اصرار لویه جرگه ؛ انکار کرزی

لویه جرگه پس از ۴روز بحث و مذاکره، دیروز توافقنامه امنیتی که اجازه حضور هزاران نیروی آمریکا پس از سال۲۰۱۴ در افغانستان می‌دهد را با اکثریت مطلق آرا تأیید کرد اما حامد کرزی، رئیس‌جمهور افغانستان بار دیگر با صحبت‌های خود نشان داد که تمایلی برای امضای این توافقنامه حداقل در زمان مورد نظر واشنگتن ندارد.

۲۵۰۰ نفر از ریش‌سفیدان، روسای قبیله‌ای و سیاستمداران افغان در لویه جرگه با رأی مثبت خود از کرزی خواسته‌‌اند تا پایان سال‌جاری میلادی توافقنامه امنیتی با آمریکا را امضا کند. رئیس‌جمهور افغانستان که در سخنرانی افتتاحیه این مجلس اعلام کرده بود این توافقنامه باید به بعد از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان موکول شود در سخنرانی پایانی خود در نشست لویه جرگه هم نشان داد که هنوز روی موضع خود ایستاده است.

درحالی‌که مقام‌های دولت آمریکا اصرار دارند تا پایان سال کار این توافقنامه یکسره شود کرزی در سخنرانی خود گفت: صلح پیش‌شرط ماست. آمریکایی‌ها برای ما صلح بیاورند تا ما این توافقنامه را امضا کنیم. کرزی با اشاره به اینکه باید یک مرحله «تطبیق» برای این توافقنامه درنظر گرفته شود اعلام کرد که 2درخواست مشخص از آمریکا دارد: تأمین صلح و برگزاری انتخابات شفاف.

کرزی در سخنان خود در جمع اعضای لویه جرگه تأکید داشت که حرف‌های سفیر آمریکا درباره انتخابات باعث نگرانی او در این رابطه شده و خواستار گرفتن ضمانت از آمریکایی‌ها در این رابطه شد. کرزی با انتقاد از آمریکایی‌ها پس از سال‌ها حضور نظامی در افغانستان گفت: اگر یک‌بار دیگر آمریکایی‌ها به خانه‌های مردم افغانستان حمله کنند کار این توافقنامه تمام است. آمریکایی‌ها باید در پایگاه‌های خود بمانند و بازرسی و ورود به خانه‌های مردم باید متوقف شود.

براساس مفاد توافقنامه امنیتی که پارلمان افغانستان هم باید آن را تأیید کند ۱۵ هزار نظامی آمریکا می‌توانند بعد از سال۲۰۱۴ (موعد تعیین شده برای خروج نیروهای این کشور) همچنان در افغانستان حداقل برای ۱۰ سال دیگر باقی بمانند.

فضای متشنج در میان جنگ لفظی

بحث و جدل بر سر امضای این توافقنامه باعث شد تا رئیس‌جمهور افغانستان و رئیس لویه جرگه هم در مقابل هم بایستند و فضای روز پایانی این نشست متشنج شود. صبغت‌الله مجددی، رئیس لویه‌جرگه مشورتی در پاسخ به سخنان کرزی اعلام کرد که درصورت امضا نشدن این توافقنامه تا پایان سال، افغانستان را ترک خواهد کرد. او در مقابل درخواست کرزی برای تضمین واشنگتن گفت: اگر آمریکایی‌ها تخلف کردند با تظاهرات مردم افغانستان روبه‌رو می‌شوند. کرزی اما باز هم قانع نشد و تأکید کرد اگر به خانه‌های مردم افغانستان حمله شد، توافقنامه باید لغو شود.

رئیس لویه جرگه در مقابل شروط کرزی اعلام کرد که امضا نشدن توافقنامه نشان می‌دهد کسی به حرف ما گوش نمی‌کند و باعث ناامیدی‌است؛ مسئله‌ای که باعث شد کرزی تریبون را در آخرین روز نشست با خشم ترک کند. مقام‌های آمریکا ازجمله جان کری و چاک هگل، وزرای امور خارجه و دفاع اعلام کرده‌اند که هیچ راهی برای تعویق امضای توافقنامه وجود ندارد و پیش از پایان سال۲۰۱۳ باید امضای آن از سوی دوطرف انجام شود.

پیش از برگزاری لویه جرگه بسیاری تصور می‌کردند که مسئله مصونیت قضایی نظامیان آمریکایی محور جنجالی این نشست خواهد بود اما در عمل حرف‌های رئیس‌جمهور افغانستان و پیش‌شرط‌های او بر گفت‌وگوها سایه انداخت و مصونیت قضایی را به حاشیه راند. نمایندگان لویه‌جرگه اعلام کرده‌اند که نظامیان آمریکا، حتی الامکان در دادگاه‌های آمریکا در داخل افغانستان محاکمه شوند اما آمریکایی‌ها به هیچ صورت اجازه ندارند در خاک افغانستان زندان یا زندانی داشته باشند؛ همچنین نمایندگان افغانستان بر روند محاکمه نظارت داشته باشند.

توافقنامه امنیتی، آینده نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان را پس از ۱۲ سال حضور در این کشور مشخص می‌کند و درصورت به نتیجه رسیدن همه نیروهای واشنگتن باید از این کشور خارج شوند. این توافقنامه باید با تأیید لویه جرگه به پارلمان فرستاده شود تا پس از بررسی به امضای روسای جمهوری آمریکا و افغانستان برسد. هر چند کرزی به‌صورت ناگهانی پیش‌شرط‌هایی برای امضایش گذاشته است اما این اعتقاد وجود دارد که او هم سرانجام توافقنامه را امضا خواهد کرد.