بدین ترتیب، ظریف نه تنها برای ارتباط و تعامل با مردم شماره تلفن همراهش را از پشت تلویزیون اعلام نکرده -کاری که وزیر کشاورزی دولت نهم در آغازین روزهای فعالیتش کرد! بلکه با استفاده از پرطرفدارترین شبکه تعاملی حال حاضر دنیا، به مخابره گزارشها، دیدارها و مواضعش پرداخته و مینویسد: «امیدوارم بتوانم در این صفحه، در سایت وزارت امورخارجه یا از سایر روشها به شما بهصورت کم و بیش مرتب گزارش دهم».
این اقدام وزیر امورخارجه و برخی دیگر از همکارانش، نه تنها مورد توجه مردم و رسانههای داخلی قرار گرفته، بلکه تب و تاب حضور سیاسیون عالیرتبه در شبکه اجتماعی فیسبوک چنان بالا گرفته است که رئیسجمهور جدید کشورمان مجبور میشود در اولین گفتوگوی اختصاصی با شبکه تلویزیونی ان.بی.سی آمریکا به پرسش خبرنگار در این مورد نیز پاسخ دهد.
یعنی موضوع استفاده از فیسبوک در ردیف پرسشهایی در مورد مهمترین مسائل جهان از جمله مسأله سوریه و موضوع هستهای کشورمان قرار میگیرد.
از نظر نگارنده، ارزشهای خبری حضور سیاسیون ایران در فیسبوک را باید نتیجه نگرشهای تازهای دانست که کاملاً بر خلاف رویۀ پیشین است؛ از جمله:
1- آگاهی از اهمیت، گستردگی و نقش این شبکه و تأیید کارآمدی آن در حوزه دیپلماسی عمومی؛ به این معنا که تلاش برای بیخاصیت جلوه دادن فیسبوک بیفایده بوده است.
2- عضویت و فعالیت در شبکه فیسبوک، مستلزم دور زدن شبکه فیلترینگ و استفاده از فیلترشکن است؛ یعنی فیلترینگ گسترده، نتیجهای چندان مطلوب نداشته است.
3- اثبات فرضیه ثابت شده مبنی بر اینکه تکنولوژی خودش را تحمیل میکند؛ یعنی فیسبوک نهایتاً خودش را تحمیل کرد.
اگر چه به ردیفهای بالا میتوان اضافه کرد اما به نظر میرسد جوامع هوشمند جوامعی هستند که با اتخاذ سیاستها و برنامههای مناسب، علاوه بر افزایش و ارتقای آگاهی مردمانشان در استفاده مناسب از ابزارهای جدید تکنولوژیک، حتی تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده و از هدر رفتن انرژیها جلوگیری میکنند.
در دی ماه 1391 به مناسبت ایجاد صفحهای به نام دفتر رهبری در فیسبوک، در یادداشتی با عنوان «پدیدههای ارتباطی را دیر به رسمیت میشناسیم» اشاره شد که موج و هیجان ایجاد شده از این امر، به زودی فروکش خواهد کرد اما مهم، استفاده از یک و تنها یکی از ظرفیتهای فضای مجازی برای انتشار لحظهای دیدگاههای رهبری است. از این دست ظرفیتها که میتوانیم به تولید محتوای سالم در آنها بپردازیم کم نیستند. استفاده آگاهانه از تکنولوژیها به نفع کشور، ممکن است.
*مدیرمسؤول ماهنامه مدیریت ارتباطات