نکتهای که در این میان وجود دارد این که چگونه است که زمینخواران میتوانند گام به گام اراضی جنگلی را تخریب کنند و طبیعت سبز و بکر شمال را که بهزودی چیزی از آن باقی نخواهد ماند به ویلا و مجتمعهای مسکونی بدل سازند؟
تخریبها نخست دامنگیر اراضی کلاردشت شد سپس اراضی ولشت یکی از دهستانهای بخش کلاردشت است قربانی زیادهخواهی زمینخواران و مافیای زمین شد (گزارش مربوط به آن که نشان میداد حتی تپهها و کوههای اطراف ولشت و دریاچه منحصر به فرد از آتش حرص زمینخواران مصون نمانده در همشهری به چاپ رسید) و این روند فاجعهبار همچنان ادامه دارد. اینک زنگ خطر برای اراضی کجور که در حاشیه جنگلهای هیرکانی واقع شده به صدا درآمده است.
اراضی این منطقه مثل همه مناطقی که پیش از این کاربری کشاورزی و منابع طبیعی داشت در حال تغییر کاربری است و تحت عنوان اراضی مسکونی به فروش میرسد. قرار است در این منطقه شماری از سودجویان، جنگلهایی را که میراث طبیعی کشور است تخریب کنند تا در ویلاهایی که با قلع و قمع درختان بنا میکنند دمی بیاسایند.
نخست تلاش کردیم در گفتوگو با مدیرکل منابع طبیعی نوشهر از کم و کیف ماجرا باخبر شویم اما بهرغم تماسهای مکرر موفق به گفتوگو با وی نشدیم از همین رو، مسئله را از معاون فنی اداره کل منابع طبیعی نوشهر جویا شدیم و البته در پی توضیحات وی ماجرا از زبان مهندس یاسر انصاری دبیرکل کانون عالی گسترش فضای سبز و حفظ محیطزیست ایران بازگو میشود.
مهندس سلطانی معاون فنی اداره کل منابع طبیعی نوشهر میگوید: «کجور درحوزه منابع طبیعی نوشهر واقع شده و مدیریت نظارتی روی آن وجود دارد از همین رو کسی نمیتواند این اراضی را بفروشد. این اخباری که به شما رسیده اخبار درستی نیست.»
وی در خصوص اینکه برخی افراد در حال قطعهبندی اراضی کجور هستند تأکید میکند «این مسأله اتفاق نیفتاده است. اگر در عرصههای منابع طبیعی تصرفی صورت بگیرد یا به آن تجاوز بشود بعد از 2 ساعت مأموران منابع طبیعی و نیروهای نظارتی در آنجا حاضر میشوند. بر این اساس نمیتواند این مسئله واقعیت داشته باشد.
ممکن است عملیات ایذایی وجود داشته باشد چرا که شرایط اجتماعی، اقتصادی منطقه بهگونهای است که در برخی موارد مردم زمینی که دارند برای افزایش آن، به حاشیه جنگل تعرض میکنند که البته بلافاصله با آنها برخورد میشود و برای آنها پرونده تشکیل میشود.»
وی ضمن تکذیب دستاندازی به اراضی کجور اذعان میدارد: « مسئلهای که وجود دارد اینکه زمین در منطقه نوشهر و چالوس گران شده، بر همین اساس، روستائیان با این تصور که اگر چند متر زمین به اراضیشان اضافه کنند بعداً آن را به قیمت بالاتری به فروش میرسانند گهگاهی به عرصههای حاشیه جنگل تعرض می کنند اما اینکه اراضی جنگلی را هکتار هکتار قطعهبندی و تفکیک کنند و به فروش برسانند مصداق ندارد.»
وی با آنکه تأکید میکند هیچگونه مورد زمینخواری در منطقه وجود ندارد میگوید: «در بعضی موارد افرادی با تصرف برخی اراضی مدعی میشوند که این اراضی ملک پدریشان بوده و متأسفانه نفوذ میکنند و رأی میگیرند. چنین مواردی البته وجود دارد. مثلاً 2 نقطه در حوزه اداره کل منابع طبیعی نوشهر وجود دارد که برخی افراد با فرصتطلبی و اعمال نفوذ توانستهاند از محاکم ذیربط رأی به نفع خود بگیرند.»
سلطانی در پایان خاطرنشان میسازد: «ممکن است اراضی مورد نظر شما، جزو مستثنیات مردم باشد. یعنی فردی یک هکتار زمین دارد میفروشد و خریدار هم اطراف زمین را دیوار میکشد و در آن ویلا میسازد یا مجتمع تفریحی میسازد. این منابع ملی نیست. این مسئلهای که شما مطرح میکنید احتمالا منطقه نیرس و بسطام است.
چند روز پیش در بازدیدی که از این منطقه بهعمل آمد مشاهده شد که روستائیان و اهالی محل زمینهای خودشان را فروختهاند و خریداران هم در حال تفکیک و قطعهبندی این اراضی هستند. اما آنچه هست این اراضی جزو منابع ملی نیست بلکه مستثنیات مردم است که از حیطه نظارتی و مسئولیت منابع طبیعی خارج است.»
یاسر انصاری، دبیرکل کانون عالی گسترش فضای سبز و حفظ محیط زیست ایران در اینباره میگوید: «منطقه کجور یک منطقه جغرافیایی است که شهرهای نوشهر، نور و حدود 60 روستا را شامل میشود که البته در بخشی از این منطقه روستایی به نام کجور هم وجود دارد. این منطقه در امتداد جاده کندوان به سمت چالوس در سمت راست مرزنآباد واقع شده است. در سمت چپ نیز منطقه کلارستاغ قرار گرفته که کلاردشت، ولشت و روستاهای دیگر را دربرمیگیرد.
اما در واقع محلی که مورد نظر است روستای بسطام کجور است که از مدتها پیش عدهای با درج آگهیهای فریبنده با مضامینی از قبیل «چرا کلاردشت، بهشت ایران کجور...» نسبت به فروش اراضی این منطقه اقدام کردهاند و از آنجایی که متقاضیان با منطقه کجور آشنایی ندارند از اسم کندلوس که شناخته شدهتر است استفاده میکنند و بعد در توضیح برای متقاضی میگویند این منطقه50 کیلومتر با کندلوس فاصله دارد.»
تعاونی ها و شرکت ها نفس جنگل را بریده اند
انصاری میافزاید: «مدتهاست که تعاونیهای مسکن و شرکتها و برخی افراد ذینفوذ که ویروس زمینخواری به خوبی در آنها نمایان است با درج آگهی و تبلیغات رنگی با وعده خرید قطعهای در بهشت، مردم را به این منطقه رهنمون میسازند. البته تا اینجا چندان مشکلی وجود ندارد بخصوص اگر سازمانهای متولی یعنی محیطزیست و منابع طبیعی به منطقه اشراف داشته باشند، اما آنچه مایه نگرانی است اینکه افرادی با خرید بخشهایی از اراضی منطقه بسطام به بهانه حصارکشی وارد جنگل شدهاند.
یعنی از یک منطقه خارج از جنگل شروع کرده و در امتداد اراضی خود به سمت جنگل پیش رفتهاند و در پارهای موارد حتی با قلع و قمع درختان بخشی از جنگل را ضمیمه اراضی خود کردهاند و همین اراضی را به بهای هر متر 50 الی 60 هزار تومان به فروش میرسانند. از سوی دیگر، آنچه بر این نگرانی دامن میزند برنامههای توسعهطلبانه این افراد است.
به طوری که یکی از افرادی که چند سال پیش قطعات گستردهای از اراضی را به بهای اندک خریده به خریداران این اراضی میگوید با یکی از شرکتهای گاز وارد مذاکره شده و قرار است شرکت مورد نظر با تعبیه مخزن گاز در منطقه، گاز شهرک را تأمین کند.»
تب فروش زمین
وی با اشاره به اینکه حدود 6 ماه است که تب فروش زمین در این منطقه بشدت بالا رفته میگوید: این فرد و افراد مشابه با قطعیت و اطمینان دادن به مشتریان خود آنان را به خرید این اراضی ترغیب و تشویق میکنند از سوی دیگر، این اراضی را به شرط ساخت و ساز میفروشند. در واقع با یک تیر دو نشان میزنند هم اراضی را میفروشند و هم ساخت و ساز آن را بر عهده میگیرند و از هر دو جهت سود میبرند.»
دبیرکل کانون گسترش فضای سبز و حفظ محیطزیست ایران ضمن ابراز نگرانی از تعبیه مخزن گاز در قلب جنگل میگوید: «وقتی از این افراد پرسیده میشود که با چه مجوزی این اراضی را به فروش میرسانید میگویند این اراضی سند قطعی مالکیت دارد.
حتی وقتی صحت و سقم مسئله را از کارمندان منابع طبیعی منطقه جویا شدیم آنها به طور ضمنی مسئله را تایید کردند و گفتند این اراضی سند مالکیت قطعی دارد. اما به فرض آنکه این اراضی دارای سند مالکیت باشد آیا این سند مجوزی است برای قلع و قمع جنگل، آیا به صرف داشتن این اسناد تجارت جنگل آزاد است؟
چگونه است که اگر شهروندی در تهران در حیاط خانه خود درختی داشته باشد اجازه قطع آن درخت را ندارد و در صورت قطع درخت، شهرداری با او بشدت برخورد میکند، اما فردی یا افرادی به خود اجازه میدهند بخشی از درختان جنگل را قلع و قمع کنند این در حالی است که در اغلب موارد این افراد به صرف خرید قطعات از افراد بومی بخشهایی از جنگل را نیز ضمیمه اراضی خود میکنند؟ آیا در چنین مواردی نباید مدعیالعلوم وارد ماجرا شود؟
وی میافزاید:«ما معتقدیم این جنگلها متعلق به همه مردم ایران است یعنی از جنوبیترین تا شمالیترین نقطه کشور از بلوچستان تا آذربایجان همه سهامدار این جنگل هستند. آیا با این وصف اشخاص حقیقی یا حقوقی این اجازه را دارند که با پاک تراشی جنگل آن را بفروشند یا در آن ساختوساز کنند.
نکتهای که وجود دارد اینکه یکی از مسئولان منابع طبیعی در این باره میگوید قبل از قانون ملی شدن جنگلها و مراتع، برای این اراضی سند صادر شده و در نتیجه نمیتوان کاری صورت داد. اما پرسشی که برای همه علاقهمندان و دلسوزان محیطزیست و منابع طبیعی وجود دارد اینکه به فرض صدور سند برای این اراضی، آیا برای حفاظت از منابع طبیعی بویژه عرصههای جنگلی و خلع ید از این اراضی، نباید راهکارهای قانونی وجود داشته باشد تا با متعرضان و متجاوزان برخورد قانونی شود؟
آیا منابع طبیعی و محیطزیست میتوانند آنقدر بیتفاوت عمل کنند تا در قلب جنگل مخزن گاز تعبیه شود آن هم صرفاً برای گازرسانی به شهرکی که منافع عدهای سودجود را تأمین میکند.
آیا حریمی برای ساخت و ساز در جنگل وجود ندارد؟ آیا زمینخواران میتوانند بیمحابا در داخل جنگل پیشروی کنند؟
هر چه هست در حال حاضر، زمینهایی که 2 سال پیش از قرار متری 3 هزار تومان خرید و فروش میشد اکنون به یمن حضور زمینخواران در این منطقه، قیمت این اراضی به متری 60 هزار تومان افزایش یافته است.»
آگهیهای ماهوارهای
انصاری میگوید: بررسیها نشان میدهد برخی فروشندگان، فقط به درج آگهی در روزنامههای کثیرالانتشار بسنده نکرده و تیزرهایی برای پخش در شبکههای ماهوارهای تدارک دیدهاند، به هر صورت آنچه مسلم است این افراد بشدت در حال تبلیغ برای جلب مشتری و فروش این اراضی هستند و برای متقاضیانی که به منطقه مراجعه میکنند با حرارت توضیح میدهند که بزودی لودرها وارد منطقه میشوند حتی بخشهایی را برای آسفالت آمادهسازی کردهاند و البته در این میان به جز برخی تشکلهای زیستمحیطی و طرفداران و علاقهمندان به طبیعت که به شیوههای مختلف اعتراض خود را اعلام کردهاند زمینخواران با هیچ مانعی مواجه نشدهاند.
انصاری میگوید: «جنگلهای منطقه کجور یکی از غنیترین ذخایر ژنتیکی است، جنگلهایی که تا چند سال پیش از این، اگر در طول جاده و از کنار آن تردد میکردید میتوانستید گوزن و حتی پلنگ را ببینید امروز دیگر نه تنها حیوانی را در این منطقه نخواهددید که به گفته شکاربانان و افراد محلی حتی در دل جنگل هم اثری از وحوش دیده نمیشود، وقتی لودر وارد جنگل میشود دیگر امنیتی برای حیوانات و پرندگان باقی نمیماند.
وی در پایان تاکید میکند: مسئولان اگر به این منطقه بروند میبینند که حتی بلندترین ارتفاعات جنگلی از قطعهبندی زمینخواران در امان نمانده، آنها حتی این ارتفاعات را هم برای فروش به مشتریان پیشنهاد میدهند.