اگر بازخوردهای سیاسی و اقتصادی در همان زمان جنگ قابل مشاهده باشد، اما تأثیرات ویرانگر اجتماعی، فرهنگی و روانی ناشی از جنگ، بهگونهای تدریجی و در گذر زمان نمودار و هویدا میشود.
مصداق این مفاهیم، جنگ ویرانگر 3ساله جاری در گوشه و کنار سوریه است که براساس تازهترین گزارش سازمان ملل، کودکان در آن بیشترین آسیبها را دیدهاند. کودکانی که بنا به تعبیر یونیسف، زودتر از موعد بزرگ میشوند و رشد میکنند و وارد عرصههایی میشوند که هیچ سنخیتی با سن و سال آنان ندارد؛ خاصه زمانی که به ابزاری برای درگیریها بدل میشوند.
به گزارش رویترز، سازمان حمایت از کودکان (یونیسف) وابسته به سازمان ملل در گزارشی اعلام کرده که شمار کودکان سوریهای که قربانی جنگ ویرانکننده این کشور شدهاند نسبت به سال گذشته دوبرابر شده و به رقمی معادل 5/5 میلیون کودک رسیده است. در این میان، بیشترین آسیب را یک میلیون کودکی میبینند که یا در داخل سوریه در مناطق تحت محاصرهاند یا در مناطق صعبالوصولاند یا در مناطقی که کمکهای انساندوستانه بهعلت استمرار خشونتها بدانها نمیرسد. گزارش یادشده تحت عنوان «تحت محاصره، تأثیر ویرانگر بر کودکان طی 3سال جنگ در سوریه که ضمن تأکید بر تأثیر این جنگ بر کودکان سوریه، خواستار توقف فوری خشونتها و افزایش حمایت از کودکان آسیبدیده شده است.
گزارش یونیسف به سخنان و گفتههای کودکانی استناد میکند که زندگیشان در این 3سال آسیب جدی دیده و آسیبهای روانی واردشده بر آنان را بررسی میکند. یونیسف شمار کودکانی را که به حمایت و درمان روانی نیاز دارند، 2میلیون کودک برآورد کرده است. براساس این گزارش، بدترین موارد برای کودکان در سوریه، مواردی است که در آن کودکان به عمد از جانب افراد تکتیرانداز هدف گرفته میشوند و زخمی یا کشته میشوند. در کشورهای میزبان هم بیش از یک میلیون کودک پناهجوی سوری در اردوگاهها بهسرمیبرند و از امکانات اولیه زندگی و آموزش بیبهرهاند.
بنا به گزارش این نهاد بینالمللی، میانگین کودکان قربانی شده در جنگ سوریه، بالاترین میانگین در میان همه منازعات روی داده اخیر در خاورمیانه به شمار میرود. در جنگ جاری بیش از 10هزار کودک کشته شدهاند و احتمال میرود که شمار واقعی از این آمار هم بالاتر باشد. در این گزارش آمده است که خطراتی که در این جنگ کودکان سوریه را تهدید میکند، از مرگ و زخمی شدن فراتر میرود، زیرا مثلا گروههای شورشی مخالف از کودکان 12ساله برای پشتیبانی جنگی چه در میدان جنگ چه بهصورت عواملی برای نگهبانی یا قاچاق سلاح استفاده میکنند..