وضعیتی که حجتالله جودکی، کارشناس مسائل مصر اعتقاد دارد ادامه آن باخت هر دوطرف را بهدنبال دارد و میتواند مصر را به ورطه جنگ داخلی بکشاند.
- قبل از این خونریزیهای صورتگرفته بهنظر میرسید مذاکرات اخوانیها با ارتش مصر پیشرفت کرده است. چه شد که این روند به وقایع اخیر رسید؟
اخوانیها مایل بودند که این مذاکرات صورت بگیرد اما شروطی که گذاشته بودند مسائلی را شامل میشد که قطعاً ارتش مصر به آنها تن نمیداد. مذاکرات به همینخاطر به بنبست رسیده بود و اخوانیها از هیچ شرطی کوتاه نیامدند. مقامهای اخوانالمسلمین در شرایط اخیر از همه اهرمها برای پیشبرد اهدافشان استفاده و زمانی صحبت از مذاکره کردند که احساس کاهش قدرت داشتند و وقتی بار دیگر نیرو گرفتند بر شروطشان پافشاری کردند. بهنظر میرسد این جریان بیشتر یک بازی سیاسی بوده است.
- با حمایتی که آمریکا از ارتش مصر انجام داده بود کشتاری که در مصر صورت گرفت دور از انتظار جهان بود. چه شد ارتش مصر دست به اقدامی زد که آمریکاییها هم مجبور به محکوم کردن آن شدند؟
بهنظر میرسد ارتش مصر بعد از ۴۰ روز به این نتیجه رسیده بود که باید غائله را به هر حال به نوعی تمام کند. نظامیان تصور میکردند که با یک سرکوب یکیدو روزه میتوانند این مسئله را حل کنند و مثلاً پس از چند ماه از تحریم کشورهای دیگر هم بگذرند، چون فعلاً عربستان پول به آنها داده و مشکلات اقتصادیشان تقریباً مرتفع شده است. اوضاع اما براساس تحلیل آنها پیش نرفت. آنها در مرحله اول اقدام به جمعکردن چادرها کردند اما وقتی با مقاومت حامیان اخوان مواجه شدند دست به سلاح جنگی بردند. باید درنظر داشت که در میان طرفداران اخوانالمسلمین هم افراد مسلح وجود داشته است. قضایای سینا را هم نمیتوان بیتردید بدون ارتباط با مسئله اخوان در قاهره دانست. آقای بلتاجی از رهبران اخوان چندی پیش گفته بود تا زمانی که مرسی در زندان است قضیه سینا هم ادامه پیدا میکند و بهنوعی به نظامیان هشدار داده بود.
- اخوانیها یعنی از شبه نظامیان حاضر در سینا بهعنوان اهرم استفاده میکنند؟
برخی گروهها وجود دارند که خیلی علاقهمند هستند قضایا در کشورهایی مثل مصر، تونس، عراق، سوریه و لیبی رادیکال شود. گروههای القاعده خواستار این مسئله هستند و در ناآرامیهای دیروز قاهره حتی برخیها پرچم القاعده را بلند کرده بودند. در سینا نقش القاعده کاملاً هویداست به همینخاطر بیم آن میرود که اخوانیها به سمت آنها بروند. اخوانیها چون سیاسیکار هستند بدشان نمیآید از همه اهرمها استفاده کنند و این احتمال هم برای تلاش جهت بازگشت به قدرت دربارهشان داده میشود.
- صحنه سیاسی مصر دارد به سمت یک جنگ داخلی پیش میرود. ارتش مصر و اخوانیها چه انتخابی خواهند داشت؟
ارتش و اخوانالمسلمین اگر بخواهند به این رویارویی ادامه دهند هر دو بازنده خواهند بود. این وضعیت برندهای ندارد و برنده آنهایی هستند که برای منافع ملی مصر مذاکره میکنند. هر طرف که به جنگ و درگیری دامن بزند حتی درصورت بهدست آوردن پیروزیهای موقت، درنهایت بازنده خواهد بود. ارتش مصر حتی اگر با کشتار قدرت را بهدست بگیرد وجاهت خود را از دست داده است.
اخوانیها هم اگر با غلتیدن به دامن القاعده و تندروها بخواهند قدرت را به نفع خودشان بازگردانند جایگاه خود را از دست میدهند. اکنون باید دوطرف راهحلی برای جلوگیری از جنگ داخلی بیابند. همه گروهها باید از وقایع دور و اطرافشان درس بگیرند. فعالشدن جریانهای تندرو به نفع هیچکس در منطقه نیست.