27سال از عمر خود را در زندان گذراند و برای احقاق حق مظلوم علیه ظالم مبارزه کرد. جاه‌طلب نبود. شخصیت کاریزمای او این زمینه را برای ماندلا ایجاد کرده بود تا بعد از آزادی از زندان، رئیس‌جمهور مادام‌العمر آفریقا باشد اما بعد از پایان دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش داوطلبانه از قدرت کنار کشید تا نشان دهد شخصیت والای او در معادله قدرت‌طلبی و جاه‌طلبی نمی‌گنجد. حق‌شناس بود.
می‌دانست جمهوری اسلامی ایران چه بهایی برای احقاق حقوق مردم آفریقا پرداخته است. انقلاب ایران زنجیره حمایت رژیم پهلوی از آپارتاید را قطع کرد. رژیم پهلوی برخلاف بسیاری از کشورهای آزاده آن روز جهان با آپارتایدی که ماندلا بنای مبارزه با آن را گذاشته بود، بنای حمایت و همکاری داشت و انقلاب ایران به تأسی از اصل حمایت از مظلوم بر این همکاری خط بطلان کشید.
ماندلا بر این حمایت واقف بود، هوشمند بود. او دست سیاه و سفید را در دست هم گذاشت. . ماندلا می‌توانست به جبران همه تحقیرها و ظلم‌هایی که در دوران آپارتاید بر سیاهان آفریقا رفته بود، امتیازها را از سفیدها بگیرد اما وحدت را فدای نفرت نکرد. آنچه ماندلا را ماندگار کرد مبارزه برای آزادی انسان بود نه مبارزه برای جاه‌طلبی. این همان چیزی بود که ماندلا را در ردیف تاریخ‌سازانی مثل حضرت امام خمینی (ره) و مهاتما گاندی گذاشت.
* رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر خارجه سابق
