به گزارش همشهری، تازهترین اطلاعات نشان میدهد که سهام همه بانکهای حاضر در بورس تهران (بانک صادرات، تجارت، ملت، پارسیان، پاسارگاد، اقتصاد نوین، کارآفرین، سینا و انصار) در بین چند طیف و دسته خاص در اقتصاد ایران تقسیم بندی شده و در عین حال هیچ کدام از بانکها قانون مالکیت حداکثر 10درصدی سهامشان را رعایت نکردهاند و موارد زیادی وجود دارد که یک فرد یا شرکت بهطور مستقیم و غیرمستقیم سهام یک بانک را در اختیار دارد.
این کار به روشهای مختلف از طریق خرید سهام یک بانک از طریق شرکتهای زیرمجموعه و هم خانواده یک شرکت و احیانا همان بانک اتفاق افتاده است. مطابق قوانین موجود هیچ فرد حقیقی وحقوقی نمیتواند بیش از 10درصد ازسهام یک بانک را در اختیار داشته باشد اما آخرین اطلاعات موجود نشان میدهد بهدلیل نبود نظارت کافی بر بانکها هیچ کدام از 9بانک حاضر در بورس این قاعده را رعایت نکردهاند.
ترکیب سهام بانکها
آخرین اطلاعات موجود از بانکهای حاضر در بورس تهران نشان میدهد که در ترکیب سهامداری همه بانکهای حاضر در بورس موارد غیرقانونی به وضوح دیده میشود؛ بهطور مثال در ترکیب سهامداری بانک اقتصاد نوین 2طیف عمده حضور دارند که دسته اول فعالان صنعت ساختمان هستند که به رهبری شرکت سرمایهگذاری ساختمان بهطورمستقیم و غیرمستقیم 34درصد از سهام این بانک را در اختیار دارند، دسته دوم شرکتهای تولیدکننده روغن نباتی هستند که از طریق گروه صنایع بهشهر 23.5درصد از سهام بانک اقتصاد نوین را در دست دارند.
در ترکیب سهامداری بانک صادرات نیز یک شخص حقیقی بیش از 10درصد از سهام این بانک را در اختیار دارد؛ ضمن اینکه دولت هنوز 22.32درصد از سهام این شرکت را در دست دارد. از دیگر موارد قابل اشاره سهام بانک سیناست که 73.25درصد آن در تملک بنیاد مستضعفان و جانبازان و مؤسسه بنیاد علوی قرار دارد.
در بانک کارآفرین نیز نمونههای مشهودی وجود دارد؛ بهطوریکه یک شخص حقیقی مالکیت 21.58درصد از سهام این بانک را بهطور مستقیم در دست دارد و شرکت زیرمجموعه بیمه کار آفرین هم سهامدار عمده این بانک است. در بانک ملت نیز چنین رویهای تکرار شده و گروه مالی ملت و صندوق کارکنان بانک ملت6.78درصد از سهام را خریداری کردهاند. از دیگر موارد قابل اشاره میتوان به بانک انصار اشاره کرد.
شکست در اصلاح ساختار بانک پارسیان
بهنظر میرسد بانک مرکزی و سازمان بورس بهعنوان نهادهای ناظر، نظارت دقیقی را برای اصلاح ترکیب سهامداری بانکها اعمال نکردهاند و مشخص نیست چرا ترکیب سهامداری بانکها تاکنون اصلاح نشده است. حتی در مورد بانک پارسیان، زمانی که قرار بود این قاعده تغییر کند خود دولت مانع واگذاری سهام شد.
در حال حاضر شرکت ایران خودرو از طریق شرکتهای زیر مجموعهاش بهطور مستقیم و غیرمستقیم 40درصد از سهام بانک پارسیان را در اختیار دارد. شرکت ایران خودرو در میانه دهه80 قصد داشت که این میزان سهام را بفروشد ولی با مانعتراشیهای دولت مواجه شد. نکته جالب توجه آنکه ارزش سهام گروه خودروسازی مزبور، در بانک پارسیان در حال حاضر برابر با کل ارزش 1300میلیارد تومانی شرکت خودروسازی ایران خودروست.