دختران سرعت،دختران استقامت

 یک پا جلو، یک پا عقب، یک دست جلو، یک دست عقب؛ «دارند به‌ات می‌رسند، تند‌تر پا بزن!». اما به جای تمام اینها، تو نفس نفس می‌زنی. آفتاب بالای سرت، گرم است و باد عجیبی خلاف جهت حرکت تو می‌وزد اما تو باید تند‌تر پا بزنی. شاید هم امروز، روز تو نیست.

آخر باد و آفتاب هم با تو سر ناسازگاری دارند اما نباید تسلیم شد، باید پا زد، پا زد. ولی گرما امان نمی‌دهد؛ «شیشه آب را بگیر. باید آب بخوری اگر نه دورهای آخر، کم می‌آوری».

 عاطفه، 12سالش است و خوب پا می‌زند. خوب مسابقه را شروع می‌کند؛ طوری که توانایی دارد از اول مسابقه 2 دور از 29رقیبش جلو بیفتد. شاید برای این است که از 7 سالگی اسکیت را شروع کرده و حالا تجربه‌ای 5ساله دارد. او هم مثل بسیاری از دختران اسکیت‌باز وقتی اسکیت را شروع کرد، نمایشی کار می‌کرد؛ هم سنش کم بود و هم اینکه از رشته‌های سرعتی به دلیل اینکه تیم ملی  نداشت، بین دختران چندان استقبال نمی‌شد. اما بعد از آن، او هم مثل دختران دیگر دلش را به دریا زد و آمد تا مدال‌آور و ملی شود.

خودش می‌گوید: «در استان فارس، پیست کوچک است و فضای کافی برای تمرین وجود ندارد». عاطفه رضوی هم مثل بسیاری از اسکیت‌بازان دختر برای تمرین فقط از پیست استفاده می‌کند. وحیده استوار، 16ساله و مرجان آزادپور، 11ساله هم که همشهری‌هایش  هستند، با او موافقند.

وحیده 16سالش است و 4سال است که اسکیت می‌کند. او بعد از اینکه به پدرش گفته بود  می‌خواهد اسکیت یاد بگیرد، با تشویق او روبه‌رو شده بود. مرجان هم 4 سال است که اسکیت می‌کند. او دنبال ورزشی پر جنب‌وجوش و سرعتی بوده که اسکیت پیش پایش سبز شده؛ «نزدیک خانه‌مان تبلیغ می‌کردند برای آموزش اسکیت.

من هم تصمیم گرفتم برای یادگرفتن اسکیت در باشگاه ثبت‌نام کنم. پدر و مادرم هم خیلی تشویقم کردند، حتی بیشتر از من مشتاق بودند که اسکیت یاد بگیرم». او اولین بار است که پا به یک مسابقه رسمی می‌گذارد، مثل فاطمه سادات حسینی  از کاشان که 9ساله است. او اسکیت را پس از آموزش، در رشته نمایشی ادامه می‌داد که بعد از بازشدن پای زنان به مسابقات، او هم خواست تا خود را در سرعت و استقامت محک بزند.

فاطمه هم زمین غیراستاندارد برای تمرین را از جمله مشکلات ورزش اسکیت می‌داند. او شاید کوچک‌ترین عضو شرکت‌کننده در لیگ باشد که داشت برای مسابقات خودش را گرم می‌کرد اما با کمی اضطراب و نگرانی. این دختران اسکیت‌باز که از سنین پایین اسکیت را یاد گرفته‌اند و از آن زمان نمایشی کار می‌کنند، امروز در مسابقات سرعت و استقامت هم تلاش می‌کنند تا مدال‌آور باشند.

فعلا فرقی ندارد مدال چه رنگی باشد! به نظر می‌رسد امکانات در این رشته آن‌قدرها هم خوب نیست، بنابراین دریافت مدال، کورسوی امیدی است به دنیای خارج، به مسابقات آسیایی و جهانی که سال‌ها در آنها حضوری نداشته‌ایم.

دختران ایرانی، لباس‌های ایرانی
حالا دختران دارند زیر نور آفتاب  پا می‌زنند با لباس‌هایی که شبیه مانتو و شلوار است اما از جنس لباس‌های ورزشی؛ از جنس لباس‌هایی که پسرها میِ‌پوشند اما با مدل متفاوت. این لباس از همان سال82، از طرف فدراسیون برایشان طراحی شد تا بتوانند در مسابقات برون‌مرزی شرکت کنند؛ از همان سالی که بالاخره دخترانی که در رشته اسکیت نمایشی کار می‌کردند، آمدند تا اسکیت سرعت و استقامت را هم تجربه کنند و حضور در مسابقات آسیایی و جهانی را هم.

گرچه تابه‌حال آنها تجربه طلای آسیا را ندارند اما در تلاشند که به پای قهرمانان کره‌ای برسند چون معتقدند از نظر استیل چیزی از آنها کم ندارند. این دختران روی آسفالت پا می‌زنند و پا می‌زنند با سرعت؛ آنقدر که از بقیه شرکت‌کنندگان در مسابقه جلو می‌افتند اما بعد از آن تازه 38 دور دیگر مانده که باید برای پایان بردنش انرژی داشته باشند تا بتوانند مثل باد تا انتهای مسابقه سرعت بگیرند.

به هر حال وقتی این لباس طراحی شد که طراحان سعی داشتند لباسی پوشیده برای دختران طراحی کنند تا آنها بتوانند در مسابقات آسیایی و جهانی بدون دغدغه شرکت کنند.

  این لباس‌ها خنک است و سبک و موجب شده تا زنان ایرانی بتوانند در تورنمنت‌های بین‌المللی حضور پیدا کنند. اما اینکه این لباس – که اندکی گشادتر و بلندتر از لباس‌های مردانه است - تا چه حد ممکن است روی رکوردهای اسکیت‌بازان تاثیر بگذارد، موضوعی است که هنوز دارد درباره‌اش کار می‌شود.

اسکیت‌بازان زن عقیده دارند با وجود لباس‌هایی که آزادی حرکت لباس‌های دیگر را ندارد، آنها رکورد خوبی می‌گیرند و از نظر قدرت بدنی حتی از زنان تیم‌های دیگر قوی‌ترند. اما از طرف دیگر  این لباس هم لباسی است که با وجود اینکه کشورهای مسلمان‌نشین ضرورت آن را احساس می‌کرده‌اند و می‌کنند، می‌تواند به شمار تیم‌های زنان مسلمان در مسابقات بیفزاید.

این شد که دختران، امروز لباس‌های مخصوص خود را می‌پوشند و پا می‌زنند تا سرعت بگیرند روی آسفالت پارک‌ها و گاهی پارکینگ‌ها. این دختران - فارغ از جنسیت اسکیت‌بازان - معتقدند که تمرین در زمین‌های استاندارد می‌تواند تاثیر مطلوبی در رسیدن آنها به مدال‌های آسیایی و جهانی داشته باشد.

رؤیا صفری - که 10ساله است و در سالن، پیست یا پارکینگ تمرین می‌کند - از شرایط آن‌قدرها هم ناراضی نیست تا جایی که می‌گوید: «حداقل در شهربازی تمرین نمی‌کنیم». او زمستان‌ها 3 جلسه در هفته و هر جلسه حدود یک و نیم تا 2 ساعت تمرین می‌کند و تابستان‌ها را هم هر روز به تمرین می‌گذراند.

او اعتراف می‌کند که «هر جا صاف باشد ما تمرین می‌کنیم». به نظر می‌آید در مسابقات ‌آسیایی، تنها مسابقه‌ای که به شرایط محل تمرین در ایران شباهت دارد، مسابقات جاده‌ای است که در آن تجربیات تمرین روی آسفالت به اسکیت‌بازان ایرانی در این زمینه کمک می‌کند.

داوران دو در مسابقات اسکیت
در ایران همه مسابقات استاندارد جهانی برای آشنایی اسکیت‌بازان انجام نشده اما انگار فدراسیون اسکیت می‌خواهد این تجربیات را با برگزاری لیگ‌های داخلی برای تمام بازیکنان کشور ایجاد کند. این حرکت کم و بیش آغاز شده اما کم‌تجربگی در کارهای اجرایی در این مورد کم و کاستی‌هایی را ایجاد کرده.

مشکلات داوری در اسکیت از بزرگ‌ترین مشکلات این رشته ورزشی است. اسکیت‌بازان همچنان پا می‌زنند و پا ‌می‌زنند اما داوران که از وسایل ارتباطی مناسب برای هماهنگی با هم بی‌بهره‌اند و خبری از سنسورها هم نیست؛ شاید در اثر بی‌برنامگی، امتیازات اشتباهی بدهند یا تعداد دورهای زده شده یک اسکیت‌باز در میان شلوغی شمرده نشود. 10 تا داور برای قضاوت یک مسابقه با 30شرکت‌کننده، آمار بدی نیست.

اما این بی‌برنامگی و بی‌اطلاعی داوران، کارها را از سامان دور می‌کند. البته این تعداد داور آن‌قدرها هم بی‌تجربه نیستند بلکه برای خودشان رزومه کاری پر و پیمانی هم دارند. داورانی که برای قضاوت مسابقات اسکیت استخدام می‌شوند، بیشتر داوران دو و میدانی هستند که در فصل بیکاری، سراغ داوری اسکیت می‌آیند.

از 32 تا 700 هزار تومان
ورزش اسکیت اگرچه برای بسیاری از افراد بیش از ورزش، یک تفریح محسوب می‌شود اما به تجهیزاتی نیاز دارد که اگر تهیه نکنید ممکن است دچار صدمات جبران‌‌ناپذیری شوید. برای اسکیت کردن غیر از کفش اسکیت که همه آن را می‌شناسند، به وسایل ایمنی دیگری نیز نیاز داریم و هرگز بدون این وسایل ایمن نباید اسکیت کرد. از جمله این لوازم ایمنی می‌توان به زانو بند، آرنج‌بند، کلاه وکف‌بند اشاره کرد.

زانوبند و آرنج‌بند برای جلوگیری از صدمه در هنگام زمین خوردن است و کف‌بند برای جلوگیری از صدمه کف دست. از آنجا که افراد در هنگام زمین خوردن، دست‌ها را برای حفاظت از سایر قسمت‌های بدن سپر می‌کنند، کف‌بند می‌تواند از صدمه کف دست جلوگیری کند. کلاه هم برای جلوگیری از هر نوع صدمه سر یا جمجمه اهمیت زیادی دارد.

لوازم ایمنی اسکیت، قیمت بالایی ندارند و می‌توان با 10 تا 12 هزار تومان آنها را خریداری کرد. اما در خرید کفش اسکیت باید بسیار دقت کرد چرا که هم جیب شما حسابی خالی می‌شود و هم اشتباه در خرید آن می‌تواند باعث صدمه استخوان پا شود.

این روزها بازار تهران از کفش‌های چینی اشباع شده؛ طوری که اگر کفشی مشاهده کردید که روی آن نوشته بودند ساخت ایتالیا باور نکنید، مخصوصا اگر قیمت آن 50 یا 60 هزار تومان باشد. بعضی از این کفش‌های چینی مثل سایر تولیداتی که بازار ایران را تسخیر کرده، اجناسی درجه 3هستند اما می‌توان کفش‌های اسکیت خوبی در حدود 190تا200هزارتومان هم پیدا کرد.

در مجموع کفش‌های اسکیت 32هزارتومانی تا700هزار تومانی را می‌توان در فروشگاه‌های لوازم ورزشی یافت. البته کفش‌های 700هزارتومانی از نوع حرفه‌ای هستند.

یکی از فروشندگان لوازم ورزشی در میدان منیریه، در مورد خرید کفش اسکیت تأکید می‌کند که ابک (ABEK) کفش، تعیین کننده مرغوبیت کفش است. قطر چرخ و نوع آن هم دارای اهمیت زیادی است. پس دقت کنید کفش اسکیتی که می‌خواهید بخرید، چرخ‌های روانی داشته باشد. اگر چرخ آن را با دست چرخاندید اما متوقف شد، بدانید این کفش اسکیت، کفش مناسبی برای خریدن نیست.

تِرک کفش، بخشی است که چرخ‌های کفش روی آن قرار دارند. بهترین نوع ترک کفش اسکیت حرفه‌ای از جنس کربن است با این حال ترک‌های فلزی هم کیفیت خوبی دارند اما نه در سطح حرفه‌ای. دقت کنید رویه کفش اسکیت نرم باشد و از خریدن کفش اسکیت با رویه سخت خودداری کنید. جنس قفل‌های کفش اسکیت هم از اهمیت زیادی برخوردار است. باید دانست که هنگام خرید کفش اسکیت حرفه‌ای، لوازم ایمنی آن فروخته نمی‌شود و باید لوازم را به صورت جداگانه خریداری کرد.

بهترین محل تمرین، سالن‌های اسکیت است که معمولا حدود 2هزار تومان در ساعت هزینه دارد، در حالی که اگر کفش اسکیت نداشته باشید و بخواهید کفش هم کرایه کنید. این مبلغ به 5هزار تومان می‌رسد. مربیان این رشته هم بین 5 تا10 هزار تومان در ساعت برای آموزش اسکیت، شهریه دریافت می‌کنند.

دختر برنزی اسکیت
نگین دادخواه که از 3 سال پیش وارد تیم ملی اسکیت دختران شده، اصرار می‌کند که تیم اسکیت دختران می‌تواند اختلاف خود را با آسیا و جهان کاهش دهد. او که علاوه بر انتقاد از اسکیت در ایران، از خودش هم تا حدودی انتقاد می‌کند، هم‌اکنون به موفقیت خود در مسابقات استقامت هم امیدوار شده.

او پیش از این به عنوان یک اسکیت‌باز سرعتی شناخته شده بود اما حالا می‌خواهد، هم در سرعت و هم در استقامت موفق باشد.

دادخواه در سن 16سالگی در حالی که 10 سال است که اسکیت بازی می‌کند و تنها 3 سال از ورود او به دنیای سرعت و استقامت اسکیت می‌گذرد، می‌خواهد در مسابقات جهانی کلمبیا شرکت کند. او اسکیت را از باشگاه حجاب شروع کرده. اما پیش از آن ژیمناستیک کار می‌کرده و پس از آشنایی با مربی اسکیت باشگاه، آموزش اسکیت نمایشی را شروع کرده است.

او بعد از فراگیری اسکیت از مرحوم سپیده اسلامی، تمرین‌های خود را در پارک لاله ادامه داد تا اینکه شد یکی از شاگردهای سارا فرشتیان. فرشتیان خودش بیست و چند سالش است و عضو تیم ملی است. مدال‌های داخلی او به 35مدال می‌رسد که شامل 4نقره، 2 برنز و 29طلاست.

او 3 مدال برنز آسیایی هم کسب کرده که دو تای آن در امدادی و یکی حاصل مسابقات انفرادی است. این مدال انفرادی تنها مدال انفرادی دختران اسکیت‌باز ایرانی در  مسابقات آسیایی است. شهرت دادخواه به موفقیت در مسابقات سرعت است. اما از زمانی که در مسابقات 200متر آسیا با اختلاف 49صدم ثانیه و 39صدم ثانیه از نفرات اول و دوم در جایگاه سوم قرار گرفت، مطمئن شد که می‌تواند در مسابقات جاده موفق شود.

او درباره کارش در مسابقات آسیایی می‌گوید: «استارتم معروف است اما در آسیا – بر خلاف همیشه – استارت بدی زدم، تا جایی که مربی‌ام گفت باید در خط صاف جبرانش کنم».

 اسکیت‌بازان دختر ایرانی در رده نوجوانان، موفق‌تر از بزرگسالان هستند. رده بزرگسالان، تنها تعداد اندکی بازیکن موفق دارد. در واقع دختران دانش‌آموز ایرانی در اسکیت موفق هستند. اکثر آنها هم دخترانی هستند که درس برایشان از اهمیت زیادی برخوردار است و در کلاس‌هایشان به طور منظم حاضر می‌شوند، در حالی که پسران اسکیت‌باز در شرایط دیگری ـ از نظر ورزش و تحصیل ـ‌ قرار دارند.

نداشتن زمین استاندارد مثل همیشه از جمله نیازهای اسکیت کشور است که موجب اختلاف سطح مسابقات ایران با سایر کشورها شده و در مسابقات برون‌مرزی تأثیر منفی گذاشته است. از سوی دیگر، امکاناتی مانند کفش اسکیت  اگر از طریق فدراسیون وارد شود، با قیمت کمتری در اختیار بازیکنان قرار می‌گیرد، در حالی که در حالت عادی، دادخواه کفش اسکیتش را با تخفیف، 900 هزار تومان خریداری کرده! او با این موضوع مقدمه‌ای فراهم می‌کند برای اینکه بگوید؛ «خانواده‌ها با بازیکنان همکاری می‌کنند و اگر هزینه اولیا نبود، فدراسیون هم به اینجا نمی‌ر‌سید».