استراحت که 4 روز آن صرف نقل و انتقال نیرو میشود. مسیرهایی طولانی برای رسیدن به قرارگاه بخصوص برای نظامیانی که به ماموریتهای خارج از محدوده امن قرارگاه اعزام میشوند از لحاظ عصبی کاملاً فرساینده است. بیش از همه عدم قطعیت درباره محدوده زمانی آمادهباشها برای سربازان آزاردهنده است.
40 درصد آنها از این مساله بعنوان بزرگترین نگرانی خود یاد میکنند.ارتش در گذشته نیز وضعیت روانی نظامیان را مورد بررسی قرار داده است. مواردی نظیر لرزیدن و فلج بخشهایی از بدن بعد از جنگ اول جهانی، تا کرختشدنهای مداوم که تحت عنوان خستگی نبرد در جنگ دوم جهانی معرفی شد.
یادآوری مداوم خاطرات و عذاب ناشی از آن نیز پس از جنگ ویتنام دیده شد که از آن با عنوان اختلال استرسهای پس از آسیب(post-traumatic stress )یاد میشود. اما پس از جنگ خلیج فارس در سال 1991 امکانات جدید پنتاگون مشکلات به مراتب پیچیدهتری را آشکار ساخت.
اینکه چطور استرسهای جنگ و تصمیمگیریهای سیاسی بطور توأم میتوانند روی رفتار نظامیان موثر باشند. گزارش پنتاگون با جدی ارزیابی کردن خطر خودکشی در سربازان و تفنگدارانی که در موقعیتهای جنگی خطرناکی حاضر بودهاند خواستار زمان استراحت بیشتری برای آنها شده است.
مجریان این تحقیق همچنین توصیه کرده اند که سربازان باید 18 الی 36 ماه در فواصل بین آمادهسازیها به خانه بازگردند که در حال حاضر این مدت 12 ماه است.این گزارش به ارتباط مستقیم میان شرکت در نبردهای شدید و بروز علایمینظیر اضطراب، افسردگی واسترس شدید اشاره میکند.
تقریباً 30 درصد سربازان که در نبردهای سنگین شرکت داشته اند از استرس حاد و شدید رنج میبرند. در عین حال طول مدت عملیات هم عامل مهمیمحسوب میشود. سربازانی که بیش از 6 ماه در حال آمادهباش بوده اند یک و نیم برابر بیشتر نسبت به افرادی که دورههای کوتاهتری را تجربه کردهاند به اضطراب و افسردگی دچار شده اند.
بر طبق این گزارش آمار خودکشی در بین سربازان آمریکایی حاضر در عراق از سال 2003 تا 2006 از 1/ 11مورد در هر یکصدهزار نفر به 1/ 16 مورد در همین تعداد افزایش یافته و بطورکلی سربازان نیروی زمینی بیش از نظامیان نیروی دریایی دچار مشکلات روحی روانی شدهاند.
در گزارش آمده است اختلالات روانی و فوران خشم در نتیجه استرسهای نبرد باعث کاهش حس انسان دوستی در میان نظامیان شده به نحوی که تنها 47درصد از سربازان نیروی زمینی و 38درصد از تفنگداران نیروی دریایی معتقدند که باید با غیرنظامیان با احترام و عطوفت رفتار کرد.
40درصد از نظامیان که واجد درجات بالایی از خشم بودند به یک غیرنظامیتوهین کرده و 7درصد از این سربازان غیرنظامیان را کتک زدهاند.کارشناسان معتقدند جنگ عراق از هر جهت نبردی منحصربهفرد محسوب میشود.
میدان نبردی 360 درجهای، در حالیکه نه خط مقدمیوجود دارد، نه پشت جبهه و نه منطقه امنی بیرون از پایگاههای بزرگ نظامی؛ در عین حال حملات عجیب و غریب بمبگذاران هم باعث ایجاد یک احساس عدم امنیت فیزیکی و روانی شده است.
نداشتن کنترل روی این عوامل و احساس عمومیعدم پیشروی و موفقیت در بین سربازان فقط باعث تشدید استرس بر آنها شده است.
دکتر اندی مورگان دانشیار بالینی بخش روانپزشکی دانشگاه ییل که مطالعات زیادی روی وضعیت روانی نظامیان انجام داده میگوید:«شما میتوانید فشارهای متعدد جسمیو روحی را تحمل کنید تا زمانی که حس کنید در اتفاقات دور و بر تاثیرگذار هستید.
شما کاری انجام میدهید و به نوعی موقعیت خود را تحت کنترل دارید. اما اگر فاقد این احساس باشید خیلی سریع به نقطهای باز میگردید که تنها نکته مهم زنده نگهداشتن خودتان است؛ چیز دیگری چندان اهمیت ندارد.»