این همایش به همت انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی در روزهای چهارم تا ششم شهریور در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار میشود و تمرکزش بیش از هر چیز بر پژوهشهای جدید در زبان فارسی است.
اما شاید مهمتر از این، تلنگر دوبارهای باشد برای یادآوری مجدد مسألهای که برخی از آن بهعنوان بحران زبان فارسی یاد میکنند.
این بحران از نگاه بیشتر صاحبنظران و استادان زبان فارسی، بیش از همه متوجه عملکرد مسئولان است بهگونهای که فریدون جنیدی در اینباره به ایسنا میگوید: «دستگاههای دولتی اصلا مدافع زبان فارسی نیستند و مسئولان ما اصلا به آن توجه ندارند.»
این استاد زبان فارسی و شاهنامهپژوه با انتقاد از عملکرد فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه میدهد: «بسیار بد است که پس از سالها هنوز به وضع معادلهایی نامناسب مانند درازآویز زینتی بهجای کراوات میپردازند.»
اما کاوه میرعباسی، مترجم آثار ادبی، بیش از فرهنگستان، عملکرد صدا و سیما را در این زمینه مؤثر میداند: «به اعتقاد من مهمترین عاملی که بیشترین تأثیر را دارد، صدا و سیماست. ما در عمل میبینیم که چهطور واژهای که در تلویزیون یا حتی رادیو مصطلح میشود، به سرعت بین مردم نیز رایج میشود.»
میرعباسی ادامه میدهد: «چه گویندهها و چه سریالهای تلویزیونی، نقش زیادی در تخریب زبان فارسی دارند و واژهها و اصطلاحات نادرست بسیاری را هر روز در این رسانهها که پرمخاطبترین رسانه در ایران است، به کار میبرند.»
میرعباسی به 4 زبان اسپانیایی، انگلیسی، فرانسه و رومانیایی مسلط است، بنابراین بهندرت آثار ترجمهای مطالعه میکند و معمولا کتابها را به زبان اصلیشان میخواند، با این حال در اینباره نیز میگوید: «تأثیر صداوسیما بر زبان، از تمام کتابها چه تألیف، چه ترجمه بیشتر است و اگر این رسانه بخواهد، میتواند خدمت بزرگی به زبان کند. مثلا حدود 10 سال پیش میانبرنامههایی پخش میشد با عنوان فارسی را پاس بداریم که بسیار آموزنده و مفید بود. اما قطع شد، شاید به این علت که حکایت رطب خورده منع رطب کی کند، میشد.»
میرعباسی درباره عملکرد فرهنگستان نیز میگوید: «ببینید درست است که فرهنگستان موظف به واژهسازی است، اما برای اینکه واژههایش در بین مردم جا بیفتد، نیاز به بازوی اجرایی دارد. صدا و سیما بهسادگی میتواند حتی واژههایی را که در ابتدا نامأنوس هستند، جابیندازد.»
این مترجم و داستاننویس، واژههای رایانه و یارانه، معادلهای کامپیوتر و سوبسید را مثال میزند و درباره واژه پیامک (معادل اساماس) میگوید: «پیامک واژه خوبی است، ممکن است مثل رایانه و یارانه در ابتدا و برای مدت کوتاهی نامأنوس باشد، اما چون با منطق زبان فارسی نیز سازگار است، بهخوبی جا میافتد.»