البته مشخص نیست این تهدید متوجه چه کسانی است و اگر آلودگی خاصی وجود دارد چرا بدون تهدید، افشاگری نمیشود. در سالهای اخیر و با توسعه فناوریهای نوین، تحولات زیادی در عرصه تولید و نگهداری مواد غذایی ایجاد شده است که این امر علاوه بر دارابودن مزایایی نظیر تولید بیشتر محصول بهدلیل استفاده از سموم و ماندگاری بیشتر مواد غذایی بهدلیل مصرف مواد نگهدارنده، معایبی نیز دارد.
به اعتقاد کارشناسان عدمنظارت دقیق بر برخی از زمینهای زراعی و برخی از کارخانههای تولیدکننده مواد غذایی سبب شده است تا سوءاستفادههایی بهصورت خودآگاه و ناخودآگاه در زمینه استفاده از سموم و استفاده از مواد طعمدهنده و نگهدارنده در عرصه تولید محصولات کشاورزی و غذایی انجام گیرد.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از گسترش آلودگی محصولات غذایی تولید کشور خبر داد و گفت: در بررسیهای اخیر این کمیسیون، متوجه شدیم برخی محصولات غذایی تولید داخل دارای آلودگی هستند و بدونشک در آینده نزدیک آمار دقیقی از متخلفان را افشا میکنیم.
محمدحسین قربانی با بیان اینکه برخی محصولات غذایی تولید داخل نیز از آلودگی برخوردارند، افزود: متأسفانه ضعف در عملکرد دستگاههای نظارتی اعم از صدور پروانه تولید و نظارت و بهرهوری، باعث شده مشکلات زیادی از لحاظ آلودگی در برخی محصولات داخلی داشته باشیم.
بهمنظور پیبردن به موانع و مشکلات نظارتی که سبب میشود برخی از تولیدکنندگان بهصورت غیرمجاز اقدام به افزودن موادطعمدهنده و نگهدارنده به موادغذایی کنند و ارائه راهکاری در این باره و اطلاع از دلایل آلودگی مواد غذایی، گفتوگویی با دکتر سیدمسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و دکتر سیدضیاءالدینمظهری، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و مدیر گروه تغذیه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات انجام دادهایم که در پی میآید.
دکتر کیمیاگر با اشاره به اینکه قوانین ایران در عرصههای نظارتی و برخورد با متخلفین قدیمی است گفت:
امروزه باید با قوانین جدیدتر و کارآمدتری با متخلفان در عرصه تولید موادغذایی برخورد کرد چراکه با قوانین قدیمی دیگر نمیتوان متخلفان را تحت پیگرد قرار داد. درواقع ما از 2 عامل قوانین قدیمی و کمبود کارشناسان رنج میبریم، به همین دلیل است که افرادی که در تولید موادغذایی تخلف میکنند، مواد افزودنی بیشتری به غذاها میزنند یا استانداردهای میزان پروتئین و کربوهیدرات را در محصولاتی مانند کالباس و سوسیس رعایت نمیکنند، احساس خطر نمیکنند، بنابراین محصولات خود را به هر شکل که میخواهند عرضه میکنند.
این متخصص تغذیه با بیان این مطلب که راهحلهای مناسبی میتوان برای نظارت مطلوب بر موادغذایی ارائه کرد، گفت: اگر تعداد کارخانههای موادغذایی محدودتر باشد نظارت بر عملکرد این کارخانهها راحتتر انجام میگیرد، لذا اگر هدف بر نظارت دقیقتر و صحیحتری باشد این کارخانهها باید تجمیع شوند. در گام بعدی باید قوانین و مقررات بهروزی برای نظارت بر بهداشت موادغذایی تدوین و تصویب شود. بهرغم اینکه از نظر بودجهای مشکلاتی خواهیم داشت، میتوانیم قوانین را بهروز کنیم زیرا بهروز کردن قوانین نیازی به بودجه زیادی ندارد.
اگر بحث تجمیع نیز رخ بدهد چند تا از کارخانههای تجمیع شده میتوانند دارای آزمایشگاههای مشترکی شوند که حالت تعاونی داشته باشد یا آزمایشگاههایی با بودجههای دولتی برای کارخانههای تجمیع شده ساخته شود. ایجاد آزمایشگاه نقش مهمی ایفا میکند زیرا برای بررسی کیفیت موادغذایی و تشخیص اینکه این ماده غذایی بهداشتی است بهوجود آزمایشگاههای مجهز در کنار کارخانهها نیاز است.
دکتر مظهری نیز درباره مواد آلودهکننده محصولات غذایی گفت: مسئله آلودگی مواد غذایی ابعاد گستردهای را در بر میگیرد. درواقع منشأ آلودگی میتواند حیوانی یا گیاهی باشد. در زمان کشت و برداشت محصولات کشاورزی نیز آلودگی به وسیله سموم استفادهشده وارد مواد غذایی میشود. درواقع آلودگی موادغذایی تنها یک مورد را دربرنمیگیرد بلکه شامل انواع سموم، اشعه و مواد نگهدارنده میشود. این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه در زمان تهیه مواد غذایی باید استانداردهای جهانی و ضوابط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رعایت شود، گفت:
درپروسه تولید برخی از مواد غذایی از مواد پایدارکننده و نگهدارنده استفاده میشود. بر این مبنا تولیدکنندگان مواد غذایی اجازه دارند از مواد طعمدهنده و پایدارکننده در حد مجاز استفاده کنند اما استفاده بیش از حد مجاز از مواد نگهدارنده و طعمدهنده میتواند باعث ایجاد بیماریهای پوستی، ریوی و گوارشی در افراد شود. بیماری در افراد تنها بر اثر مواد طعمدهنده و نگهدارنده ایجاد نمیشود بلکه اشعه و سمومی که در زمان کشت و برداشت محصول و تولید مواد غذایی از آن استفاده میشود نیز میتواند بسیار برای سلامت افراد مضر باشد و حتی باعث بروز بیماری سرطان در انسان شود.