7ماه پیش وقتی جان کری وزیر خارجه آمریکا این روند را آغاز کرد از همانماه نخست، مذاکرات با سکندری خوردنهایی همراه بود و با گذشت هرماه از روند مذاکرات جدید مقامهای رژیم صهیونیستی مناقصههایی را برای ساخت واحدهای مسکونی جدید در مناطق تحت اشغال برگزار میکردند. با وجود این، طرف فلسطینی به ریاست محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان و صائب عریقات مذاکرهکننده ارشد فلسطینیان به مذاکرات خود در سایه فشارها و میانجیگریهای ایالات متحده ادامه دادند. طرف اسرائیلی هم در روزهای اخیر و در کمتر از 2ماه به پایان فرصت تعریف شده برای مذاکرات 9ماهه دوطرف، یکبار دیگر دستور ساختوساز واحدهای جدیدی را صادر کرد.
در پی این رویداد، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان با انتقاد شدید از کارشکنیهای اسرائیلیها، درخواست پیوستن به 13نهاد بینالمللی وابسته به سازمان ملل را امضا کرد. اسرائیلیها هم ضمن واکنش به این اقدام، آزاد کردن 104اسیر فلسطینی را در چارچوب روند مذاکرات جدید لغو و عملا مرگ مذاکرات جدید سازش را اعلام کردند. آمریکاییها هم در واکنش به اقدام محمود عباس، سفر جان کری وزیر خارجه خود به رامالله را برای دیدار با عباس لغو کردند و جان کری ضمن اذعان به بغرنج بودن روند مذاکرات سازش، اعلام کرد که توان ایالات متحده در کشاندن دوطرف به مذاکره محدود است؛ هرچند تلاشها برای ادامه مذاکرات همچنان ادامه دارد.
از سوی دیگر نشست سهجانبهای میان فلسطینیان، آمریکاییها و اسرائیلیها انجام شد و از ساعت 19:30 تا حدود ساعت 5بامداد پنجشنبه ادامه یافت. در این نشست که بیشتر به جنگی لفظی و وعده و وعید شبیه بود، تزیپی لیونی مذاکرهکننده ارشد اسرائیلیها، صائب عریقات همتای فلسطینیاش و مارتین ایندایک از مسئولان وزارت خارجه آمریکا حضور داشتند و هر دو طرف همدیگر را در شکست مذاکرات متهم میکردند و مقصر میدانستند.
لیونی فلسطینیان را تهدید کرد که پیوستن به نهادهای بینالمللی شرایط وخامتباری را برایشان رقم خواهد زد و عریقات هم اسرائیلیها را تهدید کرد که پیوستن به معاهده رم که بهمعنای پیوستن به دادگاه جنایات بینالملل خواهد بود، زمینه را برای محاکمه سران اسرائیل فراهم خواهد آورد. با وجود تمام اینها، طرف آمریکایی پس از این نشست، پیشنهادی را برای احیای مذاکرات مطرح کرد که براساس آن، اسرائیل چهارمین مرحله از آزادی اسرای فلسطینی را عملی خواهد کرد، آمریکا جاناتان پولارد جاسوس اسرائیلی را آزاد خواهد کرد، مذاکرات برای یک سال تمدید خواهد شد و در جریان آن، 400اسیر فلسطینی با توافق دوطرف آزاد خواهند شد و ساختوساز بیش از 10هزار واحد یهودینشین که در جریان مذاکرات گذشته به تصویب رسیده متوقف خواهد شد. دوطرف موافقت کردهاند موضوع را بررسی و در روزهای آینده موضع خود را اعلام کنند.
مذاکرات سازش فلسطینیان و رژیم صهیونیستی در حالی مجددا به این مرحله میرسد که مقامهای رژیم صهیونیستی در تمام مراحل گذشته تحت عناوین مختلف و اغلب از طریق ساختوساز واحدهای مسکونی، انتقادات فلسطینیان و جامعه جهانی را برانگیخته و زمینه شکست مذاکرات را فراهم آوردهاند. در این دور از مذاکرات هم چنین شرایط و وضعیتی تکرار میشود. در هر دور از مذاکرات هم، اسرائیلیها از شرایط منطقهای و بینالمللی بهرهبرداری میکنند.
اسرائیلیها در حالی به این اقدام دست یافتهاند که جان کری وزیر خارجه آمریکا در آخرین دیدار خود با مقامهای عربستان سعودی توانست زمینه و بستر کوتاه آمدن کشورهای عربی از برخی خواستههای فلسطینیان را فراهم آورد و آنان را یک گام به سوی سازش با اسرائیل حرکت دهد، خاصه اینکه در سایه تحولات کنونی سوریه، دیگر مسئله فلسطین مسئله محوری و اولویت نخست جهان عرب تلقی نمیشود و اغلب کشورهای عرب بیش از آنکه به مسئله فلسطین بیندیشند، اندیشه سرنگونی نظام حاکم در سوریه را در سر دارند.
اکنون بنیامین نتانیاهو با خیالی آسوده میتواند به اقدامات خود در ساختوساز شهرکها ادامه دهد بیآنکه اندک توجهی به روند مذاکرات با طرف فلسطینی داشته باشد. در این بین، آمریکا به رهبری باراک اوباما خود را تحت شدیدترین فشارها میبیند. ایالات متحده بهعلت شکستهای سیاسی متوالی در خاورمیانه (سوریه، ایران، مصر) و در میانه رویارویی و رقابت با روسیه میکوشد تا در دوره 4ساله دوم ریاستجمهوری اوباما، دستاوردهایی در سیاست خارجی داشته باشد و از این رو، تمام تلاش خود را برای اقناع اسرائیلیها در رساندن مذاکرات به مرحلهای مشابه با شرایط روزگار بیل کلینتون همتای دمکرات اوباما بهکار میگیرد اما بعید بهنظر میرسد نتانیاهو که اکنون در شرایط بهتری نسبت به اوباما قرار دارد، به راحتی حاضر باشد شرایط را به نفع وی تغییر دهد حتی اگر به بهای به شکست کشاندن نهایی مذاکرات سازش باشد.