میانگین سن سکته‌های قلبی در ایران در مردها ۵۹ سال و در زن‌ها ۶۵ سال است.دکتر سیدحسن هاشمی در پیامی به پانزدهمین کنگره تازه‌های قلب و عروق گفت: در حال حاضر بیماری‌های غیرواگیر یکی از مشکلات اساسی نظام سلامت در دنیا و ایران محسوب می‌شود و این بیماری‌ها به 36میلیون مورد مرگ در سال منجر می‌شود که این رقم حدود 63درصد از کل مرگ‌هایی است که هر ساله در دنیا رخ می‌دهد. برای آشنایی بیشتر با عوامل ژنتیک و محیطی بیماری‌های قلبی و عروقی و نقش کلسترول در بروز عوارض قلبی گفت‌وگویی با دکتر کورش جعفریان متخصص تغذیه و رژیم‌های غذایی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
دکتر جعفریان درباره دلیل بروز بیماری‌های قلبی و عروقی گفت: در این نوع از بیماری‌ها فاکتورهای زیادی نقش دارند ازجمله فاکتورهای ژنتیک. در کشور ما نیز موارد ابتلا به بیماری‌های قلبی به دلایل ژنتیک وجود دارد. اما بروز سکته‌های قلبی در افراد تنها به عوامل ژنتیک محدود نمی‌شود. در کشورهای خارجی و توسعه‌یافته با یکسری مداخلات ساده میزان بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته‌های ناشی از فاکتورهای ژنتیک را کاهش داده‌اند. در این کشورها همچنین حداقل موفق شده‌اند با انجام اقدامات و مداخلات پزشکی و بهداشتی سن ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. در حال حاضر ما به‌دلیل محدودیت‌های علمی نمی‌توانیم کار چندانی درباره بروز سکته‌های ناشی از فاکتورهای ژنتیک انجام دهیم. اما درباره عوامل بیرونی و محیطی دخیل در بروز بیماری‌های قلبی یکسری از فاکتورهای بسیار مهم وجود دارند.
او درباره فاکتورهای بیرونی و محیطی بیماری‌های قلبی توضیح داد: این فاکتورها شامل تغذیه، استرس، سبک زندگی، مصرف دخانیات و آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌شود، این موارد نکاتی هستند که بسیار درباره آنها سخن به میان آمده و مطالب زیادی نیز نوشته شده است. یکی از فاکتورهای بسیار مهمی که به آن اشاره شده همان سیگار است، چرا که واقعا تغذیه مناسب زمانی جواب می‌دهد که فرد از کشیدن سیگار امتناع کند.
دکتر جعفریان درباره عامل تغذیه گفت: تغذیه برخلاف برخی از فاکتورهای تغییر ناپذیر از آن عواملی است که می‌توان آن را تغییر داد. به‌عنوان مثال نمی‌توان فاکتورهای مؤثر در بروز حمله قلبی نظیر سن و جنس و ژنتیک را تغییر دهید، اما می‌توان با یک برنامه‌ریزی اصولی برنامه تغذیه و میزان غذای دریافتی و نوع تغذیه را تغییر داد. در بحث تغذیه یکسری فاکتورهایی وجود دارند که در بیماری‌های قلبی و عروقی باید به آن بسیار توجه شود، یکی از مهم‌ترین عواملی که در این مبحث باید به آن پرداخته شود مسئله پروفایل لیپیدی است؛ یعنی اینکه ما بیمارانی که کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا دارند را معمولا دارای ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی می‌دانیم به‌ویژه کلسترول افراد اگر بالا رود می‌تواند در عروق رسوب ایجاد کند و انسداد رگ‌ها را در پی آورد.
در بسیاری از کشورهای دنیا برای پایین‌آوردن میزان کلسترول در افراد یکسری برنامه‌های سراسری انجام داده‌اند، در آمریکا متوجه شده‌اند که با یک درصد کاهش کلسترول خون 2تا 3درصد احتمال ابتلای افراد به بیماری‌های قلبی و عروقی کاهش می‌یابد. در کشور ما در اصفهان در زمینه کاهش کلسترول تاحدودی کار شد و نتایج نسبتا خوبی هم به‌دست آمد. البته دقیقا نمی‌دانم این کار در استان اصفهان طی سال‌های اخیر ادامه یافته یا متوقف شده است. اگر ما برنامه جامعی برای کاهش کلسترول داشته باشیم و عوامل این عارضه را شناسایی کنیم و طبق این شناسایی مداخلات پزشکی و درمانی را انجام دهیم موفق خواهیم شد.
فاکتورهای کلسترول تا حدودی مشخص است؛ وزن زیاد یکی از این فاکتورهاست. در این میان دور کمر افراد چاق هر چه بیشتر باشد احتمال ابتلای این افراد به کلسترول بیشتر خواهد بود. بنابراین یکی از موارد بحث کنترل وزن است. کلسترول هم سنتز داخلی دارد و هم سنتز بیرونی، در نتیجه ما اگر کلسترول هم نخوریم به‌طور طبیعی در بدن ما ساخته می‌شود. بدن برخی از افراد کلسترول بالا و بدن برخی دیگر کلسترول پایین تولید می‌کند.
افرادی که بدن آنها دارای کلسترول بالایی است اگر به میزان زیادی کلسترول دریافت کنند کلسترول خونشان افزایش پیدا می‌کند، بنابراین افراد باید مصرف غذاهایی که غنی از کلسترول هستند را کاهش دهند در واقع باید مصرف غذاهایی نظیر کله پاچه و دل و قلوه و مغز را تا حد امکان محدود کرد. نباید سالی بیش از 2یا 3 بار از غذاهای پر کلسترول مصرف کرد. البته توصیه می‌شود که بیماران قلبی و عروقی به‌طور کامل از خوردن این غذاها خودداری کنند.
چربی‌هایی که همراه گوشت مصرف می‌شوند نیز از منابع عمده دیگر کلسترول است. باید همچنین از گوشت‌های چرب‌تر که دارای کلسترول بیشتر هستند اجتناب کرد. به‌دلیل آنکه گوشت سفید نسبت به گوشت قرمز کلسترول کمتری دارد توصیه می‌شود افراد بیشتر از گوشت‌های سفید نظیر مرغ و ماهی استفاده کنند.
