خودنمایی ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به حد وفور و استفاده نادرست از این ظروف توسط مردم، از چند جهت سؤالبرانگیز است؛ اول آنکه چرا ایرانیها نسبت به سلامت خود و اطرافیانشان بیتوجه هستند؟ دوم آنکه چرا برنامههای آموزشی و پیشگیرانه در نظام سلامت کشور آنقدر جدی و قوی پیگیری نمیشود که مردم کشور ما نیز همچون بسیاری از ملل دیگر دنیا، خود در اجرای برنامههای پیشگیری از خطرات، پیشقدم شوند؟ و سوم آنکه چرا و به چه دلیل نظارت بر تخلفات بهداشتی که سلامت مردم را هدف میگیرد، پیگیرانه دنبال نمیشود؟
بارها مسئولان بهداشتی کشور هشدار دادهاند که استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی برای نوشیدنیها و غذاهای گرم و داغ، سلامت مردم را تهدید میکند. چند روز قبل هم دکتر کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت مانند سالهای قبل خاطرنشان کرد که درصورت استفاده از ظروف یکبار مصرف برای توزیع چای و مواد غذایی گرم باید از ظروف یکبار مصرف مناسب مثل ظروف یکبار مصرف گیاهی، سلولزی و آلومینیومی استفاده شود و تأکید کرد که استفاده از ظروف یکبار مصرف پلیاستایرینی برای موادغذایی و نوشیدنیهای گرم و داغ بالای 65درجه سانتیگراد مناسب نیست.
علاوه براین، دکتر محمدجعفر صادقی معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور هم در گفتوگو با یکی از خبرگزاریها هشدار داد که استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، حاوی پلیمرهایی است که در اثر حرارت مواد غذایی اسیدی و چرب، رادیکال آزاد تولید میکنند و برخی مواد شیمیایی تشکیلدهنده این ظروف نیز در درازمدت علاوه بر سرطان و سایر بیماریهای غیرواگیر منجر به بروز انواع اختلالات گوارشی و ریوی میشود.
صادقی با بیان اینکه در ساخت ظروف یکبار مصرف بهمنظور جلوگیری از شکنندگی ظروف، از مواد پلاستیکی لایزر استفاده میشود، خاطرنشان کرد: اگر درون این ظروف آب جوش یا غذای داغ مانند آش ریخته شود، این مواد حل شده، وارد بدن میشود و بهدلیل داشتن ترکیبات خاص بر اثر استفاده طولانیمدت از این مواد منجر به بروز سرطانهای مختلف میشود.
او اظهار داشت: ظروف یکبار مصرف پلیمری و کیسههای پلاستیکی درصورت تماس با مایعات و مواد غذایی بالای 40درجه، مادهای شیمیایی به نام استایرن از خود خارج میکنند که موجب تلخی غذا میشود و بیش از 77نوع بیماری سرطانزا را بههمراه دارد.
حال سؤال اینجاست که چرا بهرغم تمام هشدارها و خطرات استفاده غیراصولی از این ظروف برای سلامت مردم و علاوه بر آن، تهدیدهای جدیای که این ظروف برای محیطزیست کشور دارد، باز هم این روزها همان اشتباهات سالهای قبل در برخورد با ظروف یکبار مصرف پلاستیکی تکرار میشود؟
آیا اگر نظارتها جدیتر شود بهتر نیست؟ آیا اگر تدبیری اندیشیده شود تا ظروف یکبار مصرف بدون خطر با قیمتهای مناسب در دسترس مردم قرار گیرد، کمک به سلامت مردم نکردهایم؟ آیا با روشهای معقول و منطقی نمیتوان بهجای اقدامات درمانی، تدابیر مؤثری اتخاذ کرد که مردم هیچگاه بیمار نشوند؟ چرا باید بخش عمده اعتبارات ناچیز بخش سلامت، صرف درمان شود؟
حل معضلات بهداشتی که سلامت مردم را نشانه گرفته، همت میخواهد و پیگیری و نظارت و مدیریت بهینه در جهت اولویت بندی اعتبار ناچیز سلامت که بهنظر میرسد تا رسیدن به نقطه ایدهآل، فرسنگها فاصله است.