هفته گذشته که حدود 34نفر از این جنگجویان خارجی در مناطق تحت تصرف شورشیان در شمال و شرق سوریه کشته شدند، معلوم شد این تهدید جدی است. گزارشها نشان میدهد که ارتش آزاد، خارجیهای جنگجو در گروههای شورشی را از بقیه جدا کرده و اعدام میکند.
در هفتههای اخیر دولتهای غربی هم دست بهکار برخورد با گروهها و افرادی شدهاند که از کشورهای اروپایی برای جنگ به سوریه میروند. دولتهای فرانسه، آلمان، انگلیس، بلژیک، هلند و دانمارک اخیرا قوانینی را در ممنوعیت حضور شهروندانشان برای جنگ در سوریه تصویب کردهاند. تروریستهایی که از این کشورها عازم جنگ در سوریه میشوند، اکنون به دغدغهای برای دولتهای اروپایی تبدیل شدهاند.
هر روز بر شمار تروریستهای چشمآبی افزوده میشود.گزارش سازمانهای اطلاعاتی غربی نشان میدهد پیوستن جنگجویان خارجی به نیروهای وابسته به القاعده در سوریه در سال 2013افزایش چشمگیری داشت. برخورد ارتش آزاد سوریه که از حمایت غرب برخوردار است، با جنگجویان خارجی تحول جدیدی در 3سال جنگ داخلی سوریه به شمار میرود.
جنگجویان خارجی کیستند؟
آمار دقیقی از شمار جنگجویان خارجی در سوریه وجود ندارد، اما منابع مختلف غربی و منطقهای برآوردهایی بهدست دادهاند. بر این اساس، شمار جنگجویان خارجی در سوریه تا حدود 11هزار نفر برآورد میشود. آنان که عمدتاً سنیمذهب و در گروه سنی 18تا 30ساله هستند، در کنار گروههای شورشی همچون دولت اسلامی عراق و شام موسوم به داعش و جبهه النصره میجنگند. داعش وابسته به القاعده در عراق و زیر نظر رهبری ابو بکر بغدادی و جبهه النصره شاخه القاعده در سوریه و تحت رهبری ابو محمد الجولانی است.
این جنگجویان از جهان عرب، اروپای غربی و سرزمینهایی همچون اندونزی و قزاقستان برای جنگی که آن را جهاد میدانند، به سوریه رفتهاند. بیشتر این جنگجویان خارجی به دلایل ایدئولوژیک و با جهانبینی سلفی به این جنگ پیوستهاند. این افراد در گروههای وابسته به القاعده فعالیت میکنند. انگیزه شماری دیگر هم ماجراجویی و برانداختن حکومت اسد است. گروهی دیگر هم صرفاٌ بهدلیل جنگ با شیعیان به صفوف گروههای شورشی پیوستهاند.
مرکز تحقیقات تروریسم در فلسطین اشغالی در گزارشی که درباره فعالیت جنگجویان خارجی در سوریه تهیه کرده است، شمار آنان را بین 6تا 7هزار نفر برآورد کرده است که همچنان در حال افزایش است. براساس همین گزارش، بیشتر این جنگجویان یعنی حدود 4500نفر از جهان عرب و بهخصوص از تونس، لیبی، اردن، عراق، مصر و عربستان سعودی هستند. بقیه اهل کشورهای غربی هستند، بهخصوص مردان جوان نسل دوم و سوم مهاجران به این کشورها. این جوانان بیشتر از بلژیک، انگلیس، فرانسه و آلمان هستند. کشورهای دیگر همچون پاکستان و چچن از دیگر فرستندگان جنگجو به سوریه هستند.
در گزارشهای غربیها درباره خارجیهای فعال در جنگ سوریه، از آنان بهعنوان جنگجویان خارجی یا جنگجویان جهادی نام برده میشود. اما جبهه النصره و دولت اسلامی عراق و شام عبارات دیگری را برای آنان بهکار میبرد. الغربا (این لغت برای اطلاق به جنگجویان سوریه بهعنوان طلایهداران تجدید حیات اسلام بهکار میرود)، مهاجرین (مانند نسل اول مهاجران که به گسترش اسلام کمک کردند) و انصار (طلایهداران گسترش اسلام در سوریه و فراتر از آن) ازجمله عباراتی است که در ارتباط با جنگجویان خارجی بهکار برده میشود.
برخی گروههای اسلامگرای دیگر در سوریه که در منطقه لاذقیه و کرانه مدیترانه فعال هستند، مانند ثغور العز و حرکت شمس الاسلام از دیگر جذبکنندگان خارجیها هستند. گروه اول را مراکشیها و گروه دوم را سعودیها تشکیل دادهاند. گروه جماعت جندالشام پارسال توسط جنگجویان لبنانی در حمص تشکیل شد.