ترافیک، مشکلی است که با نام شهر ارومیه پیوند خورده و برخلاف بسیاری از مشکلات، مسئولان ناگزیر از پذیرش آن هستند. با وجود این آگاهی اما هنوز نسخه‌ای که بتواند درد ترافیک ارومیه را درمان کند، نوشته نشده و طرح‌های اجرا شده بیشتر در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت جوابگو بوده‌اند. همین می‌شود که ارومیه در عین ناباوری در میزان ترافیک شهری از خیلی کلانشهرها سبقت گرفته و در رده دوم پرترافیک‌ترین شهرهای کشور جای دارد.
رئیس سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری ارومیه وضعیت این شهر را بغرنج‌تر از آن چیزی که در ظاهر نشان می‌دهد بیان می‌کند: «در این شهر برای هر دو نفر یک خودروی سواری وجود دارد و براساس بررسی‌های انجام شده ارومیه پرخودروترین شهر کشور بعد از تهران است.» مهدی افشین راهکار اصلی در رفع مشکل ترافیک ارومیه را ورود به مباحث استفاده از سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی و همگانی و کارآمد کردن آنها می‌داند. وی با تأکید بر لزوم تغییر الگوهای مصرف استفاده از خودروهای شخصی می‌گوید: «ظرفیت‌سازی لازم برای افزایش خدمات ناوگان عمومی در حال انجام است. سازمان حمل‌ونقل کشور ابلاغیه راه‌اندازی 2خط اتوبوس‌های تندرو را ارائه کرده و براساس آن مطالعات فاز اجرایی خط یک بی آر تی در ارومیه رو به اتمام است. البته فقط منتظر تخصیص اعتبار لازم هستیم.» این در حالی است که حضرتپور، شهردار ارومیه دیروز در جمع خبرنگاران گفت شهرداری تصمیم گرفته به‌جای بیآرتی، تراموا ایجاد کند.
معطل در ترافیک بودجه
البته اینطور که رئیس سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری ارومیه عنوان می‌کند اجرای نهایی خط یک اتوبوس تندروی این شهر هنوز در ترافیک اعتبار معطل مانده است. وی اعتبار مورد نیاز برای راه‌اندازی خط یک اتوبوس تندرو در ارومیه را 24میلیارد تومان اعلام کرده و می‌افزاید: «این خط به طول 11/5کیلومتر، دارای 16ایستگاه و 40دستگاه اتوبوس خواهد بود؛ هرچند درباره زمان تخصیص اعتبار و آغاز عملیات اجرایی نمی‌توان هیچ قولی داد.»
طرح ترافیک در ارومیه
گره اصلی ترافیک ارومیه در بافت مرکزی شهر قرار دارد. رئیس سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری ارومیه نیز این مسئله را قبول دارد و می‌گوید تمام مراکز جاذب سفر ازجمله تجاری، مطب پزشکان و خدماتی در این بخش قرار دارند که روند رفت‌وآمد و ترافیک را قفل کرده است. به گفته این مقام مسئول باید با اعمال محدودیت برای تردد خودروهای شخصی در هسته مرکزی و افزایش تجهیزات همگانی بحران ترافیکی این بخش را حل کرد، هرچند مطالعات جامع 20ساله برای حل این مشکل در افق 1405 انجام شده و بخشی از آنها ازجمله ساخت تقاطع‌های غیرهمسطح در حال اجراست. وی درباره نتیجه طرح زوج یا فرد برای کنترل ترافیک در هسته مرکزی اینطور به خبرنگار همشهری پاسخ می‌دهد: «این طرح به‌صورت جامع اجرا نشد اما با وجود این رضایت بخش بود و ادامه آن برای کاستن از تحمیل ترافیک به خیابان‌های منتهی به طرح نیازمند گسترش محدوده خواهد بود.»
ترافیک 37درصدی شخصی‌ها
«روزانه 1260هزار نفر سفر در ارومیه انجام می‌شود که سهم اتوبوسرانی و مینی‌بوسرانی از این سفرها 22درصد، تاکسیرانی 37درصد، دوچرخه و موتورسیکلت 2درصد و خودروهای‌سواری شخصی 37درصد است»؛ این آمار را دبیر شورای ترافیک استان ارائه داده و تأکید می‌کند که این یعنی ارومیه با معضل ترافیک به‌خصوص از سوی خودروهای شخصی‌‌روبه‌رو‌ست. پیمان آرامون میزان سفر در ارومیه را بالاتر از نرخ پیش‌فرض سفر وزارت کشور دانست: «این نرخ براساس اعلام وزارت کشور 6/1 درصد باید باشد اما در ارومیه 8/1 درصد است که اصلی‌ترین عامل آن را می‌توان بالابودن تردد خودروهای تک‌سرنشین عنوان کرد.» دبیر شورای ترافیک استان درباره کافی بودن میزان ناوگان حمل‌ونقل عمومی براساس نیاز مردم می‌گوید: «مشکلاتی در این زمینه وجود دارد ازجمله اینکه مدت زمان انتظار برای اتوبوس 8دقیقه است اما در برخی از ایستگاه‌های اتوبوس این انتظار به 20دقیقه هم می‌رسد.
ترافیک ارومیه بحرانی نیست
اما رئیس پلیس راهور آذربایجان غربی موضعی متفاوت در مورد ترافیک ارومیه می‌گیرد: «در ارومیه مشکل ترافیکی که مانع رفت‌وآمد شود، وجود ندارد. شاید حجم ترددها با توجه به‌وجود 200هزار دستگاه وسیله نقلیه در ارومیه سنگین باشد اما به‌صورت روان در حال انجام است. هم‌اکنون بیشترین زمان انتظار برای خروج از یک خیابان 5دقیقه است که با این وضع دیگر نمی‌توان گفت ترافیک وجود دارد.» سرهنگ علی سعیدی می‌گوید: « دربرخی از خیابان‌ها که عرض معابر و حجم ترددها با یکدیگر تناسبی ندارد، ترافیک قابل هدایت است و راهوران حضور مستمر دارند تا مانع از ایست خودروها و طولانی شدن زمان انتظار برای خروج از معابر شوند.» وی با انتقاد از برخی اظهارنظرها درباره نیاز به تغییر بافت قدیمی و هسته مرکزی شهر تأکید می‌کند: «این بافت نمادی از هسته قدیمی و تاریخی شهر است و نباید هیچ تغییری در آن همچون شهرهای بزرگی مثل اصفهان و تبریز ایجاد شود.»
حل شدن معضل طی 2سال آینده
عضو کمیسیون عمران شورای شهر ارومیه هم رفع مشکلات ترافیکی با توجه به زیاد بودن خودروها در شهر و ایجاد زیرساخت‌ها با وجود شبکه معابر معقول را مطلوب دانسته و عنوان می‌کند که آزادسازی خیابان‌های طرح تفصیلی ازجمله خیابان نصرت، عطایی و سرداران طرح‌هایی هستند که با انجام آنها می‌توان مشکل ترافیکی شهر را حل کرد. عابد فتاحی با بیان اینکه افتتاح امتداد خیابان امام از داخل لشکر64 گامی مهم در کاستن از بار ترافیکی خیابان امام و کاشانی بود، می‌گوید: «راه‌اندازی خطوط بیآرتی بی‌شک مردم را به استفاده از ناوگان عمومی راغب‌تر خواهد کرد. از طرفی با توجه به طرح تقاطع‌های غیرهمسطح در حال اجرا و راه‌اندازی سیستم‌های هوشمند مدیریت ترافیک، در 2سال آینده معابر این شهر بدون ترافیک گره خورده خواهد شد.»
