فلج اطفال میتواند منجر به فلج کامل یا قسمتی از بدن شود. ویروس این بیماری میتواند از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده یا تماس با مخاط دهان یا بینی فرد آلوده، وارد بدن شود.
عامل بیماری پس از ورود به بدن، در گلو تکثیر شده و از طریق گردش خون یا مایع لنف، در بدن حرکت کرده و پس از رسیدن به نخاع، به سلولهای نخاع حمله میکند و با نابود کردن این سلولها در واقع کار انتقال پیام عصبی مغز به اندامهای حرکتی را مختل کرده و در نتیجه حرکت برخی اعضای بدن مختل شده و فلج پیش میآید.
زمانی که ویروس وارد بدن میشود هیچ علامتی مشاهده نمیشود و به طور متوسط بین 7 تا 14 روز زمان لازم است تا اولین علایم بیماری مشاهده شود.
علایم اولیه فلج اطفال بسیار شبیه آنفلوانزا است و شامل تب، سردرد و گلو درد، استفراغ، مننژیت، احساس خستگی و درد و گرفتگی عضلات کمر، گردن، دستها و پاها میشود.
این علایم عموما خود به خود تخفیف یافته و از بین میروند و طی یک هفته علایم ویژه فلج خود را نشان میدهد که عبارتند از درد و اسپاسم شدید عضلانی، ضعف شدید بدن پس از اندکی فعالیت، درد وضعف عضلانی و تحلیل عضلات، حساسیت بیشتر در مقابل کاهش دمای محیط، مشکلات تنفسی و مشکل در بلع غذا.
شل شدن عضلات در این بیماری بیشتر در اندامهای تحتانی دیده میشود. گاهی اوقات عضلات درگیر بهبود مییابند ولی در اکثر مواقع این اندامها فلج باقی میمانند. به هر شکل وضعیت بیمار طی دو سال تثبیت میشود.
پیشگیری
تنها شیوه پیشگیری از بیماری فلج اطفال انجام واکسیناسیون به موقع است زیرا واکسن فلج اطفال تا 90 درصد جلوی ابتلا به این بیماری را میگیرد.
واکسن خوراکی فلج اطفال در جاهایی که این بیماری به طور کامل ریشه کن نشده، استفاده میشود و در سه نوبت اول موقع تولد و دو نوبت بعدی هر کدام با چهار هفته فاصله از نوبتهای قبل به اطفال خورانده میشود.
نوع دیگری از واکسن فلج اطفال وجود دارد که به آن واکسن غیرفعال میگویند و در جاهایی که این بیماری به صورت محدود وجود دارد کاربرد دارد و در چهار نوبت دوماهگی، چهار ماهگی، 6 تا 18 ماهگی و 4 تا 6 سالگی تزریق میکنند.
فلج اطفال بسته به نوع فلج و منطقه درگیر ممکن است بهبود پیدا کند یا خیر. یعنی اگر مغز و نخاع بیمار درگیر شده باشد، فلج اندامها رخ میدهد و در برخی مواقع حتی عفونت موجود، موجب تشدید مشکلات تنفسی شده و حتی منجر به فوت بیمار میشود.
nlm.nih.gov