با وجود این تا امروز خبری از بازگشایی سفارت‌ها نبوده است. این در حالی است که بعد از آنکه ایران و انگلیس بر تبادل کاردار غیرمقیم توافق کردند برخی منتقدان سیاست خارجی ازسرگیری روابط با این‌کیفیت را مورد هجمه قرار دادند. پیشگام این نوع انتقادات صادق خرازی سفیر سابق ایران در پاریس بود. با حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین دستگاه دیپلماسی که سابقه سفارت در امارات متحده عربی را هم دارد، در این‌باره گفت‌وگو کرده‌ایم:
- برخی صاحب‌نظران سیاسی به ازسرگیری روابط ایران و انگلیس با کاردارهای غیرمقیم انتقاد کرده‌اند. مختصات کاردار غیرمقیم چیست؟ در روابط 2کشور این مفهوم چه تعریفی دارد؟
در روابط بین کشورها عالی‌ترین سطح؛ سطح سفارت است. روابط در سطح سفارت هم 2گونه است یا سفیر مقیم است یا آکردیته. سفیر آکردیته یا به‌دلیل هزینه زیاد یا به‌دلیل مسافت زیاد یا به دلایلی از این دست در کشوری سفیر می‌شود و امور سفارت در سایر کشورها را هم انجام می‌دهد. مثلا ایران ممکن است سفارتخانه‌ای را در یکی از کشورهای آفریقایی داشته باشد و آن سفیر در چند کشور آفریقایی دیگر هم آکردیته باشد. یک جور سفارت دیگر هم به نام سفیر ترددی داریم.
این سفیر در کشور خود فرستنده زندگی می‌کند اما سالی 23بار به اقتضای ماموریت به کشور پذیرنده رفت‌وآمد می‌کند. اما سطح نازل‌تر روابط بین 2کشور کاردار است و از این سطح نازل‌تر سطح کاردار غیرمقیم است. کاردار غیرمقیم یعنی اینکه شما کارداری را برای یک کشور تعیین می‌کنید که او در آن کشور مقیم نیست. یا در کشور فرستنده زندگی می‌کند یا در کشوری اطراف آن کشور پذیرنده. در واقع می‌توان گفت کاردار غیرمقیم بعد از حافظ منافع ابتدایی‌ترین و پایین‌ترین سطح ارتباط 2کشور است.
- چرا انگلیس و ایران در این سطح توافق کردند. آیا این در عرف دیپلماتیک تعریف شده است که روابط 2کشور بعد از قطع روابط از پایین‌ترین سطح از‌سرگرفته شود؟
این در عرف دیپلمات هست، اما انتظار این بود که با توجه به فضایی که وجود داشت حداقل در سطح کاردار مقیم این رابطه شکل می‌گرفت. انگلیس کشور مهمی است. حتما اینطور است. اما ایران هم کشور مهمی است. انگلیس از نداشتن رابطه با ما حتما ضرر می‌کند. چه در ابعاد اقتصادی و چه در ابعاد سیاسی و استفاده از تجربه و اهرم نفوذ و حضور ما در منطقه.
رابطه بین ایران و انگلیس اگر به نوعی برقرار شود برای 2کشور مفید است. به‌خصوص اینکه ما بیش از صدهزار ایرانی در انگلیس داریم که آنها احتیاج به خدمات کنسولی دارند. اما باید درنظر هم بگیریم که در روابط خارجی با توجه به سابقه بد انگلیس در ایران شاید بهتر است به‌گونه‌ای حرکت شود که انگلیس تصور نکند ایران به این روابط نیاز دارد. در کل باید به انگلیسی‌ها تفهیم کنیم از داشتن رابطه مبتنی بر احترام متقابل با ما منتفع می‌شوند و نباید احساس کنند ما به این رابطه نیاز داریم. به هرصورت این رابطه می‌توانست به‌گونه دیگری هم شکل بگیرد اما همین گامی هم که برداشته شد مفید است و خیلی نمی‌شود از آن ارزیابی منفی داشت.
- رابطه ایران و انگلیس از ابتدای انقلاب تا‌کنون مدام دچار افت و خیز بوده است. فکر می‌کنید در دولت آقای روحانی این رابطه بهبود پیدا کند؟
فکر می‌کنم رابطه با انگلیس به‌تدریج ترمیم می‌شود. تصور می‌کنم رابطه با اروپا به‌تدریج رو به بهبود خواهد رفت. طرف مقابل این را متوجه شده است که با سیاست تهدید و تحریم و زورگویی به جایی نمی‌رسد. تصورم این است که دولت‌های غربی برای چرخش در سیاست خارجی‌شان دنبال یک فرصت و بهانه‌ای می‌گشتند و این تغییر دولت در ایران به آنها کمک کرد. اگرچه بعضی از این کشورها در سیاست خارجی‌شان محتاط و محافظه کار و کند هستند اما ادبیات و گفتمان دکتر روحانی عامل مؤثری است که آنها به این نتیجه برسند.
