اما مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی می‌گویند: خیلی مانده تا امکان خریدو فروش سهام عدالت فراهم شود. در سوی مقابل، محمدرضا پورابراهیمی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس که راه‌حل‌های بسیار ساده‌ای برای آغاز معاملات سهام عدالت در کوتاه‌مدت دارد ابعاد ماجرا را به‌گونه دیگری تشریح می‌کند. به گزارش همشهری، در طول 8سال گذشته بخش زیادی از سهام شرکت‌های بزرگ به‌عنوان سهام عدالت به مردم پرداخت شد.
تاکنون 42میلیون نفر از مردم ایران سهام عدالت دریافت کرده‌اند اما همیشه این پرسش در ذهن مردم وجود دارد که سهام عدالت چیست؟ چون کسی برگه‌ای ندارد که نشان‌دهنده مالکیتش بر سهام عدالت باشد. حتی برخی می‌پرسند چرا امکان خریدو فروش سهام عدالت وجود ندارد؟
موضوع این است که سهام شرکت‌های واگذار شده در واقع دارایی دولت بوده است. این دارایی‌ها به این شرط به مردم واگذار شد که در طولانی مدت مردم مبلغ بدهی‌شان را به دولت پرداخت کنند. قرار شد این بدهی از محل سود سالانه همان سهامی که به مردم فروخته شده، تسویه شود. برهمین اساس به هر نفر یک میلیون تومان سهام عدالت داده و قرار شد پس از آنکه بدهی یک میلیون تومانی مشمولان به دولت تسویه شد، آن سهامدار امکان خریدو فروش سهامش را پیدا کند.
اما مطابق گمانه‌زنی‌ها تاکنون 30درصد از سود سالانه این سهام از محل سود سالانه تسویه شده است، یعنی اینکه مشمولان سهام عدالت هنوز به دولت بدهکارند؛ به همین دلیل هنوز امکان خریدو فروش سهام عدالت وجود ندارند یا اصطلاحا سهام عدالت آزاد نشده است.نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یک طرح کاربردی دارد تا از طریق آن به‌سادگی و در کوتاه‌مدت امکان خریدو فروش سهام عدالت فراهم شود.
با این روش بدهی‌های مردم به دولت هم تسویه می‌شود و مردم می‌توانند مالک سهام عدالت خود شوند. براساس این طرح همه سهام واگذار شده در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله به مردم اختصاص پیدا می‌کند. اما این طرح با آنکه در همه جای دنیا حسابش را به خوبی پس داده، مخالفان سرسختی هم دارد، مخالفانی که می‌گویند امکان خرید و فروش سهام عدالت به این زودی‌ها مهیا نیست.
بخش زیادی از سهام عدالت در قالب 30شرکت سرمایه‌گذاری استانی به مردم اختصاص یافته که با اجرای طرح صندوق‌های قابل معامله این شرکت‌ها منحل می‌شوند. به گفته محمدرضا پورابراهیمی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس سالانه مبالغ زیادی برای اداره این شرکت‌ها صرف می‌شود، در حالی‌که اختصاص سهام عدالت در قالب صندوق‌های قابل معامله تقریبا هیچ هزینه خاصی در قیاس با ارقام فعلی ندارد. گویا این موضوع راز مخالفت‌ها برای واگذاری سهام عدالت در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری را فاش می‌کند.
امکان آزادسازی نیست
در تازه‌ترین اظهارنظر، دبیرکانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت اعلام کرده؛ آزادی خریدوفروش سهام عدالت در آینده نزدیک منتفی است، اما نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از ابعاد دیگر ماجرا می‌گوید.به گزارش تسنیم، دبیرکانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت در برنامه پایش درباره سود تقسیمی سهام عدالت گفت: از ابتدای این طرح تاکنون 14هزار میلیارد تومان به‌عنوان سود تقسیمی سهام عدالت میان مشمولان توزیع و 5هزار میلیارد تومان نیز توسط دولت به‌عنوان تخفیف این سهام به مشمولین درنظر گرفته شده است.
هوشنگ عمرانی با اشاره به هزینه 2میلیارد تومانی سالانه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و تعاونی برای دولت تصریح کرد: از سال 85تاکنون منابع مالی مصرف شده توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و تعاونی 240میلیارد تومان بوده است.
دبیر کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت با رد هرگونه تمایل دولت برای تصدیگری در سهام عدالت، درخصوص آزادسازی این سهام گفت: براساس قانون اصل 44باید به میزان پرداخت اقساط یا تخفیف، سهام عدالت آزادسازی شود.عمرانی اضافه کرد: با وجود تأکید بودجه سال 92بر آزادسازی سهام عدالت، خریدو فروش این سهام توسط مردم به این زودی‌ها امکان‌پذیر نمی‌شود.
دلایل مخالفت‌ها
در مقابل این اظهارات محمدرضا پورابراهیمی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص حقوق و مزایای اعضای هیأت مدیره تعاونی‌های سهام عدالت گفت: مجموع دریافتی این افراد برای حق عضویت در هر سال چیزی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است.
نماینده مردم کرمان در مجلس اضافه کرد: عدم‌امکان نقدشوندگی قیمت سهام عدالت برای 41میلیون نفر و کاهش کارایی بنگاه‌های اقتصادی به واسطه حضور مدیران غیرحرفه‌ای و ناکارآمد از دیگر مشکلات خرید و فروش سهام عدالت توسط مشمولین است. وی دولت را مانع اصلی آزادسازی سهام عدالت بر شمرد و با اشاره به طرح دوفوریتی مجلس برای خریدوفروش این سهام گفت: طرحی در مجلس در حال تهیه و تدوین است که با قید دوفوریت مطرح خواهد شد که پس از تصویب، خرید و فروش سهام عدالت توسط مردم عملی می‌شود. پورابراهیمی تأکید کرد: درصورت اجرایی شدن طرح آزادسازی و خرید و فروش سهام عدالت، می‌توان سهام مردم را در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد بازار کرد. وی ارزش فعلی هر برگه سهم عدالت را بین 2.5تا 3میلیون تومان برآورد کرد و افزود:
تأکید ما بر حفظ این سهام توسط مردم به‌دلیل ارزش بالای آن است اما درصورت فراهم آمدن سازوکار آزادسازی سهام عدالت، مردم به‌عنوان سهامدار می‌توانند سهام خود را بفروشند. نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص حقوق و مزایای اعضای هیأت مدیره تعاونی‌های سهام عدالت نیز گفت: در برآوردی که داشتیم مجموع دریافتی این افراد برای حق عضویت در هر سال چیزی حدود 10تا 12میلیون تومان است که این شامل حق حضور و پاداش پایان سال نیز می‌شود. وی در مورد فعالیت این افراد گفت: تقریباً عمده کار را شرکت‌های بزرگ انجام می‌دهند و این افراد عملاً کار ویژه‌ای نمی‌کنند. در سال‌های گذشته یکسری منابع از محل سود سهام عدالت به این افراد داده شده و این افراد فعالیت‌هایی را شروع کرده‌اند که اصلاً ربطی به سهام عدالت ندارد.
