مدت‌هاست که میلیون‌ها سوسیال دمکرات در ترکیه از این دو حزب اصلی چپ میانه می‌خواستند تا با هم متحد شوند و در برابر حزب حاکم عدالت و توسعه جبهه واحدی تشکیل دهند.
دنیز بایکال و زکی سزر رهبران دو حزب جمهوریخواه خلق و چپ دمکراتیک سرانجام هفته گذشته ائتلاف دو حزب را به عنوان تصمیمی تاریخی اعلام کردند.
بر اساس توافق دو حزب، حزب چپ دمکراتیک 20 کرسی در پارلمان خواهد داشت و همچنین تبلیغات انتخاباتی دو طرف به طور مشترک انجام می‌شود.
در مذاکرات مربوط به تشکیل این ائتلاف رهسان اجویت همسر بولنت اجویت نخست وزیر پیشین ترکیه نقش مهمی داشته است.
پیش از تشکیل این ائتلاف هم حزب جمهوریخواه خلق چالش بزرگی برای حزب حاکم عدالت و توسعه بود.
این حزب به همراه حزب دمکراتیک چپ هر دو از حمایت طبقه سکولار در ترکیه از جمله معلمان، قضات، پزشکان و افسران نظامی برخوردار هستند.
این سکولارها مخالفان اصلی حزب حاکم عدالت و توسعه هستند و معتقدند این حزب قصد احیای اسلام و از میان بردن هویت و شیوه غربی زدگی مردم ترکیه را دارد.
رهبران ائتلاف جدید هم هدف از تشکیل این ائتلاف را مقابله با همین تهدید اعلام کردند و گفتند که در انتخابات آینده، این ائتلاف گزینه مهم و قابل توجهی برای رهبری و اداره امور کشور پیش روی مردم ترکیه قرار خواهد داد.
هدف حزب جمهوریخواه خلق ترکیه از ابتدا دو موضوع بود: اول ساقط کردن دولت حزب عدالت و توسعه تحت فشار نظامیان که این هدف با اعلام انتخابات سراسری از سوی اردوغان ممکن نشد.
هدف بعدی حزب محدود کردن قدرت دولت حاکم و تضعیف اقتدار دمکراتیک آن و وادار کردنش به خطا از طریق برانگیختن مخالفت غیرنظامیان و نظامیان بود.
این حزب مدتی است که روندی فرسایشی را در برابر دولت حاکم ترکیه در پیش گرفته و هر مسیری را که می‌داند انتهای آن به موفقیت این حزب منجر می‌شود مسدود می‌کند. در ادبیات سیاسی، این نوع فعالیت را مخالفت تخریب‌کننده می‌خوانند.
حزب جمهوریخواه خلق در سال 2002 با تصور پیروزی وارد عرصه انتخابات شد. با ناکامی و فروپاشی ائتلاف سه حزب به رهبری بولنت اجویت، معلوم شد که این حزب هیچ رقیب جدی ندارد.
اما انتظارات رهبری این حزب از نظرات رای دهندگان ترک فاصله زیادی داشت. به همین دلیل در انتخابات با فاصله رای زیادی دوم شد و تنها نیمی از کرسی‌های پارلمان را به دست آورد.
بعد از تشکیل دولت جدید عدالت توسعه، مقامات حزب جمهوریخواه خلق بر این نظریه پافشاری می‌کردند که در برابر فشارهای سیاسی ارتش، دولت عدالت و توسعه نمی‌تواند برای مدت طولانی روی پای خود بایستد.
به همین دلیل هر بار که فرماندهان نیروهای نظامی ترکیه اظهارنظری درباره مسائل سیاسی که اغلب انتقادی هم بود می‌کردند، رهبران حزب جمهوریخواه خلق به صراحت از این اظهار نظر دفاع می‌کردند و حتی ارتش را تشویق به گفتن مطالب بیشتر می‌نمودند.
در این میان بعضی گزارش‌ها حاکی از این بود که رهبران این حزب با فرماندهان ارشد ارتش ترکیه نشست‌های مخفی برگزار می‌کردند.
این ارتباطات و تشویق ارتش به دخالت در امور سیاست در ترکیه فقط مختص احزاب چپ ترکیه است و احزاب راست به شدت از این موضوع پرهیز کرده و دخالت ارتش در سیاست را به دور از رفتار دمکراتیک می‌دانند.
فعالیت رهبران حزب جمهوریخواه خلق برای ساقط کردن دولت عدالت و توسعه در ترکیه تنها به رایزنی با ارتش و نظامیان ترک محدود نمی‌شد و رهبران این حزب در دیدار با خارجی‌ها به ویژه مقامات کشورهای اروپایی قصد تخریب دولت را داشتند.
در یکی از این دیدارها، یکی از معاونان این حزب به یکی از سفرای اروپایی گفته بود که دولت حاکم ترکیه عمر طولانی نخواهد داشت و چندان روی آن سرمایه‌گذاری نکنند. نکته حیرت‌آور در این میان این است که یک حزب سوسیال دمکراتیک برای به قدرت رسیدن به قدرت ارتش چشم دوخته است.
اما رویای این حزب یعنی سرنگونی دولت عدالت و توسعه توسط ارتش هیچ‌گاه به واقعیت نپیوست. در انتخابات آینده ترکیه هم رهبران این حزب همین هدف را دنبال می‌کنند.
این حزب در واقع به جای اینکه برنامه‌های خودش را ارائه کند بیشتر با ترساندن مردم ترکیه از حزب عدالت و توسعه قصد هموار کردن مسیرش به سوی قدرت را دارد.
در گذشته احزاب ترک برای جلب آرای مردم با دو شعار مبارزه با فساد و بیکاری و از در اقتصاد وارد مبارزه انتخاباتی می‌شدند، اما در این انتخابات کمتر حزبی را می‌توان یافت که چنین شعاری را دنبال کنند.
محور تبلیغات انتخاباتی اکثر احزاب ترک در این انتخابات اعلام اخطار درباره حزب عدالت و توسعه است. حزب جمهوریخواه خلق که یک حزب سوسیالیست است و قاعدتاً باید آرای فقرا را با خود داشته باشد، هیچ شعار یا برنامه‌ای که این طبقه از جامعه ترک را جذب خود کند ندارد.
این حزب با اصلاحات بخش تامین اجتماعی به شدت مخالفت کرد و با شکایت بردن به دادگاه قانون اساسی خواستار جلوگیری از اقدام حزب حاکم برای خصوصی کردن مؤسسه‌های رفاه عمومی شد.
حزب جمهوریخواه خلق مانند دیگر احزاب ترکیه اسامی مشهوری را در صدر فهرست انتخاباتی خود دارد که تا حد زیادی این اسامی چهره این حزب را نمایان می‌کند.
یکی از این چهره‌ها یک استاد دانشگاه است که به خاطر مجبور کردن دختران دانشجو به برداشتن روسری در ترکیه معروف است.
ترکیه روزهای تابستانی داغی را پیش رو دارد. اختلاف شدیدی که در نتایج نظرسنجی‌های اخیر دیده می‌شود حکایت از غیر منتظره بودن این انتخابات دارد. باید تا 22 جولای منتظر بود و دید که سرنوشت ترکیه چه خواهد شد.
خبر گزاری آناتولی/ 18 می
