رئیس کنونی سازمان میراثفرهنگی آنطور که در گزارش خبرگزاری ایسنا آمده است، تصمیم دارد کمیتهای برای حل مشکل سرویسهای بهداشتی در کشور تشکیل بدهد.
براساس این گزارش، طرح احداث سرویسهای بهداشتی بین راهی در سراسر کشور از طرحهای معروف اسفندیار رحیممشایی در دوره ریاست بر سازمان میراثفرهنگی بود که توانست مصوبه دولت را برای تخصیص 60میلیارد تومان اعتبار ملی دریافت کند. در آن دوره و بلافاصله خبر هجوم سرمایهگذاران برای احداث هزاران چشمه سرویس بهداشتی در سراسر کشور اعلام و حتی گفته شد که سرمایهگذاران خارجی نیز برای ساخت سرویسهای بهداشتی در ایران پیشنهادهای خود را مطرح کردهاند.
خبرگزاری ایسنا نیز اعلام کرد که در واقع ماجرای سرویسهای بهداشتی بهعنوان یک طرح ملی، هیچگاه بسامان نرسید و مشخص نیست اعتبار دریافت شده برای احداث سرویسهای بهداشتی در کشور با مصوبه دولت کجا هزینه شده است؟
اگرچه سازمان میراثفرهنگی گزارشی از روند احداث و بهرهبرداری از سرویسهای بهداشتی اعلام نکرد اما هیچگاه نیز اعلام نشد که مبلغ اعتبار دریافتی چقدر بود؟ یا بودجه اختصاصیافته چه شد؟ چند سرویس بهداشتی ساختند؟ یا اصلا طرحی برای جانمایی و نیازسنجی در مناطق مختلف کشور بهمنظور احداث سرویسهای بهداشتی تهیه شد؟ چه بلایی بر سر سرمایهگذاران خصوصی در این پروژه آمد؟ آن سرویسهای بهداشتی که آمار دادهاند، کجا هستند و بهرهبرداری از آنها را به چه کسانی سپردهاند و چه سرنوشتی پیدا کردهاند؟ اسفندیار رحیممشایی اعلام کرده بود تا پایان سال1390، یکهزار سرویس بهداشتی در کشور ساخته میشود. وی این وعده را اواخر سال1386 اعلام کرد. اسفندماه همان سال نیز هیأت وزیران مصوبه این طرح را صادر و چندماه پس از آن مشایی اعلام کرد که دولت 60میلیارد تومان اعتبار برای احداث سرویسهای بهداشتی تعیین کرده است.
احداث سرویسهای بهداشتی در سراسر کشور به معاونت سرمایهگذاری سازمان میراثفرهنگی واگذار شد و آن معاونت نیز که شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی را که زیرمجموعه خود بود مأمور اجرای پروژه کرد. یکسال بعد، در زمستان1387، زمانی که علی عباسپور، مشاور فنی و عمرانی معاونت سرمایهگذاری سازمان میراثفرهنگی در گفتوگویی با ایسنا اعلام کرد که این پروژه در یکسال گذشته، تنها 10درصد پیشرفت داشته، صدای حمید بقایی قائممقام وقت آن سازمان که بعدها ریاست سازمان میراثفرهنگی را عهدهدار شد بلند شد که این سخن کذب است و قرار نبوده یکهزار سرویس بهداشتی ساخته شود.
او در مصاحبهاش با ایسنا که در 20بهمنماه 1387انجام داد، گفت: اعتبار این پروژه، 30میلیارد تومان است، نه 60میلیارد تومان و فقط 10روز است که این 30میلیارد تومان به سازمان داده شده است.
این سخنان بقایی تأیید میکند که سازمان میراثفرهنگی و گردشگری در سال1387 دستکم 30میلیارد تومان از آن اعتبار ملی را گرفته است اما شیوه هزینهکرد همین اعتبار نیز مشخص نیست. بقایی در همان مصاحبه گفت که تاکنون بیش از 300سرویس بهداشتی ساخته شده است.
حالا 5 سال از آن ماجراها میگذرد و سرویسهای بهداشتی همچنان چالش بزرگی برای این سازمان است. محمدعلی نجفی که به تازگی ریاست سازمان میراثفرهنگی کشور را پس از 8سال نابسامانی در این سازمان برعهده گرفته است اما بهتازگی اعلام کرده که مشکل سرویسهای بهداشتی باید حل شود. نجفی از ارسال نامهای به یکی از معاونان خود برای تشکیل کمیته حل مشکل سرویسهای بهداشتی در کشور خبر داد.
رئیس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری با اشاره به مصوبه هیأت وزیران در سال 1386گفت: این مصوبه در اجرا موفق نبوده است؛ ظاهرا مشکل احداث سرویسهای بهداشتی از همان مصوبه آب میخورد، چراکه با وجود درگیر کردن وزارتخانهها و سازمانهای مرتبط، میزان مشارکت و همکاری تاکنون چندان قابل توجه نبوده است. این موضوعی بود که مقامات گردشگری در سال1387 هم به آن اشاره کردند که یا بانکها تسهیلات نمیدادند، یا منابع طبیعی با دادن زمینها موافقت نمیکرد و یا وزارت مسکن مخالف بود و... .
7 فرمان برای توسعه سرویسهای بهداشتی
در مصوبه هیأت وزیران در سال 1386که در 7 بند به امضای پرویز داوودی - معاون اول رئیسجمهور وقت - رسید، آمده است: بهمنظور تسریع در ایجاد، بهرهبرداری از واحدهای خدماتی و سرویسهای بهداشتی بین راهی، دستگاههای اجرایی زیر مکلفند اقدامات تعیینشده در این تصویبنامه را با رعایت قوانین و مقررات مربوط انجام دهند:
1 - سازمان میراثفرهنگی و گردشگری مکلف است ظرف مدت یکماه از ابلاغ این تصویبنامه (26/ 12/ 86) نسبت به تدوین و اعلام الگوی نمونه واحدها و سرویسهای بهداشتی موضوع این تصویبنامه اقدام کند. استانداران نیز موظفند در مدت یادشده نقاط مورد نیاز را به سازمان میراثفرهنگی و گردشگری اعلام کنند.تبصره: تعریف واحدهای خدماتی مندرج در این تصویبنامه و تعیین مصادیق برعهده سازمان یادشده خواهد بود. این واحدها با مشارکت بخش خصوصی ایجاد و راهاندازی خواهد شد.
2 - وزارتخانههای جهادکشاورزی، مسکن و شهرسازی مکلفند در چارچوب الگوهای نمونه موضوع بند یک، با معرفی سازمان میراثفرهنگی و گردشگری نسبت به واگذاری زمین به متقاضیان اقدام کنند.
3 - وزارت نیرو مکلف است بلافاصله پس از اعلام نقاط توسط سازمان میراثفرهنگی و گردشگری از طریق شرکتهای مربوط نسبت به واگذاری انشعاب و انتقال آب و برق تمام سرویسهای بهداشتی یادشده با استفاده از منابع داخلی اقدام کند.
4 - وزارت راه و ترابری مکلف است مسیرهای دسترسی به واحدهای موضوع این تصویبنامه را بلافاصله پس از اعلام نقاط توسط سازمان میراثفرهنگی و گردشگری ایجاد کند.
5 - احداث واحدهای موضوع این تصویبنامه از ممنوعیت احداث تأسیسات در حریم جادههای مندرج در آییننامه اجرایی تبصره 3ماده 17 اصلاحی قانون ایمنی راهها و راهآهن مصوب 1379مستثنی است.
6 - کارگروهی با مسئولیت استاندار و با حضور مدیران کل راه و ترابری، منابع طبیعی، میراثفرهنگی و گردشگری، مسکن و راهسازی و مدیران عامل شرکتهای استانی برق و گاز، تشکیل شده و نسبت به نحوه اجرای این تصویبنامه در استانها نظارت و گزارش آن را ماهانه به سازمان میراثفرهنگی و گردشگری ارائه کنند.
7 - بهمنظور فرهنگسازی و اطلاعرسانی به گردشگران و نیز تأمین بخشی از منابع مورد نیاز برای ایجاد و نگهداری و توسعه واحدهای مذکور به سازمان میراثفرهنگی و گردشگری اجازه داده میشود تا با استفاده از همکاری بخش خصوصی نسبت به ایجاد امکانات در کنار تأسیسات یادشده اقدام کنند. به این ترتیب استفاده از ظرفیت فضاها و مناطق گردشگری، تاریخی، طبیعی و تأسیسات خدماتی رفاهی و گردشگری مجاز است.