هوای شمال و جنوب پایتخت در وضعیت بحرانی است

شرکت کنترل کیفیت هوای تهران صبح دیروز اعلام کرد که هوای پایتخت در آستانه هشدار قرار دارد. چندی بعد گزارش ساعت 11 این شرکت از آن حکایت داشت که شاخص روز یکشنبه آلودگی هوایی عدد 142را نشان می‌دهد. این عدد نشان از رسیدن وضعیت هوایی به مرز هشدار بود. درعین‌حال گزارش روزانه برخی ایستگاه‌ها نشان داد شرایط در وضع بحران و شاخص هوایی خطرناک برای همه قرار دارد. افزایش آلاینده ذرات کمتر از 2/5میکرون در 2 نقطه شمالی و جنوبی تهران اعداد 258برای شهرری و 221را برای شهرداری منطقه 2ثبت کرده بود. پیش از این، شهر ری در هفته گذشته عدد 400برای برخی ساعات و 220را برای یک روز تجربه کرده بود که به تعطیلی مدارس و وخامت حال برخی شهروندان این منطقه انجامید. در عین حال سازمان هواشناسی از سکون نسبی هوا و وارونگی دما (اینورژن) خبر داده بود که افزایش آلاینده‌های خانگی و صنعتی و ترافیکی در جو را به‌دنبال دارد.

براساس اطلاعات رسیده از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای تهران بر میزان غلظت تمام آلاینده‌ها به غیراز آلاینده منواکسیدکربن نسبت به روز شنبه افزوده شد و میانگین غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از 2/5میکرون فراتر از حد مجاز و در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. شاخص کیفیت هوا همچنین تا ساعات ظهر در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس باقی ماند تا گروه‌های حساس در معرض افزایش احتمال علائم تنفسی، تشدید بیماری قلبی و ریوی و مرگ‌ومیر زودرس قرار گیرند.

باز هم آسمان می‌بارد

نقشه‌های هواشناسی برای روزهای آتی خبرهای خوشی برای پایتخت‌نشینان ندارند. گرچه ورود سامانه بارش‌زا قرار است امروز در برخی مناطق جنوب غرب، غرب، دامنه‌های جنوبی و مرکزی زاگرس، موجب بارش برف و باران شود که در جاده‌های ایلام، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، بوشهر، خوزستان، اصفهان و لرستان با اختلال پیش‌بینی شده است. همچنین مطابق پیش‌بینی سازمان هواشناسی در روز سه‌شنبه، مناطق غربی هرمزگان، جنوب کرمان و جنوب یزد با بارش برف و باران همراه خواهد بود. اما احتمال بارش باران امروز دوشنبه تنها 20درصد و آن هم به‌صورت پراکنده خواهد بود و با افزایش احتمال بارش‌ها در روز سه‌شنبه به 40درصد ممکن است به کمک پایتخت‌نشینان بیاید.

مطالبه نخست شهروندان

براساس اخبار رسیده از ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، مدیریت شهری اعلام کرد آمادگی دارد با حمایت دولت مشکل آلودگی هوای تهران را برطرف سازد. علی محمد شاعری رئیس این ستاد رفع آلودگی هوا را اولویت نخست مطالبات شهروندان پایتخت دانست و گفت که در حال حاضر بیش از 10وزارتخانه و سازمان دولتی متولی و مجری طرح کاهش آلودگی هوای شهر تهران هستند. هر یک از سازمان‌های مسئول در اجرای وظایف خود نیز مشکلاتی نظیر کمبود اعتبار و منابع لازم، فقدان توان مهندسی، وجود‌ ‌تحریم‌ها، عدم‌هماهنگی و نبود سازوکار اجرایی لازم و مدیریت یکپارچه را عنوان می‌کند.

خودروسازان از یک سو اعلام کرده‌اند تا زمانی که سوخت یورو 4توزیع نشود تولید خودروی یورو 4فایده‌ای نخواهد داشت. به گفته شاعری، آنها همچنین مدعی هستند ابتدا باید سراغ خودروهای فرسوده رفت. وزارت نفت هم مدعی است اگر سوخت یورو 4تولید کند باید قبلاً خودروی یورو4تولید شده باشد تا تولید سوخت یورو 4صرفه اقتصادی داشته باشد، نیروی انتظامی اظهار می‌دارد مشکل آلودگی هوا باید از منشأ و منبع آلودگی که خودرو، سوخت و صنعت است حل شود. به همین دلیل پس از گذشت حدود 2سال از تصویب طرح جامع، با وجود نظارت خوبی هم که از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست بر برنامه جامع صورت گرفته، آلودگی هوا همچنان ادامه دارد و سلامتی و بهداشت جامعه را تهدید می‌کند.

شهرداری تهران یک نهاد اجرایی و عملیاتی و دارای سازوکار لازم با نیروی انسانی متخصص و تجهیزات کافی است و درصورت حمایت دولت در تخصیص منابع و اعتبارات لازم و واگذاری این مسئولیت، این نهاد آمادگی اجرای کامل برنامه جامع کاهش آلودگی هوا را اعلام می‌کند. به زعم شاعری، کاهش آلودگی هوای تهران نیازمند مدیریتی جهادی است، ‌مدیریتی که تاکنون توانسته پل طبقاتی صدر، بزرگراه امام علی(ع)، دریاچه شهدای خلیج‌فارس، مدیریت پسماند و ده‌ها پروژه عظیم زیست‌محیطی، عمرانی دیگر در شهر تهران را اجرا کند، قطعاً می‌تواند با پشتوانه لازم و سازوکار اجرایی که در اختیار دارد مشکل آلودگی هوا را با حمایت همه جانبه دولت برطرف کند. از طرفی شهرداری تهران توان لازم به‌منظور یکپارچه‌سازی و هماهنگ‌کردن تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط در آلودگی هوا را دارد. تجربه نشان داده است، کشورهایی که مدیریت اجرایی محیط‌زیست‌شهری را به شهرداری‌ها سپرده‌اند در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های زیست‌محیطی ازجمله آلودگی هوا موفق بوده‌اند.

آلودگی هوای دیروز برخی مناطق تهران