ضرورت تعامل شبکه‌های اجتماعی مجازی و روابط‌عمومی‌ها

 در این کنفرانس که با حضور جمعی از صاحب‌نظران این حوزه ازجمله دکتر سعید رضا عاملی، دکتر حسن بشیر و دکتر علی اکبر جلالی در مرکز مطالعات وزارت امورخارجه برگزار شد بر جایگاه و قدرت شبکه‌های اجتماعی مجازی تأکید و روابط عمومی یک نگاه کلان معرفی شد. سخنرانان این کنفرانس همچنین تأکید داشتند که باید روابط عمومی سنتی را حفظ اما از آن گذر کرد چرا که روش سنتی دیگر جوابگو نیست و اصل روابط عمومی یکپارچه در شبکه‌های اجتماعی مجازی خلاصه می‌شود. در این کنفرانس هرکدام از سخنرانان حوزه روابط عمومی و تبلیغ برند به بیان نظرات خود پرداختند و بر جایگاه روابط عمومی در پیشبرد اهداف کلان سازمان تأکید فراوانی داشتند.

عبور از روابط عمومی سنتی

دکتر سعید رضا عاملی، استاد دانشگاه تهران گفت: روابط عمومی یکپارچه، روابط عمومی‌ای است ترکیبی که امکان شبکه‌ای کردن همه ظرفیت‌های متمرکز و پراکنده روابط عمومی را فراهم می‌کند. امروزه دانش ارتباطات، دانشی نیست که فقط در حوزه رسانه‌ها باشد دانش ارتباطات در دل پزشکی، جراحی از راه دور، مهندسی و اقتصاد نیز وجود دارد. در حال حاضر با یک نظام واژه دانش و معرفت یکپارچه مواجه هستیم و ارتباطات به استمرار نیاز دارد. وی افزود: طراحی شهر مجازی تهران نشان می‌دهد که 83درصد رفتار بروکراتیک شهر تهران به فضای مجازی منتقل شده است که اگر این مسئله جایگاه واقعی خود را پیدا کند نیازی به انتقال پایتخت نداریم.

به گـفته وی، در تـقسیـم‌بـندی بـازاریـابی و ارتباط با مشتری توسط اندیشمند مشهور وانگ یونگ، دهه 50مختص بازاریابی مصرف‌کننده و تمرکز بر مشتری بود و دهه60 به بازاریابی صنعتی و نظام‌مندکردن و استاندارد‌سازی‌ اختصاص داشت و دهه70 عصر فعالیت اجتماعی و غیرانتفاعی در عرصه روابط عمومی و دهه80 مبتنی بر خدمات و روابط اجتماعی بود و اکنون دهه بازاریابی مبتنی بر ارتباطات یکپارچه است، لذا ما باید روابط عمومی سنتی را حفظ کرده اما از آن عبور کنیم چرا که روش سنتی دیگر جوابگو نیست. در دنیای مجازی کسانی می‌توانند قدرت ایجاد کنند که بزرگ باشند، سازمانی که جایگاه فضای مجازی را درک کند نصف بودجه سازمان را به فضای مجازی‌اش اختصاص می‌دهد.

دکتر عاملی با بیان اینکه روابط عمومی جایگاهی است که باید هم به عینیت و هم به ذهنیت توجه کند افزود: توجه به ذهنیت‌ها کار مشکلی است. وی به ظرفیت‌های روابط عمومی دو فضایی پرداخت و گفت: دلیل اصلی میلیاردی‌شدن جامعه فیسبوک توجه به ظرفیت روح انسانی است. انسان نیاز دارد که باشد و وجودش را به فعلیت برساند. توسعه از وب1 به وب5 و وب واقعیت گرا و یکی شدن شبکه‌های اجتماعی واقعی و مجازی امری بدیهی است. وب5 به‌عنوان وب یکپارچه است.

آقای سرینیواسان بنیانگذار و مدیر ارشد اجرایی روابط عمومی پرایم پوینت و بنیاد پرایم پوینت هند نیز اظهار داشت: ظهور اینترنت در یک دهه گذشته، مبانی راهبردهای ارتباطی را تغییر داده است. در حال حاضر، هر کشوری به دلایل بسیار، به برقراری ارتباط با سایر کشورها نیاز دارد. فیسبوک و توییتر و یوتیوپ به‌صورت ابزارهای رسانه‌ای اجتماعی در سراسر جهان ظاهر شده‌اند. در حال حاضر، رسانه‌های اجتماعی در همه کشورها در حال تاثیر گذاری خط اصلی رسانه‌ای نیز هستند. به گفته وی، کاربرد مؤثر رسانه‌های اجتماعی توسط متخصصان روابط عمومی می‌تواند شهرت شرکت یا محصول آنها را تقویت کند. از رسانه‌های اجتماعی می‌توان برای مدیریت مؤثر بحران نیز استفاده کرد. هر کشوری باید برای چگونگی استفاده و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی مجازی قوانینی را وضع کند و لازم هست اما طرف دیگر قضیه این است که ما نمی‌توانیم جلوی پیشرفت تکنولوژی و رسانه‌های اجتماعی را بگیریم. باید برنامه‌ریزی کرده و به‌صورت سنجیده عمل کنیم چراکه اینترنت تیغ دولبه است و باید چالش‌های اینترنت را خوب بشناسیم و در بین رقبا به خوبی به رقابت بپردازیم.

اهمیت سواد فضای مجازی

دکتر حسین بشیر، استاد دانشگاه امام صادق نیز در این کنفرانس با بیان اینکه روابط عمومی یکپارچه به مثابه همگرایی همه جانبه است گفت: روابط عمومی یکپارچه، همگراسازی میان عناصر مختلف برای تحقق روابط عمومی سازنده، هوشمند و کاراست و ما هنوز یک سایت کامل که بتواند آرمان‌های ایران و اسلام را نشان بدهد نداریم.

دبیر کمیته علمی کنفرانس بین‌المللی با بیان اینکه ما هنوز با ارتباطات سنتی زندگی می‌کنیم گفت: سنتی بودن به‌معنای عقب‌افتادن نیست بلکه ارتباط به‌معنای اخلاقی و ارتباط رو در رو با افراد مختلف است. به‌خاطر داشته باشید که نباید اخلاق انسانی را فدای روابط اینترنتی کنیم. هرچه در ارتباطات انسانی از اینترنت و فضای آنها استفاده کنیم پیشرفت خواهیم کرد. وی اضافه کرد: سواد فضای مجازی مهم است. ما باید بتوانیم از فضای مجازی استفاده کنیم تا حضور خود را به‌عنوان یک حضور توحیدی، ایرانی و اخلاق مدار خوب به جهان معرفی کنیم که نماد فرهنگ و تمدن ایران باشد.

برند سازی و روابط عمومی

دکتر شهریار شفیعی استاد دانشگاه نیز برندینگ را هویت محور بیان کرد و گفت: امروزه نمی‌توان بین برند‌سازی‌ و روابط عمومی مرزی قائل شد و در بحث نگاه اقتصادی از حوزه روابط عمومی نمی‌توانیم دور شویم چرا که نقش روابط عمومی و ارتباطات، جذب افکار عمومی به بازار و یکپارچه‌سازی‌ در برند است.

وی افزود: برندها به شما شخصیت و هویت می‌بخشند و شما به لحاظ احساسی با آنها ارتباط می‌گیرید. در این زمینه روابط عمومی‌ها نقش جدی را ایفا می‌کنند. برندسازی مانند روابط عمومی عمل می‌کند زیرا هر دو به‌طور مستقیم کالای خود را ارائه نمی‌دهند. وی با بیان اینکه امروزه اقتصاد جهان را برندها تعیین می‌کنند گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم تمام برندهای خارجی وارد شده و ما داریم با همین برندها زندگی می‌کنیم بنابراین انتخاب درست برند یک چالش در زندگی افراد است.

روابط عمومی یکپارچه

دکتر علی‌اکبر جلالی، استاد دانشگاه علم و صنعت نیز گفت: روابط عمومی یک نگاه کلان است و آینده خود را درون شبکه‌های اجتماعی نه شبکه‌ای مستقل بلکه شبکه‌های اجتماعی جهانی می‌بیند. وی اضافه کرد: تحولات حاصل از فناوری‌های نوین و گسترش آن در همه بخش‌های زندگی فردی و اجتماعی بشر، رفتن به‌سوی روابط عمومی یکپارچه را ضروری کرده است. وی افزود: ضرورت مدیریت یکپارچه در فضای سایبر که در حال تغییرات اساسی در ساختار روابط عمومی‌هاست، بیشتر دیده می‌شود. مدیریت روابط عمومی یکپارچه در حقیقت شکل توسعه یافته‌ای از روابط عمومی سنتی است که بر اثر گسترش فناوری اطلاعات و مدیریت دانش شکل گرفته است و روابط عمومی یک استراتژی توسعه ارتباطات است که روابط مفید و متعادل بین سازمان‌ها و مخاطبین می‌سازد. تعریف نهایی دکتر جلالی از روابط عمومی یکپارچه، سیستمی است که درون خود امتیازات روابط عمومی الکترونیکی، دیجیتال، سایبر، مجازی، همراه، یکپارچه و برخط را به‌صورت یک‌جا دارد و پتانسیل مدیریت دانش و پاسخگویی خودکار از مشخصه‌های بارز آن است. وی به ارائه ترسیم مدلی مفهومی از روابط عمومی یکپارچه پرداخت و گفت: روابط عمومی یکپارچه شامل زیرساخت‌های توسعه یافته فناوری اطلاعات، برخوردار از مدیران و کارمندان آموزش دیده، دارای امکانات یاددهی و یادگیری در طول عمر، ارتباطات یکپارچه رایانه‌ای و بین روابط عمومی‌ها و دارای سیستم‌های مدیریت یکپارچه است. به گفته دکتر جلالی، کشورهایی که براساس این مدل رفتار کنند دارای روابط عمومی یکپارچه هستند و تشخیص اینکه چه کشورهایی این مدل را دارند بسیار ساده است. وی به آخرین وضعیت ایران در فضای اینترنت اشاره کرد و گفت: تعداد سرچ ایران به فارسی 171میلیون نفر، انگلیسی 146میلیون نفر و ترکیه 761میلیون نفر یعنی حدود 5برابر ایران و مالزی 877 میلیون نفر یعنی 6 برابر ایران است. تحلیل وضعیت تعداد مراجعه در اینترنت می‌تواند موقعیت گردشگری و اقتصاد ایران، ترکیه و مالزی را نشان دهدکه اقتصاد ترکیه مثل یک قلب سالم در حال تپش است.

ورود شبکه‌های اجتماعی به سازمان

خانم دیردر کی. برکنریج مدیر ارتباطات پی.اف.اس. مارکت وایز آمریکا نیز در کنفرانس بین المللی روابط عمومی با بیان این مسئله که دنیا در حال تغییر است گفت: باید قبول کنیم که شبکه‌های اجتماعی جدا از زندگی ما نیستند و رسانه‌های جدید را در زندگی بپذیریم؛ این یعنی ادغام استراتژی شبکه‌های اجتماعی با روابط عمومی که وقت آن رسیده است که شبکه‌های اجتماعی را وارد سازمان کنیم. اگر سیاست خودمان ضعیف باشد پرستیژ خودمان پایین می‌آید و از قافله عقب می‌مانیم. باید دائما اطلاعات خود را به‌روز کرده و هوش شبکه‌های اجتماعی را بپذیریم که ما اسم آن را شبکه‌های هوشمند اجتماعی می‌گذاریم و شیوه‌های سنتی در حال حاضر جوابگو نیستند. باید از این روش عبور کرده و خودمان را با زمان هماهنگ کنیم.

تبلیغات برپایه صداقت

دکتر محمود محمدیان، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران نیز با بیان اینکه ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که بمباران اطلاعاتی شدیم گفت: ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که توجه در آن کم است و بودجه تبلیغاتی یک شرکت به مثابه بودجه دفاعی یک کشور است مگر کشور‌های توسعه یافته به مدد چه چیزی توسعه یافته‌اند به مدد برندهایشان، آمریکا به مدد کوکاکولا، ژاپن به مدد تویوتا، آمریکا و ژاپن شدند. وی در انتهای سخنان خود تأکید کرد که تبلیغات تقلیدی به‌شدت از اعتبار نزد مخاطب کاسته و موجب تضعیف برند می‌شود. تبلیغات باید بر پایه صداقت باشد.