به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام علیرضا رجالی تهرانی در ویژه برنامه حلقه‌های توسل شبکه قرآن و معارف در سالروز شهادت امام صادق(ع) گفت: در زمان امام صادق(ع) تضارب آراء و جنگ علمی جریان داشت و فرقه‌های مختلف که اکثر آنها اشتباه بودند حضور داشتند. در واقع یک نوع جهاد علمی به وجود آمده بود که در رأس این جهاد امام صادق(ع) بود.
وی افزود: تشیع از لحاظ علمی در زمان امام صادق چنان رشد پیدا کرده بود که از کشورهای مختلف برای بحث و مناظره می آمدند تا حقیقت آشکار شود. برخی نیز برای خودنمایی می آمدند و برخی برای ایجاد شبهه می آمدند تا بنای این دانشگاه را متزلزل کنند.
وی یادآور شد: باید توجه داشت در شرایطی که اعتقادات فکری زیاد است و در همه کشورها تلاش برای رواج فکار التقاطی بود بهترین راه ایجاد یک نهضت علمی است. پیشتر اجازه این فعالیت به ائمه داده نشد که این نهضت ایجاد شود. امام باقر(ع) آغازگر این نهضت بود و امام صادق این نهضت را به اوج رساند.
حجت الاسلام رجالی تهرانی تأکید کرد: در زمان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) اختناق چنان شدید بود که اجازه تشکیل جلسات علمی و بیان حدیث داده نمی شد. امام صادق فرصت پیدا کرد برای بیان علم اما امام حسین چنان در تنگنا قرار داشت و سانسور چنان شدید بود که گزارشهای دقیق و زیاد در تاریخ نیز درباره مقاطعی از زندگی حضرت وجود ندارد. لذا مقاطعی از زمان امام حسین مجهول است و زمان امام حسن نیز چنین شرایطی حاکم بود.
وی در ادامه افزود: این فضا در زمان امام صادق به لطف خدا ایجاد شد. در زمان امام صادق بنی امیه متزلزل شده بود و بنی عباس مدعی بود که فامیل پیامبر است و اختلافی میان بنی عباس و بنی امیه حاکم بود. اگر چه هر دو دستگاه نسبت به ائمه مشکل داشتند اما به خاطر انتقال قدرت، آنها مشغول به خود بودند که امام از این فرصت بهترین استفاده را بردند.
وی تصریح کرد: لذا ایشان بیش از 4 هزار شاگرد تربیت کرد. بسیاری از آنها در حوزه های مختلف متخصص شده بودند. امام در حوزه های مختلف افراد را برای مناظره به شاگردان مختلفی که در آن حوزه ها صاحبنظر بودند ارجاع می دادند.
این محقق علوم دینی در ادامه تأکید کرد: البته امام خود در تمام علوم صاحبنظر بود و استاد تمام شاگردانش در حوزه های مختلف بود. تسلط امام به علوم چنان بوده که در حوزه های مختلف شاگرد متخصص تربیت کرده است. امام در قم، مصر و در برخی کشورها پایگاه داشتند و آنجا نیز شاگردانی داشتند تا دیگران را آموزش دهند.
حجت الاسلام رجالی تهرانی تصریح کرد: درست است که امام صادق در عصری حضور داشتند که انتقال قدرت صورت می گرفت ولی امام راهکارهایی را برای گسترش علم پیش می گرفتند. یکی از این شیوه ها را ایشان در مقابل منصور عباسی که فردی خونریز و شیعه کش بود به کار بردند. روزی منصور به امام گفت می خواهم از شما هدیه ای داشته باشم. امام صادق چوب دستی پیامبر(ص) را به ایشان داد و منصور گفت من دیگر شما را آزاد می گذارم که بروید و در اختیار خود باشید و شاگرد تربیت کنید.
وی یادآور شد: لذا امام شیوه های مختلف و گوناگون و متعددی را به کار گرفت تا علم را گسترش دهد آنهم در زمانی که عقاید باطل رواج داشت و شرایط علیه اهل بیت(ع) بود.
این محقق علوم دینی در ادامه افزود: باید توجه داشت که امام صادق نه اینکه بیشتر از بقیه ائمه بفهمند بلکه ایشان این فرصت را پیدا کرد تا بتواند معارف را بیان کند. همچنین توجه به این نکته مهم است که حضرت قبل از تأکید بر علم به اخلاق توجه داشتند. امام معتقد بود که اگرچه علم آموختن خوب است اما اگر در کنار اینها اخلاق نباشد و راستی و درستی وجود نداشته باشد این علم به انحراف کشیده می شود یا اینکه آن فرد به انحراف کشیده می شود.
رجالی در پایان تأکید کرد: یکی از ویژگیهای دانشگاه امام صادق(ع) این بود که زنان نقش مهمی داشتند. ام حسن، ام سعید، ام ولد، رباب و سعیده از شاگردان حضرت به شمار می روند که از حضرت نیز حدیث نقل کرده اند و در کتب روایی نیز برخی کسانی که از امام حدیث نقل کردند خانمها بودند که محدثه شده بودند. این خانمها احکام را بیان می کردند و احادیث را بیان می کردند و کلاس نیز داشتند.
