اخیرا مقر منافقین در عراق یعنی اردوگاه اشرف برای همیشه جمع شد و این بعد از کشته شدن چندین نفر از منافقین در خواری و ذلت توسط مردم عراق بود که بارها از منافقین زخم خورده بودند و حتی عزیزان آنها توسط عناصر منافقین کشته شده بودند.
اما نکته جالب، پایان ذلت بار ساکنان اشرف، اثبات سرنوشت محتوم وعده داده شده از طرف خداوند متعال برای خط نقاق بود. به همین بهانه با برخی کارشناسان و اساتید درباره ماهیت نفاق و نگاه اسلام و تبیین قرآن به منافق داشته‌ایم.
حجت الاسلام والمسلمین مهدی رستم نژاد، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد منافقین و سرنوشت ذلت بار آن که وعده الهی است گفت: اولاً نفاق از نظر شخصیتی به معنای دوچهره بودن شخصیت است، یعنی شخص منافق دارای وحدت شخصیت نیست برای اینکه ظاهرش چیزی است و درونش چیز دیگری است.
قرآن هم به همین مسئله اشاره دارد یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِمَا یَکْتُمُونَ با دهانشان حرف می زنند یعنی حرف هایشان پشتش منطق نیست و اندیشه و عقبه ندارد بدون فکر حرف می‌زنند. می‌گوید با دهانشان چیزی می‌گویند برخلاف آنچه که در درون و باطنشان است و خداوند به آنچه که پنهان داشته‌اند آگاه است.
وی افزود: بنابراین شخص منافق از نظر شخصیتی دارای ثبات شخصیتی و یک هویت واحد نیست، بلکه دارای صفات بوقلمونی است. مُّذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذَلِکَ لاَ إِلَى هَؤُلاء وَلاَ إِلَى هَؤُلاء منافقین مذبذب هستند، یعنی در بین تذبذب دو چیز قرار دارند که نه می توانند آنطرف بروند و اینطرف بیایند. خود این حالت یعنی خواری و ذلت برای اینکه این ذلت در شخصیت آنها است. قبل از اینکه در بیرون به ذلت کشانده شوند قرآن می فرماید اینها در درون خودشان اصلاً دارای ثبات نیستند. ثبات شخصیت ندارند یعنی دارای یک شخصیت متزلزل و بی ثبات و بی هویت هستند که خود به خود با خواری و ذلت ملازم می شوند.
رستم نژاد با بیان اینکه این از نگاه شخصیتی است، گفت: از نگاه بیرونی هم انسان منافق یعنی انسان دوچهره بالاخره چهره اصلی اش برای آدم‌ها آشکار می شود یعنی آن چهره پنهانش برای دیگران نمایان می شود. قرآن هم به همین نکته اشاره دارد که ما در امتحانات اجتماعی گاهی ملت و امتی را دچار امتحانات اجتماعی می کنیم لِیَمِیزَ اللّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ تا اینکه خبیث یعنی آنکه خبثش را پنهان کرده و آنکه طیب است، یعنی طبعش پاک است و اصالتی دارد و درونش پاکیزه است ایندو از هم آشکار شوند. یعنی اینطور نیست که نفاق پنهان بماند.
وی در ادامه سخنانش بیان کرد: از نگاه جامعه شناسی قرآن نفاق بعداً خودش را نشان می دهد یعنی در امتحانات چهره ها آشکار می شود و کم کم آن باطن خبیث خودش را نشان می دهد و انسان های دیگر خط نفاقشان را می شناسند. آن وقت است منافقی که قبلاً در درون خودش بدون هویت بود یعنی ذلت درونی داشت بعد از اینکه دیگران او را شناختند ذلت بیرونی هم پیدا می کند. خواری و ذلت سراغش می آید. این از نظر حیثیتی. از نگاه حیثیتی وقتی نگاه به جایگاه و منزلت منافق شود منزلت مذبذبی دارند منزلتی که دیگران برای آن ارزش قائل نیستند.
این محقق و نویسنده کشورمان تصریح کرد: اما نکته سوم این است که این وضعیت شخصیتشان و آن وضعیت جامعه اشان غیر از این دو دچار عذاب خواهند شد.
قرآن می فرماید بعد از اینکه اینها را آزمایش کردیم آن تشخیص و تمیز اتفاق افتاد خداوند منافقین و کسانی که از کیش آنها هستند جمع می کند و در جهنم می اندازد.
فَیَرْکُمَهُ جَمِیعًا فَیَجْعَلَهُ فِی جَهَنَّمَ أُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ جهنم هم گاهی جهنم دنیوی است مثلاً عملیات مرصادی می شود و آن خسارت های جانی و مالی و دنیوی می بینند این عذاب دنیوی آها است قرآن می فرماید ذَلِکَ مِنکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا این تازه عذاب و خزی و خواری در حیات دنیا است، اما برای آخرتشان آیه ای در سوره توبه است که می گوید منافق نفاقش را تا روز لقای پروردگار به دنبال دارد. فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِی قُلُوبِهِمْ إِلَى یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ یعنی این نفاق در دنیا و در عالم برزخ و تا روز قیامت تا حشر این نفاق پنهان با آنها باقی می ماند و باعث خواری و ذلت و عذاب آنها می شود.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة در مورد نشانه های رفتاری خط نفاق هم گفت: نفاق نشانه های زیادی دارد از نشانه های اعتقادی و باور تا نشانه های رفتاری.
اما از نشانه های رفتاری نفاق این است که منافق در عبادت سست است قرآن مثال می زند در نماز نمی ایستند و خود را به کسالت می زنند. یعنی وقتی به انجام عبادت و کارهای خیر می رسند خودشان را به کسالت می زنند. بهانه می آورند و عقب نشینی می‌کنند اما وقتی به کارهای شر می رسند جلودار و پیشتاز می شوند. زمینه ساز می شوند. از نشانه های رفتاری دیگر اینکه وقتی به جمع دیگران می رسند اهل تظاهر و ریا هستند لذا سرو صداشان از دیگران بیشتر است.در وقت های عبادت کسالت پیدا می کنند و در جمع حالت بشاشیت و خودنمایی می گیرند.
وی افزود: وقتی که به غنیمتی می رسند توقعشان بیشتر از دیگران است وقتی به تنهایی خودشان می رسند می گویند ما داشتیم اینها را مسخره می کردیم و استهزا می کنند وَإِذَا خَلَوْاْ إِلَى شَیَاطِینِهِمْ قَالُواْ إِنَّا مَعَکْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ وقتی که با دوستان شیاطینشان خلوت می کنند استهزا می کنند و هنگامی که به مؤمنین می رسند آنجا انقلابی دو آتشه می شوند می گویند ما که بودیم و چه کردیم و چه پرونده هایی داریم و اینها را به رخ مؤمنین می کشند.
