اما اکنون شرایط هیچ شباهتی به آن روزها ندارد. تولید فیلم در این کشور دو برابر شده و به 60 فیلم در سال رسیده است و البته عوامل زیادی در این رشد چشمگیر دخالت دارند که از میان آنها باید به افزایش حمایت‌های مالی دولت و موفقیت در جشنواره‌های بین‌المللی و افزایش تعداد پروژه‌های مشترک با سرمایه‌گذاران خارجی اشاره کرد. در کنار اینها سقوط اقتصاد کشور در پنج سال قبل باعث شد تا کارگردانان به‌دنبال الگوهای جدیدی در کاهش هزینه تولید و البته عرضه داستانهای جذاب به منظور جذب تماشاچی باشند.
در واقع اکثر منتقدان، این تحرک تازه در سینمای آرژانتین را با نمونه‌های مشابه آن در دهه‌های گذشته در ایران، فنلاند و کره‌جنوبی مقایسه میکنند و فیلمهای تحسین شده‌ای چون دختر مقدس، داستانهای مینیمال و خرس قرمز از فیلمهای برجسته این روند تازه محسوب میشوند.اما پس از این دوره موفقیت‌آمیز به نظر می‌‌رسد که مشکلات تازه‌ای سینمای این کشور را تهدید میکند.
خوان خوزه کامپانلا، کارگردان فیلم پر فروش پسر عروس که نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم خارجی بود میگوید: سرمایه‌گذاری‌های خارجی در سینمای آرژانتین کاهش قابل توجهی داشته است و قبل از اینکه به حد قابل اتکایی برسد دچار روند نزولی شد. در این سالها چند فیلم خاص در گیشه، فروش بالایی داشتند و همین باعث شد تا برخی از سرمایه گذاران به سایر کشورهای آمریکای لاتین از جمله بولیوی، شیلی و کلمبیا روی بیاورند و رقابت در عرصه سینمای آرژانتین را برای جذب سرمایه‌ها بیشتر از قبل کنند.
البته این دردسرها همیشه گریبانگیر کشور‌هایی بوده است که ناچار به پشت سر گذاشتن دوره گذار اقتصادی در سینما بوده‌اند و هم اکنون در آرژانتین نیز تهیه‌کنندگان در تلاش هستند تا با کاهش بودجه فیلم‌ها به طرق مختلف این دوره را پشت سر بگذارند و جایگاه آرژانتین به عنوان یک قدرت مطرح در تولید فیلم در آمریکای لاتین را حفظ کنند. یکی از راههای پیش‌رو تشویق فیلمنامه‌های تجاری و مقبول گیشه است.
هرنان موسالوپی از جمله تهیه‌کنندگان بنام این کشور درباره این شیوه میگوید: وقتی به این صنعت پا گذاشتیم شبیه فردی بودیم که هنوز با والدینش زندگی میکرد و بر روی کمک‌های مالی آنها حساب میکرد ولی حالا ما خودمان جای والدینمان را گرفته‌ایم و باید ایجاد درآمد کنیم.
اما درآمدزایی در سینما ساده نیست و جوایز بین‌المللی و کمک‌های دولتی فقط می‌‌توانند حدود یک چهارم هزینه‌های فیلمی 650 هزار دلاری را تامین کنند و 80 درصد گیشه هنوز در اختیار فیلمهای هالیوودی است و در یک آمار ناامیدکننده اکثر 74 فیلم نمایش داده شده داخلی هر یک کمتر از10هزار نفر تماشاچی داشته‌اند.
بنابراین نگاه‌ها اکنون معطوف به ژانرهای مردم پسندانه شده است که میتواند در این بازار آشفته تا حدودی مردم را از واقعیت‌های تلخ اجتماعی در چند سال اخیر جدا کند. موسالوپی با اشاره به فیلم پرهزینه و موفق “mondogrua” که به داستان زندگی مردی که می‌‌خواست تحول عمده‌ای در زندگی‌اش بوجود آورد، ادامه میدهد: این روزها ساختن فیلمی مثل آن واقعا دشوار است. اکنون تهیه‌کننده‌ای که خواهان سرمایه‌گذاری در فیلمی است، اولین اولویت را میزان استقبال تماشاگران ثابت سینما قرار میدهد و از خود می‌پرسد آیا تماشاچی برای تماشای آن حاضر به خرید بلیت میشود. متاسفانه اکثر فیلمهای آرژانتینی در جلب تماشاچی ناموفق بوده‌اند و لزوم تغییر این رویه بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
برخی از تحلیلگران این چشم‌انداز را چندان دور نمی‌‌دانند و ساخت چند فیلم پرهزینه در سال جاری میتواند طلسم نفروختن فیلمهای داخلی را در آرژانتین بشکند. «زنیترام»یکی از این فیلم‌ها است که با بازی یوردی مولا و استیون باوئر و با صرف هزینه‌ای بالغ بر 6/4 میلیون دلار ساخته میشود. علاوه بر این شرکتهای بزرگ تولید فیلم آرژانتین چون کی اس فیلمز، پامپا فیلمز و پاتاگونیک فیلمز نیز چند پروژه اکشن را برای سال آینده در نظر دارند.
پابلو بوسی مدیر شرکت پامپا در مورد این رویکرد تازه که البته میتواند تا حدی ریسک و پرخطر باشد میگوید: ما خواهان فیلمهایی در ژانرهای اکشن، تریلر و وحشت هستیم که حتی در بازارهای خارجی نیز قابل عرضه باشند و امکان رقابت در گیشه‌های خارجی را داشته باشند. البته ساخت فیلمهای تکراری هم قطعا به ما کمکی نخواهد کرد. ما همیشه از فیلمهای سینمای مولف در آرژانتین حمایت کرده‌ایم ولی اکنون معتقدیم که مردم خواهان تماشای فیلمهای متفاوتی هستند.
بیلان تولید باید منطقی بوده و سودآوری در حد قابل قبولی باشد تا روند تولید حفظ شود. از سوی دیگر بازار بین‌المللی برای ما بسیار مهم است و فیلم‌ها باید داستانی داشته باشند که مورد قبول تماشاگران در سراسر جهان باشد. این روند فیلمسازی چندان وابستگی به نام کارگردان نخواهد داشت بلکه بستگی تام به فیلمنامه و روند قابل قبول تولید خواهد داشت.
از دیگر فیلمهای در دست تولید باید به داستان زندگی ماریا سولداد روزاس اشاره کرد که در خلال زندگی در تورین متهم به دخالت در امور تروریستی میشود و در حالیکه حامیانش برای آزادی او دست به اعتراضات گسترده زده بودند خودکشی میکند. شرکت پاتاگونیک برای ساخت این فیلم در تدارک یک سرمایه‌گذار ایتالیایی است که البته تا به حال این امر میسر نشده است.
در کنار سرمایه‌گذاری برای ساخت، وجود توزیع‌کنندگان قوی جهانی عامل مهم دیگری در پرفروش بودن یک فیلم به حساب می‌‌آید و این امر موجب ایجاد توافقات متعدد با استودیوهای فیلمسازی خارجی شده است.
شرکت بوئنا ویستا اینترنشنال که در شرکت پاتاگونیک دارای سهام است، فیلمهای این شرکت را درسطح بین‌المللی توزیع میکند و شرکت کی اس فیلمز نیز قرارداد مشابهی را با استودیو فاکس دارد. در عین حال هاروی واینشتاین پس از جدایی از میراماکس حساب جداگانه‌ای بر روی سینمای آمریکای لاتین و به‌ویژه آرژانتین باز کرده و قصد سرمایه‌گذاری 30 میلیون دلاری در 14 فیلم در پنج سال آینده را دارد و البته این فیلم‌ها را در سطح جهانی توزیع خواهد کرد.
اولین فیلم در این سری «یگان‌ویژه» نام دارد که یک فیلم اکشن 3 میلیون دلاری خواهد بود و تولید آن از اواسط سال جاری آغاز خواهد شد. واینشتاین در این راه با شرکت آرژانتینی کاستانتینی شریک شده است و در ظرف همین مدت کوتاه حدود 80 فیلمنامه را بررسی کرده است که از میان آنها تعدادی را برای بررسی نهایی برگزیده است.
البته کارگردانان صاحب نام آرژانتینی نیز موفق شده‌اند تا در خارج از این کشور دست به ساخت فیلمهای قابل توجهی بزنند. خورخه گاگرو که با فیلم live-in maid به شهرت رسید، فیلمی بر اساس داستان زندگی وحشی از ریچارد فورد را با بودجه10 میلیون دلاری کارگردانی خواهد کرد و آلخاندرو آگرستی – سازنده فیلم پرفروش والنتین- فیلم آنهای کنار دریاچه را با بازی ساندرا بولاک و کیانو ریوز ساخت.
از سوی دیگر برخی از شرکتهای فیلمسازی در آرژانتین استراتژی حضور ستارگان بین‌المللی سینما در فیلمهایی که در آرژانتین فیلمبرداری میشوند را دنبال میکنند. از این دسته فیلم‌ها باید به گذشته با بازی گائل گارسیا برنال مکزیکی اشاره کرد و در تداوم این مسیر ژولیت بینوش در فیلم جدید سانتیگو امی‌گورنا به نام جهان دیگری از سکوت بازی خواهد کرد که در آرژانتین و آمریکا فیلمبرداری خواهد شد.
ورایتی/ 16 ژوئن
