افزایش میزان ابتلا به سرطان از یک سو و پایین آمدن سن ابتلا به سرطان در ایران ازسوی دیگر، سبب شده است که کارشناسان از سونامی سرطان یاد کنند؛ سونامی که در بروز آن عوامل بسیاری دخیل هستند. کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری، مصرف زیاد انواع فست‌فودها، استفاده بیش از حد گوشت قرمز، استعمال دخانیات، ابتلا به انواع عفونت‌ها، افزایش آلاینده‌ها و آلودگی‌های محیطی، استفاده از سموم آفت‌کش و کودهای شیمیایی در کشاورزی و به‌طور کلی شیوه نادرست زندگی، همه و همه بخشی از دلایل ابتلا به سرطان است.
آنچه مسلم است اینکه، سرطان در ایران شایع شده و این در حالی است که ابتلا به سرطان، صدمات روحی و اقتصادی زیادی را برای مبتلایان و خانواده‌های آنها به‌همراه دارد؛ به‌ویژه زمانی که دارو گران و کمیاب است. شیمی‌درمانی و پرتونگاری پرهزینه است، پوشش بیمه‌ها ناکافی است و به‌طور کلی، امکانات درمانی و بهداشتی کشور نیز توان مقابله با این سونامی رو به گسترش را ندارد.
میزان ابتلا به سرطان در ایران، در حالی رو به افزایش است که نه برنامه جامع ملی سرطان داریم و نه ازبرنامه‌های جدی و منظم غربالگری در ایران خبری است و این مهم وقتی قابل تامل‌تر می‌شود که همه مسئولان و کارشناسان بهداشتی می‌دانند (خوب هم می‌دانند) که می‌توان با برنامه‌ریزی درست، بموقع و اصولی در حوزه پیشگیری و آموزش‌های مستمر و بهنگام تا حدودی از صدمات جبران‌ناپذیر این سونامی رو به گسترش کاست.
دکتر محمدرضا میر، رئیس بخش جراحی سرطان بیمارستان امام خمینی(ره) و عضو هیأت مدیره انجمن سرطان ایران، درباره این موضوع به همشهری گفت: در زمینه آمار دقیق مبتلایان به سرطان، باید اپیدمیولوژی‌ها این مهم را مورد بررسی قرارداده و به‌طور دقیق آماری از ثبت سرطان در ایران ارائه دهند. او افزود: به‌دلیل زندگی رو به رشد صنعتی، شیوع سرطان در دنیا رو به افزایش است، به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 این شیوع تا سه‌برابر هم افزایش یابد. در ایران نیز میزان ابتلا به سرطان رو به افزایش است. به‌گونه‌ای که در حال حاضر سرطان‌های گوارش، پروستات، مثانه و پستان 4سرطان شایعی هستند که میزان ابتلا به آنها رو به افزایش است.
رئیس بخش جراحی سرطان بیمارستان امام خمینی (ره) گفت: به‌طور قطع و یقین، سبک زندگی و نوع تغذیه افراد در ابتلا به سرطان تأثیر دارد، به همین سبب است که به مردم هشدار می‌دهیم برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ، غذاهای چرب با چربی‌های اشباع‌شده و گوشت قرمز بیش از حد، مصرف نکنند چرا که این نوع تغذیه می‌تواند عامل ایجاد سرطان روده شود. از سوی دیگر، در مورد ابتلا به سرطان معده، میکروبی به نام اچ‌پایلوری، نقش بازی می‌کند که البته این میکروب به‌طور معمول به‌دلیل آلودگی غذا، آب یا هرچیز دیگر ممکن است افزایش یابد. علاوه براین، سیگار عامل بسیار مهمی در ایجاد سرطان‌های حنجره، ریه، دهان و مری است. همچنین افرادی که در مقابل نور شدید آفتاب از خود محافظت نمی‌کنند در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند. کارگرانی که در کارگاه‌های خود با براده‌های آهن سر وکار دارند یا در محیط کار آنها اسپستوز وجود دارد درمعرض ابتلا به سرطان ریه هستند و به همین سبب کارفرمایان آنها باید تدابیر پیشگیرانه لازم را در این‌باره اتخاذ کنند.
دکتر میر خاطر نشان کرد: تشخیص زود هنگام سرطان می‌تواند، هم به بیمار و هم به کادر پزشکی برای درمان کمک کند و این درحالی است که معمولا مبتلایان با تأخیر به پزشک مراجعه می‌کنند که این تأخیر درمان را پیچیده‌تر می‌کند. رئیس بخش جراحی سرطان بیمارستان امام خمینی (ره) از تأخیر بیمار، تأخیر پزشک و تأخیر درمانگرها به‌عنوان 3تأخیری نام برد که سبب می‌شود فرایند درمان روال عادی و مطلوب خود را طی نکند.
او افزود: وقتی بیمار به‌دلیل ناآگاهی از علائم سرطان، نسبت به ضایعه ایجادشده بی‌توجه باشد و دیر به پزشک مراجعه کند این تأخیر بیمار مشکل‌زا خواهد شد. علاوه براین، تأخیر پزشک نیز می‌تواند روند درمان را با مشکل روبه‌رو کند و آن هنگامی است که پزشک بیمار را دقیق معاینه نکند و از تاریخچه و سوابق لازم که برای درمان نیاز دارد، بی‌اطلاع بماند که این خود روند بهبود و درمان را قطعا با دشواری روبه‌رو می‌کند. حال تصور کنید پس از تشخیص، در درمان هم تأخیر صورت گیرد که قطعا تأخیر در درمان هم مسئله را دشوارتر خواهد کرد. دکتر میر، غربالگری سرطان در کشور را ضروری توصیف کرد و گفت: غربالگری همت ملی، حمایت دولت و آمادگی مردم را می‌طلبد.
او تصریح کرد: در کشورهایی که غربالگری سرطان انجام می‌شود، هم نحوه پیشگیری و هم نحوه درمان روند معقولی را طی می‌کند و از فشار هزینه‌های اضافی بر مردم و دولت کاسته خواهد شد.
