دکتر حسن زارع- مجری طرح با بیان این که عقب‌نشینی دریاچه ارومیه اتفاقی است که در منطقه رخ داده است، گفت: از این رو نیاز است تا با انجام اقداماتی مانع از بروز مشکلات ناشی از خشک شدن آن مانند توفان گرد و غبار و کاهش درآمد مردم منطقه شویم.
وی خاک را عمده‌ترین فاکتور برای رشد گیاهان دانست و اظهار داشت: با عقب‌نشینی دریاچه ارومیه بستر خاکی زیادی برای کاشت گیاه سازگار با شرایط فراهم شده است به گونه‌ای که در حال حاضر گیاهان مختلفی داریم که می‌توانند در اکوسیستم دریاچه ارومیه رشد کنند و به تدریج جایگزین آب موجود دریاچه شود و بعد از مدتی به بستری همراه با پوشش گیاهی تبدیل شوند.
زارع از اجرای پروژه تحقیقاتی با عنوان "عقب‌نشینی دریاچه ارومیه و پیشروی گیاهان؛ ضرر یا فرصت" خبر داد و یادآور شد: بر اساس مطالعات انجام شده می‌توان اقداماتی انجام داد تا آب به دریاچه برسد تا دریاچه در مقیاس کوچک‌تر پایدار بماند یا این که از بستری که آزاد شده بتوانیم به صورت مدیریت شده از گیاهانی استفاده کنیم که معیشت جایگزینی برای مردم منطقه ایجاد کنند.
مجری طرح، ادامه داد: در این پژوهش پیشنهاد کردیم که زمین‌های آزاد شده برای نوعی از کشاورزی که جایگزین سیستم کشاورزی پرمصرفی امروزی است، استفاده شود.
این متخصص اکولوژی با تاکید بر این که با این اقدام می‌توان ضرری که به دریاچه وارد شده را به فرصت تبدیل کرد تا بعدها به نفع دریاچه و اهالی منطقه مورد بهره‌برداری قرار گیرد، خاطر نشان کرد: حضور گیاهان باعث می‌شود که ریزگردهای دریاچه پخش نشود ضمن آن که گیاه به تدریج که رشد می‌کند موجب کیفیت خاک می‌شود.
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس با بیان این که باید گیاهانی را انتخاب کنیم که موجب اصلاح خاک شوند، اضافه کرد: در این زمینه بر روی 5 گونه گیاهی بومی منطقه در حال مطالعه هستیم و به نتیجه قطعی برای انتخاب گیاه مورد نظر دست نیافتیم ولی به نظر می‌رسد کاشت گیاهان شورپسند در بستر این دریاچه مانع از بروز گرد و غبار و توفان سونامی در منطقه می‌شود و می‌تواند جایگزین مناسبی برای شیوه‌های کشاورزی پرمصرف کنونی شود.
وی تاکید بر این که اگر بخواهیم در مدت زمان کوتاه دریاچه را به وضعیت 50 سال گذشته آن برگردانیم غیر ممکن است، افزود: مشکل دریاچه ارومیه تشنگی زمین، از بین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی و تبخیر سطحی است که بخشی از آن به طبیعت بر می‌گردد و اگر بخواهیم به دریاچه آب وارد کنیم باید در ابتدا سفره‌های زیرزمینی تغذیه شوند تا آب به سطح بیاید که این امر نیازمند زمان و هزینه زیادی است.
زارع اظهار داشت: به تدریج می‌توان این مشکل را برطرف کرد اما باید با اجرای یک اصلاحات مانع از تخریب و از بین رفتن بیش‌تر دریاچه شویم.
به گفته این محقق طرح مطالعاتی عقب‌نشینی دریاچه ارومیه با همکاری دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه خوارزمی، استانداری آذربایجان غربی و اداره کل محیط زیست استان در حال اجرا است.
