مقامهای آمریکا در میان انتقادهای بینالمللی اما اکنون از تمدید قرارداد خود با دولت جیبوتی برای در اختیار داشتن یکی دیگر از این پایگاههای سیاه در ۲۰ سال آینده خبر دادهاند. در حالی که باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا در زمان تبلیغات انتخاباتی خود وعده تعطیلی زندانی مانند گوانتانامو را داده بود کاخ سفید توافق طولانی مدت برای ادامه فعالیت یکی از این بازداشتگاهها در جیبوتی را اعلام کرده است.
اوباما در بیانیه مشترک با رئیسجمهور جیبوتی اعلام کرده که دو طرف برای تمدید طولانی مدت ماموریت نیروهای آمریکایی در این کشور به توافق رسیدهاند و نیروهای این کشور همچنان میتوانند در پایگاهی در این کشور کوچک شاخ آفریقا باقی بمانند. این در حالی است که اسناد مختلف نشان میدهد که پایگاه لِمونیه که تحت اختیار نیروهای آمریکایی بوده در ۲۰سال گذشته یکی از زندانهای مخفی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) بوده و این سازمان همچنین از این پایگاه برای حملات هواپیماهای بدون سرنشین خود که به «اعدامهای بیمحاکمه» مشهور هستند در کشورهای آفریقایی از جمله یمن استفاده میکند.
درواقع پس از حملات ۱۱ سپتامبر پایگاه لِمونیه بهتدریج به یکی از مراکز مهم عملیات مخفیانه آمریکا در آفریقا تبدیل شده است. طی یک دهه گذشته این پایگاه از یک مرکز کوچک نظامی به پایگاهی با حضور ۴۰ هزار نظامی آمریکایی تبدیل شده و اکنون بزرگترین پایگاه واشنگتن در شرق آفریقا به حساب میآید. باراک اوباما پس از دیداری ۴۰ دقیقهای با عمر گِله، رئیسجمهور جیبوتی در کاخ سفید از توافقی ۲۰ ساله برای ادامه حضور نیروهای آمریکایی در این پایگاه خبر داد تا همچنان یکی از زندانهای سیاه پرونده واشنگتن بدون دردسری به فعالیت خود ادامه دهد. با راهبرد آمریکا برای افزایش حضور نظامی در آفریقا، این پایگاه در جیبوتی آنقدر مهم بوده که مقامهای واشنگتن حاضر شدهاند قیمتی بیشتر از دو برابر برای اجاره این پایگاه بپردازند.
راشاتودی گزارش داده که براساس توافق جدید دو طرف، قرار است واشنگتن سالانه برای این پایگاه ۶۳ میلیون دلار به دولت جیبوتی پرداخت کند؛ رقمی که در توافق قبلی 2 کشور ۳۰میلیون دلار بوده است. این پایگاه در نزدیکی فرودگاه بینالمللی جیبوتی قرار دارد و بهصورت گسترده از آن برای پرواز هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا بهمنظور جاسوسی یا حملات هوایی در آفریقا استفاده میشود. افزایش سوانح هوایی به همین خاطر در سال گذشته باعث شد تا با خشم مردم جیبوتی از به خطر افتادن جان غیرنظامیان، نیروهای آمریکا باند پرواز هواپیماهای بدون سرنشین را به منطقهای دورتر از فرودگاه منتقل کنند.
نقاط سیاه برای بازداشتهای غیرقانونی
لِمونیه درواقع تنها یکی از دهها زندان سیاه و مخفی سیا در سراسر جهان ـ از اروپا گرفته تا آسیا ـ به حساب میآید. گزارشهای متعددی توسط نهادهای بینالمللی و سازمانهای حقوق بشر درباره شبکه زندانهای مخفی آمریکا منتشر شده که تاکنون به نتیجهای برای برچیدهشدن آنها نرسیده است.
هفته گذشته یک گزارش محرمانه در سنای آمریکا نشان داد که دهها زندانی تاکنون بهصورت غیرقانونی در جیبوتی توسط سیا زندانی شده و مورد شکنجه قرار گرفتهاند. الجزیره گزارش داده که سناتورهای آمریکایی باتحقیقات کمیته اطلاعات سنا در جریان جزئیات عملیات در پایگاه لِمونیه قرار گرفتهاند و مشخص شده که حداقل 2 نفر از کسانی که در این زندان بازداشت و شکنجه شدهاند بیگناه بودهاند. یکی از این افراد محمد الاسد با تابعیت یمنی بوده که در سال ۲۰۰۳ در تانزانیا توسط ماموران سیا بازداشت و به جیبوتی منتقل و سپس به زندان مخفی دیگری در افغانستان برده شد. او که سالها بعد مشخص شد بیگناه است در گفتوگو با رسانهها تأکید کرده که در جیبوتی و افغانستان تحت شکنجه قرار گرفته است.
از قلب اروپا تا افغانستان
در جهان حالا اصطلاح Black Sites (پایگاههای سیاه) برای اشاره به زندانهای مخفی آمریکا در نقاط مختلف جهان مشهور است. در سپتامبر سال ۲۰۰۶، جورج بوش، رئیسجمهور وقت آمریکا بهصورت علنی از وجود زندانهای مخفی سیا خبر داد و از فعالیت آنها دفاع کرد. روزنامه واشنگتن پست در سال ۲۰۰۵ به همراه چند سازمان حقوق بشر از شبکه مخوف این زندانها پرده برداشته بود.
بسیاری از کشورهای اروپایی هر چند که هنوز هم سیاست انکار را در دستور کار دارند اما میزبان زندانهای سیاه آمریکا هستند یا با واشنگتن برای نقل و انتقال غیرقانونی متهمان و شکنجه آنها همکاری میکنند. چندین کشور اروپایی به همکاری در زمینه میزبانی زندانیان مخفی سازمان سیا یا دادن مجوز به این سازمان برای انجام پرواز از طریق فرودگاههای این کشورها متهم شدهاند. در سال ۲۰۱۱ هم تحقیق روزنامه سوددویچه زایتونگ و شبکه تلویزیونی ARD از زندان مخفی سیا در بخارست، پایتخت رومانی پرده برداشت تا یکی دیگر از نقاط سیاه پرونده آمریکا روشن شود. سال گذشته هم واشنگتن پست زندان سیاه دیگر سیا در لهستان را افشا کرد. در اروپا حالا گزارشها وجود زندانهای سیاه آمریکا در حداقل ۱۰ کشور را نشان میدهد. در آسیا، خاورمیانه و آفریقا هم شبکه زندانهای مخوف آمریکا که هیچ قانونی در آنها وجود ندارد گسترده شده است.