براساس یک تحقیق غیررسمی 30درصد از بارداریها در کشور به دلایل مختلف به سقط منجر میشود و حدود 20درصد آنها سقطهایی است که بهصورت غیرقانونی صورت میگیرد. اینگونه مشتریان داروهای سقطهای غیرقانونی راهی خیابان ناصرخسرو میشوند. اگر قیافهتان مضطرب باشد و به خریداران مواد شیمیایی شبیه نباشد فروشندههای دارو به سراغتان میآیند و پرفروشترین داروها را پیشنهاد میدهند. فروشندگان داروهای قاچاق بارها از این خیابان جمعآوری شدهاند ولی از آنجا که تقاضای زیادی برای داروهای مختلف وجود دارد این بازار کماکان بهکار خود ادامه میدهد.
انواع داروهای سقط جنین جزء پرطرفدارترین داروهای قاچاق در بازار ناصر خسرو هستند که این داروها در ۳ نوع اروپایی، هندی و پاکستانی در این بازار به فروش میرسند و بسته به اضطرار و دلهره خریدار میتواند قیمتهای گزافی داشته باشد. با این حال مشتریها برای بهدست آوردن آن حاضرند هر قیمتی را که به آنها پیشنهاد میشود، بپذیرند.
در 6ماهه نخست سالجاری 3هزارو904 نفر برای دریافت مجوز سقط درمانی به مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور مراجعه کردند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که تعداد مراجعین دریافت مجوز سقط درمانی 3هزارو182 مورد بود، 22.7 درصد افزایش یافته است.
فقط افرادی میتوانند از این روش استفاده کنند که دلایل پزشکی موثقی داشته باشند. در سال81 کمیته کشوری سقطجنین آییننامهای با 49بند از موارد مجاز سقط را به تصویب رساند. از آن پس موضوع سقط جنین به عنوان یک مسئله بهداشتی مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر طبق مصوبه مجلس در سال84 سقط درمانی با تشخیص قطعی 3پزشک متخصص و تأیید پزشکی قانونی قبل از 4ماهگی و با رضایت زن در 2مورد مجاز شناخته شده است. اول بیماری جنین که بهعلت عقبافتادگی یا ناقصالخلقه بودن موجب حرج مادر است و دوم بیماری مادر که با تهدید جانی او توأم باشد.
در میان کسانی که اقدام به سقط جنین میکنند کسانی وجود دارند که حاملگی ناخواسته دارند. این افراد تعدادشان کم نیست و به هر طریقی حاضرند که زندگیشان با ورود این کودک تغییر نکند. این درحالی است که انجام چنین کاری جرم بوده و عواقب بسیار زیادی برای مرتکبین آن دارد. به گفته دکتر آسیه جعفری متخصص پزشکی قانونی و پزشک معاین واحد مرکز اداره کل پزشکی قانونی استان تهران پزشک یا ماما و یا هر پرسنل بهداشتی درمانی که اقدام به این امر کند، مرتکب جرم شده است و نهتنها باید دیه جنین را بپردازد بلکه محکوم به زندان نیز میشود. گرفتن رضایت از پدر و مادر جنین رافع مسئولیت آنها نمیشود.
علاوه بر مخاطرات حقوقی این کار برای مادرانی که ناخواسته باردار شدهاند، مخاطرات جسمی و روانی به همراه دارد. آنها بعضا تا سالها خود را بهدلیل قتلی که مرتکب شدهاند نمیبخشند و آنگونه که تجربه کاری دکتر صفیه عشوری مقدم متخصص زنان و زایمان نشان میدهد آنها با افسردگیهای طولانی دست و پنجه نرم میکنند. از وقتی که متوجه میشوید باردارید، موجودی زنده درون شما زندگی خود را شروع کرده است.
به صرف اینکه صدای قلب این موجود میکروسکوپی را نمیشنوید حق سلب حیات را از او ندارید. ضمن اینکه انجام هر سقطی میتواند عوارض جبرانناپذیر برای زنان داشته باشد. عموما سقطهای غیرقانونی به دور از استانداردهای علمی و بهداشتی صورت میگیرد و این جان زنان را دوچندان در معرض خطر قرار میدهد.
دکتر عشوری مقدم معتقد است: «در برخی موارد سقطهای غیرقانونی بهصورت ناقص انجام میشود در نتیجه نیاز به انجام عمل کورتاژ است. عمل کورتاژ حتی اگر در بیمارستان صورت بگیرد میتواند باعث عفونت و چسبندگی رحم بشود. این برای کسانی که هیچ فرزندی ندارند ریسک زیادی است چون ممکن است باعث نازایی هم بشود.» چنین تصمیمی میتواند عوارض جبرانناپذیر داشته باشد. رحم سوراخ شود، عفونت کند، چسبندگی پیدا کند و لولههای فالوپ رحم آسیب دیده و حالت چسبندگی پیدا کند. بیماریهایی که به گفته دکتر عشوریمقدم به راحتی قابل درمان نیست.
او بیماران بسیار زیادی داشته است که به هر دلیلی در نخستین تجربه حاملگی سر از ناصر خسرو و معاملات غیرقانونی و در نتیجه سقط غیرمجاز درآوردهاند و حالا که میخواهند با میل و خواسته خود بچهدار شوند، هرچه تلاش و دوا و درمان میکنند نتیجه نمیگیرند. دکتر عشوری مقدم میگوید: «اگر کم خونی و خونریزی بسیار شدید و درمانهای گران قیمت و چندین باره لقاح مصنوعی را کنار بگذاریم؛ بیمار تا مدتها با افسردگی دست و پنجه نرم خواهد کرد.
در برخی از سقطهای غیرقانونی، عمل سقط بهصورت کامل صورت نمیگیرد. مصرف داروهای منجر به سقط میتواند از جنین کودکی ناقصالخلقه بیافریند. از آنجایی که برخی از بیماران بعد از هفته 19بارداری به پزشک مراجعه میکنند امکان سقط قانونی به هیچ عنوان برای آنها وجود ندارد.»
دکتر عشوریمقدم توصیه میکند عجولانه تصمیم نگیرید. سقط غیرقانونی با روشهای غیربهداشتی و بدون کمک متخصص عوارض جبرانناپذیری دارد. مهمترین نکته برای کسانی که میخواهند حاملگی ناخواسته را تجربه نکنند یادگیری روشهای جلوگیری از بارداری است.